Minder regels, meer kennis nodig voor goede leefomgeving

Het is logisch en vanzelfsprekend: bedrijven hebben vergunningen nodig, zodat we in Nederland veilig en gezond kunnen leven en werken. Al dat papierwerk, de controles daarop en het verlenen ervan vallen onder het Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving (VTH) stelsel, en daar valt volgens mij nog wel wat aan te verbeteren. De Nederlandse industrie wil namelijk verduurzamen maar loopt vaak tegen problemen met dit soms complexe stelsel aan. Het kan allemaal slimmer, makkelijker en in beter overleg.

Veiligheid en gezondheid

Vandaag is er in de Tweede Kamer een rondetafelgesprek over de VTH. Laat ik meteen duidelijk zijn: bedrijven zijn niet tegen vergunningen. Zonder kunnen ze namelijk hun activiteiten niet uitvoeren, en toezicht en handhaving zijn essentieel om maatschappelijke belangen op het terrein van onder andere veiligheid en gezondheid  te waarborgen en een betrouwbare partner te zijn. Maar als regels en voorschriften de vergroening van de industrie in de weg gaan staan, en de overgang naar circulaire industrie, dan moeten we de vergunningverlening verbeteren.

Vinkjescultuur

Dat kan bijvoorbeeld door een kennisteam in het leven te roepen: mensen die verstand hebben van duurzame industrie en die de omgevingsdiensten – de vergunningsverleners en controleurs – ondersteuning bieden. Zij weten wat bedrijven nodig hebben. Gemeenten en provincies kunnen ook geregeld in gesprek met het bedrijfsleven, zodat zij horen hoe het  slimmer kan bij de vergunningverlening. Geen vinkjescultuur, maar een cultuur op basis van kwaliteit en vertrouwen.

Circulaire plastics

Verder kan het wel een ons minder met de regeldruk door ruimte te bieden in de vergunningverlening voor circulair ondernemen en duidelijke criteria te hanteren. Een integrale aanpak met duidelijke prioritering en fasering tussen klimaat-, milieu- en gezondheidsdoelen is ook noodzakelijk. Voorbeelden daarvan zijn het op gang brengen van de waterstofeconomie en het verduurzamen van de raffinagesector om hernieuwbare brandstoffen en circulaire plastics mogelijk te maken. Dit kan worden bereikt door een helder afwegingskader voor milieu- en klimaateffecten te creëren om besluitvorming over verduurzaming van de industrie te versnellen.

Omgevingsdiensten

We willen allemaal dat bedrijven duurzaam worden, dat we circulair ondernemen en vergroenen. Het verlenen en controleren van vergunningen moet aansluiten op die wens. Laten we als bedrijfsleven, overheid, kennisinstellingen en bevoegd gezag nauw(er) samenwerken om kennis te bundelen en uit te breiden. Investeer serieus in de capaciteit en kwaliteit van de omgevingsdiensten. Het gaat niet om nog strengere regels, maar om het beter benutten van het  bestaande stelsel. Precies wat de Commissie van Aartsen en de Onderzoekraad voor Veiligheid al eerder hebben geadviseerd. Zo krijgen we een professionele VTH-stelsel én een duurzame, gezonde en veilige leefomgeving.

 

Richard Mulder

Beleidsadviseur schone leefomgeving