Een wetenschapsvisie, maar houden we rekening met de toekomst?

Minister Bussemaker en staatssecretaris Dekker van Onderwijs hebben hun visie op de wetenschap voor de komende jaren op papier gezet. Ze pleiten daarbij onder andere voor een goede aansluiting bij het bedrijfsleven en het maken van scherpere keuzes bij onderzoeksonderwerpen. De ‘kenniscoalitie’ van bedrijfslevenorganisaties, wetenschappelijke instellingen en het toegepast onderzoek krijgt de opdracht om een Nationale Wetenschapsagenda op te stellen.

Het beleid van Bussemaker en Dekker bevat prima ambities, die in samenwerking met de topsectoren de wetenschap verder versterken. Maar het komt aan op een goede uitvoering. Op zich is het goed dat de Nederlandse organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) een grotere rol krijgt als financier van veel wetenschappelijk onderzoek. Het is dan wel zaak dat zij niet te veel opgaat in de eigen (re)organisatieperikelen. De wetenschapsvisie gaat namelijk ook in op de zeer benodigde veranderingen bij de NWO.

Multidisciplinair en toepassingsgeïnspireerd onderzoek komen nog onvoldoende tot zijn recht binnen de NWO. Bovendien is de organisatie complex en niet transparant. De noodzakelijke veranderingen vragen om een zorgvuldige aanpak en maatregelen die moeten leiden tot een evolutionair – geen revolutionair – proces. Dat is nodig omdat best practices binnen de NWO, zoals Fundamenteel Onderzoek der Materie en de Stichting Technische Wetenschappen, zowel qua werkwijze als instrumenten bewaard moeten blijven.

Het is wel jammer dat de wetenschapsvisie nauwelijks in gaat op de staat van het bèta-technisch onderzoek in Nederland. Dat is van hoge kwaliteit, maar ondervertegenwoordigd in internationaal perspectief. Dat kan dus beter. Tot slot is het de vraag of de bewindspersonen financieel niet erg bij het hier en nu zijn gebleven. Gezien de huidige economische situatie is het begrijpelijk dat de wetenschapsvisie budgetneutraal is opgesteld, maar op termijn zijn extra investeringen onmisbaar om de Nederlandse wetenschap echt verder te brengen.