Wet veiligheidstoets investeringen, fusies en overnames

Op 30 juni 2021 werd bij de Tweede Kamer ingediend het voorstel van de Wet veiligheidstoets, investeringen, fusies en overnames. Dit wetsvoorstel strekt tot het beheersen van risico’s voor de nationale veiligheid. Die risico’s kunnen ontstaan door verwervingsactiviteiten, zoals investeringen, fusies en overnames, ten aanzien van vitale aanbieders of ondernemingen die over sensitieve technologie beschikken. De veiligheidstoets toetst die activiteiten op risico’s voor de nationale veiligheid. Vandaag is het wetsvoorstel daarover aangenomen door de Tweede Kamer. Eveneens is aangenomen een amendement dat dit voorstel verbreedt door er ook onder te laten vallen verwervingsactiviteiten die gericht zijn op de beheerder van een bedrijfscampus. Dit voorstel gaat nu voor behandeling naar de Eerste Kamer.

 

Op 1 september 2021 stuurden VNO-NCW, MKB-Nederland en FME een brief aan de commissie Economische Zaken van de Tweede Kamer over dit voorstel. De drie organisaties zijn positief over het voorstel, maar wijzen de Kamerleden op enkele punten die nog verdere verbetering of aanscherping nodig hebben om onbedoelde effecten en zorgen bij ondernemers weg te nemen. Zie ook de verdere technische uitwerking in de bijlage bij deze brief.

 

1. Ondersteuning voor doel wetsvoorstel

Wij ondersteunen als ondernemersorganisaties het doel van het Wetsvoorstel. Risico’s voor de nationale veiligheid met betrekking tot vitale aanbieders of ondernemingen die over sensitieve technologie beschikken moeten goed worden bewaakt. Het Wetsvoorstel (ook in samenhang met vergelijkbare wetten in andere Europese lidstaten) zal ervoor zorgen dat het mogelijk blijft om binnen het bestaande netwerk van leveranciers en partners samen te werken aan nieuwe technologie, zonder de vrees dat deze technologie in verkeerde handen komt te vallen. Wij vinden het positief dat het kabinet in deze toets de balans zoekt tussen nationale veiligheid en het enorme belang van een tegelijkertijd open economie. Juist dit laatste heeft ons land namelijk geen windeieren gelegd en blijft van groot belang voor onze toekomstige welvaart. Verder is het positief dat het kabinet de toets als een vangnet positioneert en niet allerlei sectorspecifieke wetten laat vervangen. Ook is het goed dat de toets zuiver en alleen wordt ingezet als de nationale veiligheid in het geding is.

 

2. Enkele noodzakelijke verbeterpunten

VNO-NCW, MKB-Nederland en FME bezien het Wetsvoorstel in het licht van onze open economie en de noodzaak van een zo vrij mogelijk investeringsklimaat. Dat maakt het van groot belang dat de scope en werking zo beperkt en duidelijk mogelijk is omschreven. Hierover hebben wij als ondernemersorganisaties – na consultatie van talloze leden – nog een aantal zorgen:
Mogelijke:

1. De rechtsonzekerheid door het gebrek aan een duidelijke definitie wanneer de toets van toepassing is. Het is nu niet geheel duidelijk wanneer sprake is van ‘significante invloed’ als bedoeld in art. 1 juncto art. 4, en daarmee wanneer de investeringstoets van toepassing zou kunnen zijn. Dit leidt onbedoeld tot rechtsonzekerheid, is onze vrees;
2. Het proces voor het aanwijzen van sensitieve technologie is onduidelijk. Hoewel het Wetsvoorstel voorziet in het betrekken van het bedrijfsleven bij het bij AMvB aanwijzen van technologieën als sensitieve technologie, is nog onduidelijk hoe (het proces aangaande) het expertoverleg er concreet uitziet (zie artikel 8 lid 3);
3. De voorgestelde termijnen zijn te lang. Het Wetsvoorstel voorziet in (de mogelijkheid tot het verlengen van) termijnen waarbinnen Onze Minister moet mededelen of een toetsingsbesluit vereist is en, zo ja, waarbinnen dat besluit genomen moet worden. Deze termijnen zijn in de ogen van veel van onze leden (a) te lang en (b) kunnen bovendien te makkelijk worden verlengd, wat weer langer onzekerheid geeft aan alle partijen;
4. Het aansprakelijkheidsrisico terugbrengen belang. De verplichting een aandelenbelang te vervreemden of terug te brengen namens en voor rekening van de verwerver (zie art. 43 lid 1 onderdeel b) dient bij Onze Minister te liggen, niet bij de (beursgenoteerde) doelonderneming, dit vanwege aanzienlijke (aansprakelijkheids)risico’s voor die onderneming en haar bestuurders, en grote conflicten met haar aandeelhouder(s).

3. Belang vestigingsklimaat en extra investeringen in onderzoek & innovatie

Buitenlandse investeringen blijven van enorm belang voor de brede welvaart in ons land. Hoewel dit Wetsvoorstel gebalanceerd is, kan het mogelijk gevolgen hebben voor de omvang van deze investeringen. Daarom willen we benadrukken dat het van essentieel belang is om naast een goed defensief instrumentarium (waar dit wetsvoorstel over gaat) ook het offensieve instrumentarium op orde te hebben en te blijven werken aan een sterk vestigingsklimaat. Dit vergt onder meer veel grotere investeringen in onderzoek en innovatie ten behoeve van ons mondiaal concurrentievermogen en soevereiniteit.

 

Lees of download hieronder de brief. In de bijlage worden de voorgaande en andere zorgpunten technisch/juridisch verder uitgewerkt en toegelicht.