Beste minister Van Gennip, zorgt u dat deze ondernemer personeel vindt?

Heel veel ondernemers kunnen niet voldoende personeel vinden. Ondernemer Marcel Duijvestijn merkt het ook bij zijn bedrijf Blue10. In een brief aan minister Van Gennip (SZW) geeft Duijvestijn de overheid tips over hoe het beter kan.

Beste minister Van Gennip,

Mijn naam is Marcel Duijvestijn en wij zijn stadsgenoten. Tenminste, we werken beiden in Den Haag, u in de politiek en ik als ceo en eigenaar van Blue10. Wij leveren software waarmee organisaties hun financiële administratie automatiseren. U kunt daarbij denken aan het digitaal verwerken van facturen en het beheren van contracten. In 2007 zijn we begonnen bij een groot familiebedrijf in het Westland. We groeien nog altijd ruim 25 procent per jaar en verwerken inmiddels meer dan 10 miljoen facturen per jaar voor  ruim 2.500 klanten, met tien tot duizend medewerkers en actief in zeer uiteenlopende branches.

We zijn één van die mkb-bedrijven die de motor zijn achter de economie. Ik doe dat niet alleen natuurlijk, we hebben een team van zestig mensen. Zij zorgen voor het ontwikkelen en testen van de software en de hulp bij vragen van klanten. U mag best weten dat ik trots op ze ben. Het gaat niet vanzelf. Zeker niet nu het zo moeilijk is voldoende mensen te vinden. Wij hebben bijvoorbeeld vijftien openstaande vacatures en die krijgen we maar niet gevuld.

Personeel vinden is een probleem

En dat is echt een probleem. Toen wij begonnen met het aannemen van personeel, zo rond 2012, zag het er zo anders uit. U herinnert het zich vast nog wel, de wereld trilde na van het faillissement van Lehman Brothers. Nederlandse banken kwamen in handen van de overheid. De onzekerheid regeerde, je was blij als je een baan had. Wij namen onze eerste collega aan, zij was cum laude geslaagd met een master in hr change management. Ze was blij dat ze bij ons op support kon komen werken en haar carrière kon starten.

‘Voor mkb’ers zoals wij is het echt uitdagend om mensen te vinden’

U zult het met me eens zijn, dát is nu niet meer voor te stellen. Iedereen zoekt personeel. Recruitment werkt niet meer, mensen krijgen zóveel berichten te zien. Een aantal bedrijven kan zeer hoge salarissen betalen, soms exorbitant hoog. Dat maakt het voor mkb’ers zoals wij best uitdagend. Ik geloof er in dat je moet opvallen met een goed verhaal en dat je bovendien laat zien dat je iets bijdraagt aan de wereld. Juist bedrijven zoals de onze zijn zeer interessant om voor te werken, omdat je hier, wat ik graag zo noem, ‘eigenaarschap’  kunt krijgen en meteen kunt zien waar jouw bijdrage toe leidt. Ik bedoel dat je naast veel vrijheid ook de verantwoordelijkheid krijgt over een deel van ons product, onze klanten of een specifieke markt. Zo ben je niet dat kleine radertje bij een grote internationale organisatie.

De overheid moet kritisch zijn op zichzelf

Gelukkig kunnen we straks weer rekruteren op campussen en daarnaast kunnen wij mensen ook goed bijscholen en opleiden. Om- en bijscholing levert op korte termijn het snelst resultaat op en daar kunt u bij helpen. Jaag het als overheid aan met subsidie en schaf dat daarna meteen af, zodat deze subsidie geen blijvertje wordt. Als wij als ondernemers zien dat dit werkt, zetten we het zelf ook wel voort. Maar ik wil u ook vragen om intern te kijken. De overheid houdt namelijk zelf een heleboel mensen vast. Neem al die mensen die nu bij de GGD werken. Stromen die straks weer in naar het bedrijfsleven? De overheid moet sowieso kritisch zijn op zichzelf. Elke organisatie heeft de natuurlijke drang om te groeien. De overheid is daar een goed voorbeeld van. Heeft u in Den Haag dan al deze mensen echt nodig? Of kunnen we die laten afvloeien en zo beschikbaar maken voor het bedrijfsleven?

‘DE OVERHEID MOET KRITISCH KIJKEN NAAR ZICHZELF’

Mijn belangrijkste punt is er eentje waarover u met uw collega’s Dijkgraaf (minister van minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap; red.) en Wiersma (Ministerie voor Primair en Voortgezet Onderwij; red.) in gesprek kunt. Het onderwijs moet namelijk anders. Al bij de basisschool moeten we meer kijken naar wat mensen wél kunnen en niet wat ze níet kunnen. En leer op die leeftijd kinderen ook al programmeren. Nee, niet omdat iedereen developer of programmeur moet worden, maar realiseert u zich wel dat ieder bedrijf eigenlijk een softwarebedrijf is? Een achtergrond in programmeren geeft jonge kinderen al een manier van denken die ze de rest van hun leven verder brengt.

Op het hbo en de universiteiten moeten we nog meer op vaardigheden gaan opleiden. Misschien vindt u dat wat vaag, maar laat me een voorbeeld geven. Neem een opleiding als kunstgeschiedenis, een heel mooie richting. Maar als je tijdens je studie te horen krijgt dat je met je diploma alleen in een museum kunt werken of leraar ckv kunt worden, dan leiden we toch veel te beperkt op? En als je rechten studeert, wordt van je verwacht dat je de advocatuur in gaat, niet dat je bij een digitaal bedrijf terechtkomt. Ik kan u zeggen, wij hebben product-mensen in dienst, die het gebruik van onze software analyseren. Voor dat werk moet je kunnen luisteren, vragen en documenteren. Weet u wie daar goed in zijn? Rechtenstudenten.

Dus zo moeten we naar opleidingen kijken. We kunnen niet meer opleiden voor banen, want de wereld verandert zó snel dat je al achterloopt bij je afstuderen. Zelfs bij ons veranderen de functies steeds. Opleiden moet gericht zijn op vaardigheden en op ervaring opdoen in de praktijk. Daar kan de overheid weer helpen, beste minister. Faciliteer namelijk de integratie van bedrijfsleven en onderwijs. Leren en werken vinden we allemaal heel normaal, maar niet op het mbo, hbo of op een universiteit en dat moet veranderen. Wij hebben zelf ook een student die bij de hogeschool Utrecht haar papiertje aan het halen is en bij ons drie dagen per week aan het programmeren is.

Migratie en de economie

Mag ik nu nog één extra oplossing aandragen? We moeten ook kijken naar migratie én het openen van grenzen. Op dat vlak ben ik het eens met historicus en schrijver Rutger Bregman, die wijst op de voordelen ervan voor de economie. Meer werknemers betekent meer consumptie, meer vraag en dus meer banen. Het openen van grenzen en spreken over migratie is niet eenvoudig in Nederland, want niet iedereen vindt het leuk als er meer migranten komen, laat staan dat we onze grenzen openen. Maar we zijn een sterk vergrijsd land en migratie kan de nodige verjonging brengen. Open grenzen werken twee kanten op; je komt er eenvoudig in, maar je kan ook zonder drempel weer vrijwillig terugkeren naar het vaderland. Mensen staan hier niet altijd bij stil.

Pak het probleem van de arbeidskrapte aan, minister. Dat is mijn oproep, want het wordt steeds nijpender. De grootste hausse mensen moet namelijk nog met pensioen. Daar gaat een gat vallen dat we nog niet voor ogen hebben. Het begint klein. Dat je de klant niet zo snel meer kunt helpen als ze gewend zijn. Maar als we niks doen, gaat het vastlopen, door de hele keten heen. Als u niets doet, dan zeggen we over tien jaar dat het nu nog wel mee viel. Kunt u zich dat voorstellen? U moét actie ondernemen. Nu.