Eigen Zwitsers eerst!

Toestaan dat Italianen de Zwitserse arbeidsmarkt overspoelen? Dacht het niet, aldus de burgemeester van het Zwitserse dorp Claro. ‘Dat is helemaal niet racistisch.’

Wat wil je nog meer als ondernemer. Een werknemer die goed geschoold is, gemotiveerd en ook nog eens bereid om 20 tot 40 procent minder te verdienen. Sinds Zwitserland vrij verkeer van personen met de EU toestaat, stromen Italiaanse werknemers het land binnen. Vooral Zwitserse bedrijven bij de Italiaanse grens nemen graag Italianen in dienst. Voordeel voor de ondernemer die goedkoper uit is en voordeel voor de Italiaan die altijd nog beter betaald krijgt dan in eigen land. Prima toch? Niet dus, vindt burgemeester Roberto Keller van Claro, een dorp vlakbij de hoofdstad Bellinzona. Die ziet een enorm probleem. ‘Ruim zestigduizend Italianen komen dagelijks in Ticino werken. Daar staan 230 duizend werkende inwoners van hier tegenover.’ De burgemeester van een Zwitserse middenpartij zag afgelopen jaar het aantal grensarbeiders in Ticino groeien met 5 procent. ‘En met de dure frank neemt het alleen maar toe. Steeds meer inwoners zitten werkloos thuis terwijl op de snelweg vanuit Italië elke ochtend een lange file staat.’ Keller wil dat het kanton en de nationale regering in Bern iets doen.

Daarom introduceerde hij deze maand een keurmerk voor bedrijven die grotendeels of volledig met mensen uit Ticino zelf werken. Locals zeg maar. ‘Dat is niet racistisch want dat kunnen ook prima Italianen, Turken of Chinezen zijn. Waar het om gaat is dat ze hier wonen, hier hun salaris uitgeven en belastingen betalen. En niet vanuit Italië een lager loon accepteren zodat onze mensen hier thuis zitten.’ De gemeente biedt de stickers voor op de deur van de zaak aan voor 10 Zwitserse franc per stuk. ‘Er is veel belangstelling, ook vanuit andere gemeenten’, zegt de burgemeester trots. Al willen grote Italiaanssprekende gemeenten als Lugano en Locarno niet meedoen.

Echt storm zal het niet gaan lopen voor de sticker, is de algemene verwachting. De langdurige economische crisis is ook in Zwitserland merkbaar. Goedkopere arbeidskrachten zijn soms pure noodzaak. Keller moet machteloos toekijken. Een transportbedrijf uit Stabio, vlakbij de Italiaanse grens, betaalt de 63 in Italië wonende personeelsleden vanwege de dure frank nu in euro’s. Hij heeft slechts zeven mensen uit Zwitserland in dienst. Een succesvol referendum dat een maximum aan grensarbeiders afdwingt, heeft niet voor effectieve wetgeving gezorgd. Keller: ‘Ik voel me als Asterix en Obelix die vanuit hun kleine dorp het Romeinse Rijk en de Zwitserse regering om actie vragen.’

Als klanten zijn Italianen zeer gewenst in het dunbevolkte Ticino. Vlakbij de grens zijn zelfs grote outletcentra gebouwd omdat Zwitserland vanwege lage belastingen merkkleding goedkoop kan aanbieden. Maar dat Italianen ook steeds massaler komen werken begint te wringen. ‘Nu zijn wij de Chinezen’, schreef de Italiaanse krant Corriere Della Sera dan ook.