Er moet iets gebeuren voor 't energie-intensief mkb, zegt deze drukker

Een verdubbeling van de energierekening, dat is haast niet op te brengen voor voor drukkerijen, zegt Stijn de Jong (ceo Koninklijke Drukkerij Em. De Jong). Er moet nu iets gebeuren voor het energie-intensieve mkb, want anders dreigt deze energiecrisis grote gevolgen te hebben. ‘Ik luid namens het hele bedrijfsleven de noodklok.’

 

Het gigantische complex van Koninklijke Drukkerij Em. De Jong in het Noord Brabantse Baarle-Nassau heeft een weids uitzicht over het Brabantse platteland. Medio september breekt de nazomerzon nog af en toe door als symbolische aankondiging van de naderende herfst en winter.

 

Die herfst en winter kunnen grote problemen opleveren voor het bedrijfsleven, vertelt ceo Stijn de Jong. In haar 116-jarig bestaan heeft het door De Jongs overgrootouders opgerichte familiebedrijf nooit een crisis meegemaakt van het kaliber van de huidige energiecrisis, zegt de ceo. Hij zag de bui maanden geleden al hangen. ‘Medio 2021 klommen de energieprijzen langzaam omhoog door minder goed gevulde gasvoorraden in Europa. Na het uitbreken van de oorlog in Oekraïne bleek natuurlijk dat Rusland die gasvoorraden bewust niet gevuld heeft. Aanvankelijk stegen de gasprijzen met een factor zes, zeven. Vervolgens vermenigvuldigden ze met factor 20. Electra is nu tien keer duurder dan normaal.’

 

‘Een crisis zoals deze hebben wij nog nooit meegemaakt’

 

Met zo’n 1.100 werknemers, drie vestigingen in Nederland en één in Duitsland en twee in België is Em. de Jong marktleider op het gebied van huis-aan-huisfolders in West-Europa. En gelukkig heeft het bedrijf een substantieel deel van haar energie vooraf ingekocht. Was dat niet gedaan, dan zouden de energiekosten over dit jaar oplopen naar een duizelingwekkende 45 miljoen euro in plaats van de gebruikelijke jaarlijkse 4 miljoen euro. Maar zelfs ondanks het gedeeltelijk vooraf inkopen zit Em. de Jong in met op z’n zachtst gezegd substantiële meerkosten. ‘De 10 procent variabele energiekosten in 2022 zijn hoger dan onze totale energierekening van vier miljoen euro over 2021. Dit jaar bedraagt onze energierekening daardoor ruim 8 miljoen euro, volgend jaar komen daar miljoenen bovenop. Als je – zoals veel andere bedrijven – helemaal niks vooraf hebt ingekocht, dan beland je in een onmogelijke situatie.’ 

 

Enorme energierekening

Bij een energierekening van 8 miljoen euro houdt het voor Em. de Jong niet op. Leveranciers zijn vaak nog harder de dupe van de extreme energieprijzen, en ook dat voelt het bedrijf regelrecht in haar portemonnee. ‘De papierinkoop beslaat in een normale situatie al meer dan de helft van onze kosten. We kopen jaarlijks 250 miljoen kilo papier in,’ vertelt De Jong. ‘Omdat papierproductie energie-intensief is, zijn de prijzen van sommige papiersoorten verdrievoudigd. Daardoor worden we nu geconfronteerd met een papierprijsstijging van 150 miljoen euro op jaarbasis. Ter vergelijking: onze normale jaaromzet is 400 miljoen euro.’

De almaar stijgende papierprijzen moet Em. de Jong al het hele jaar noodgedwongen doorberekenen aan haar klanten. ‘Die zeggen dan: doe mij in plaats van een reclamefolder van twintig pagina’s maar een van zestien of twaalf. Als je product dubbel zo duur wordt, heeft dat echt consequenties voor de vraag op lange termijn.’

 
Hij wil maar zeggen: de onzekerheid over de toekomst is ongekend en voor veel bedrijven onhoudbaar. ‘Sommige papierleveranciers die hun energiekosten met factor tien hebben zien oplopen, zeggen: we staken de productie. Je zult 20 tot 40 procent meer moeten betalen, dan pakken we de productie weer op. Een soortgelijk beeld zijn we ook bij allerlei andere leveranciers, waaronder die van aluminium, inkt en kartonnen verpakkingen.’

 

Intussen zit het bedrijf met leververplichtingen aan klanten, zegt hij. ‘Je kunt simpelweg niet werken met energieprijzen die een factor 10, 15 hoger zijn dan voorheen. Dat kán niet.’ De oplossing? De overheid moet per direct een prijsplafond invoeren op energie die niet uit gas komt en op die manier de stroomprijzen verlagen, benadrukt De Jong met klem. ‘De koppeling van de gasprijs aan de elektriciteitsprijs moet vervallen.

 

‘Ook werknemers hebben het moeilijk’

 

Werknemers tegemoetkomen 

Om werknemers intussen eenmalig tegemoet te komen, dringt De Jong aan op een verruiming van de zoegenoemde werkkostenregeling, zodat hij onbelast extra geld kan overmaken aan werknemers. ‘Want óók werknemers gaan gebukt onder zorgen over hun energierekening,’ vertelt hij. Vooral nu de winter voor de deur staat. De Jong: ‘De overheid roept het bedrijfsleven op haar mensen tegemoet te komen. Begin dit jaar hebben we al onze medewerkers een nettobedrag gegeven als dank voor hun inzet tijdens de coronacrisis. Dat gebaar willen we graag herhalen als ondersteuning voor de stijgende energieprijzen thuis.’ Een verruiming van die regeling is volgens De Jong de aangewezen methode om de gevreesde loonprijsspiraal te vermijden omdat het gaat om een incidentele maatregel. ‘Je hoopt natuurlijk dat de energieprijzen in 2023 normaliseren en dat de inflatie dan terugloopt.’

 

Em de Jong is als financieel gezond familiebedrijf voorlopig goed in staat om deze crisis te overleven, zegt De Jong. Toch ligt de ceo letterlijk wakker van de losgeslagen inflatie. ‘Eerst hadden we de coronacrisis, toen de supply chain crisis en nu de energiecrisis. De afgelopen 116 jaar hebben wij als familiebedrijf nooit iets gezien wat hier ook maar enigszins bij in de buurt komt. Ik luid namens het hele bedrijfsleven de noodklok; er móet iets gebeuren, met oog op de toekomst. In Spanje en Portugal is wél ingegrepen in de energiemarkt; daar liggen de prijzen 2,5 keer zo laag als hier.’

 

De overheid had al veel eerder moeten anticiperen op alle problemen die in het bedrijfsleven zijn ontstaan, zegt de ceo verontwaardigd. ‘Het is continu gegaan over beschikbaarheid van energie, terwijl wij met de betaalbaarheid al het hele jaar bezig zijn. De allergrootste drijvers van de inflatie zijn de energiekosten. Als de situatie onveranderd blijft, ligt een zware recessie in het verschiet.’ De Jong haalt als voorbeeld het Verenigd Koninkrijk aan. ‘Daar is op 21 september voor bedrijven een maximale energieprijs afgekondigd. Dat zouden Nederland en de EU ook moeten doen, om de werkgelegenheid te beschermen en de inflatie te beteugelen.’

 

Op de hoogte blijven van onze beste artikelen? Schrijf je dan gratis in voor onze nieuwsbrief.