Ambachten zijn uniek én onmisbaar: breng opleidingen niet in gevaar

Als de pianotechnicus verdwijnt, klinken de vleugels in conservatoria vals. Zonder lijstenmakers nooit meer een unieke lijst om dat bijzondere schilderij. Geen erfgoedhovenier meer en de historische begraafplaatsen raken overwoekerd. Het zijn zomaar drie voorbeelden van ambachten die dreigen te verdwijnen.

 

Subsidie voor opleidingen ambachten in gevaar

Niet omdat er geen vraag naar is, maar omdat het ministerie van OCW de subsidie wil stopzetten aan het Meld- en expertisepunt specialistisch vakmanschap van de Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB), dat de opleidingen voor deze beroepen coördineert.

 

Kijk verder dan het specifieke beroep

Ik vermoed dat mensen ‘pianostemmer’, ‘lijstenmaker’ en ‘erfgoedhovenier’ lezen en misschien denken ‘jammer, maar dat zijn ook wel heel specifieke beroepen’. Inderdaad, er zijn maar weinigen in Nederland die deze ambachten beheersen. Het gevaar bestaat echter dat je niet verder kijkt dan het specialisme, niet voorbij het bijzondere karakter en de noodzaak van deze ambachten.

 

Zorg voor levensvatbaarheid vakmanschap

Het gaat hier namelijk om honderden specialistische beroepen, die onmisbaar zijn. Ze hebben gezamenlijk 80.000 mensen in dienst en zetten als sector ‘specialistisch vakmanschap’ jaarlijks ruim 10 miljard euro om (!). Een belangrijke rol bij het behoud hiervan is weggelegd voor het Meld- en expertisepunt specialistisch vakmanschap. Dat geeft de unieke, specialistische beroepen en hun opleidingen op mbo-niveau een stem. Het geeft ze de aandacht die ze verdienen en zorgt ervoor dat ze levensvatbaar blijven.

 

Gedetailleerd onderzoek naar de arbeidsmarkt

Bij het Meld- en expertisepunt worden bijvoorbeeld heel gedetailleerde arbeidsmarktonderzoeken uitgevoerd. En men stemt de branche en het onderwijs op elkaar af voor een goede aansluiting van de leerstof op de praktijk. De afzonderlijke ambachten hebben niet de capaciteit om dit allemaal zelf te organiseren.

 

Begeleiding nodig naar werk en omscholing

Voor dit werk had OCW de afgelopen vijf jaar jaarlijks 450.000 euro subsidie beschikbaar. Die regeling dreigt nu niet te worden voortgezet. En dat is, zeker in deze coronatijd, het verkeerde signaal. Er is juist nu een grote behoefte aan begeleiding naar werk en naar omscholing. Naar mooie plekken waar onder persoonlijke begeleiding een bijzonder vak te leren is. In sectoren met werkgelegenheid.

 

Specialisaties zijn uniek en onmisbaar

Een bedrag van 450.000 euro mag dan niet de drempel zijn. Dat geld is nodig om het Meld- en expertisepunt te laten voortbestaan. Om zo de kleinschalige specialistische opleidingen te behouden en daarmee ook al die bijzondere beroepen. Niet alleen omdat ze uniek zijn, maar omdat ze onmisbaar zijn; nu en in de toekomst.  

 

Gertrud van Erp

Beleidssecretaris onderwijs