Euronext-topman Maurice van Tilburg wil zinvol bezig zijn

Informatietechnoloog, kunstenaar en ceo van Euronext. Maurice van Tilburg over het belang van schilderen, het uiten van gevoel en de kunst van het verrassen. ‘Ik wil tot de kern komen.’

Geklieder. Als kind vond Maurice van Tilburg (45) moderne kunst ‘belachelijk’. Dingen zo perfect mogelijk natekenen, dat deed hij graag. Vogels, dieren en mensen uit een boek van Rien Poortvliet. Tot zijn ouders hem op zijn twaalfde meenamen naar een tentoonstelling van de Belgische Cobra-schilder Pierre Alechinsky, in de Nieuwe Kerk in Amsterdam. ‘Het was een van de laatste werken, vlakbij de uitgang’, vertelt Van Tilburg. ‘De alchemisten. Bij dat schilderij dacht ik: wauw. Het leek wel of het licht gaf. Hoe doet-ie dat, wilde ik weten.’
Van zijn zakgeld kocht Van Tilburg een replica, en vanaf dat moment was hij gegrepen door kunst. ‘Ik zag dat er meer is dan alleen maar dingen maken die anderen mooi vinden. Dat je als kunstenaar iets toe te voegen hebt, dat je nieuwe wegen zoekt op basis van wat je persoonlijk raakt. Dat ene schilderij heeft mij de drive gegeven om te gaan schilderen, maar vooral ook om verder te kijken, op zoek te gaan, te reflecteren en te gaan lezen. Wat is er nog meer in de wereld?’

In je middenrif
Van Tilburg, nu ceo van het beursbedrijf Euronext Amsterdam, vertelt het verhaal in zijn werkkamer met zicht op het Beursplein in Amsterdam. Schilderen doet hij nog altijd: zijn werk hangt in een galerie in New York. Uitzonderlijk voor een topmanager in de financiële wereld, al ziet Van Tilburg zelf geen tegenstelling. ‘Dit is voor mij een heel mooie combinatie. Mijn werk geeft me energie, en het schilderen ook. Als ik na een lange werkdag om 10 uur ’s avonds kan gaan schilderen, dan doe ik dat.’
Maar er is meer. ‘Als kunstenaar moet je een duidelijk beeld voor ogen hebben van waar je naartoe wilt. Dat is ook belangrijk bij het aansturen van teams. Als manager moet je dingen terugbrengen tot hun kern. Er zijn duidelijke parallellen. Ook als iets niet gaat zoals het moet gaan, in mijn werk of privé, kan de inspiratie vanuit de kunst bijdragen aan een oplossing. Als ik in m’n middenrif voel: dit gaat niet lekker, dan wil ik dat niet wegdrukken, maar onderzoeken hoe het komt, waarom het me raakt en wat ik ermee moet.’
Van Tilburg wijst naar de muur, waar een doek van zijn hand hangt waarop een stier en een beer – symbolen van een opgaande en neergaande markt – elkaar in een innige omhelzing houden. ‘Meestal leg ik mijn schilderijen niet uit, maar hier zie je dat de stier en de beer als een soort yin en yang vervlochten zijn; in de kern van de beer moet het zaadje ontstaan voor het weer omhoog gaan van de markt. Dit heb ik intuïtief gemaakt, in een hectische tijd waarin ik aandacht wilde geven aan wat echt belangrijk is.’

Kankercellen
Zijn talent voor tekenen en schilderen had zomaar kunnen leiden tot een carrière in de kunst, maar zijn ouders stonden niet te juichen toen hij de kunstacademie opperde. Bovendien: hij was óók goed in wis- en natuurkunde. Het werd een opleiding informatietechnologie, waar Van Tilburg niet al te gemotiveerd aan begon.
Het enthousiasme kwam pas tegen het einde van zijn studie, tijdens een afstudeerproject bij het Academisch Medisch Centrum in Amsterdam. Van Tilburg moest een applicatie schrijven voor zogenoemde hyperthermie-behandelingen, waarbij kankercellen met warmte worden bestreden. ‘Daardoor duurde die behandeling geen twee uur meer, maar nog maar een uur. Voor patiënten, die in een soort koortstoestand worden gebracht, scheelde dat enorm. Tot dan vond ik technologie wel leuk. In het AMC merkte ik: het kan ook echt belangrijk zijn.’

‘Dat gevoel in mijn middenrif wil ik niet wegdrukken’

Lang haar en een baard
Na zijn studie belandde Van Tilburg in 1995 als programmeur bij de Optiebeurs, een van de voorlopers van Euronext. Inmiddels heeft hij de hoogste baan op Beursplein 5, maar Van Tilburg ziet er niet uit als andere topmanagers in de financiële wereld. Zijn haar is langer, in zijn kleding zit net iets meer kleur, en hij draagt een baard. Ook is er zijn tongval, waarin het Uithoorn van zijn jeugd duidelijk te horen is. Allemaal geen probleem, zegt Van Tilburg. Integendeel: het is goed als de beurs uitstraalt dat er ruimte is voor diversiteit, zeker nu de financiële wereld na de crisis niet bepaald populair is.

Er zijn bankiers die op feestjes maar niet meer zeggen dat ze in de financiële wereld werken. Doet u dat nog wel?
‘Ik krijg vooral veel vragen. Wat doe je eigenlijk precies, wat gebeurt er allemaal op de beurs, hoe zit het met die snelle handel? Ik kan niet zeggen dat in de financiële wereld alles altijd goed gaat. Maar ik probeer altijd wel uit te leggen dat wij werken aan goed functionerende markten, en dat dat belangrijk is voor bijvoorbeeld bedrijven die geld nodig hebben om verder te groeien, en dus voor de Nederlandse economie. Als ik daar zelf niet in had geloofd, had ik dit werk niet gedaan. Ik heb vier kinderen, onder wie twee heel jonge. Aan hen wil ik straks wel kunnen uitleggen dat het een zinvolle reden heeft dat ik vaak niet thuis ben.’

U bent van huis uit techneut, nu manager. Hoe groot was die overstap?
‘Het wordt vaak onderschat, maar management is echt een vak apart. Het belangrijkste wat ik moest leren was dat het de mensen zijn die bepalen of iets een succes wordt of niet. De Titanic was een prima boot, maar de bemanning heeft gefaald. Zo zijn het bij Euronext de mensen die bepalen of onze klanten het gevoel hebben dat ze echt worden gehoord, dat hun behoeften goed worden begrepen.’

Op je Linkedin-profiel kunnen mensen aangeven waar ze vinden dat je goed in bent. Uw ‘top skill’…
‘O jee.’

…is change management.
‘Dat wist ik niet, eerlijk gezegd, maar het verbaast me niet. Ik wil altijd weer een nieuwe verandering in gang zetten. Niet dat verandering op zich mijn doel in het leven is, maar zo voorkom je dat mensen stilvallen.’

Dacht u, toen u op de beurs begon, al: ooit word ik hier de baas?
‘Nee, ik was gewoon met m’n vak bezig. Maar ik had wel ideeën over wat er moest gebeuren. Als kunstenaar neem je afstand en je schraapt heel veel lagen af om tot je eigen kern te komen. Die aanpak hielp me ook in mijn werk. Op een gegeven moment had ik bij een afdeling een groot aantal problemen in kaart gebracht, en kreeg ik de kans om een team te gaan aansturen om die ook te gaan oplossen. Dat was wel even slikken. Wilde ik met mijn voeten in de blubber staan, heel lange dagen maken? Uiteindelijk dacht ik: Ik zou het enorm slecht van mezelf vinden als ik wel vanaf de zijlijn wil roepen wat er mis is, maar niet mee wil werken om voor verbetering te zorgen. En ik wilde laten zien dat mijn ideeën in de praktijk zouden werken.’

Technici staan niet bekend om hun people skills.
‘Het is juist het werken met mensen waar van nature mijn hart ligt. Dat ik mensen zie groeien. Als je een team ambitieuze targets geeft, ondersteuning en waardering geeft, dan kun je mensen tot enorme veranderingen brengen. Dat geeft me heel veel energie.’

‘Als kunstenaar heb je iets toe te voegen’

Spontaan begint Van Tilburg over een heel ander voorbeeld van een groep mensen die samen iets tot stand brengen. Zes jaar geleden woonde hij in Dortmund een conferentie bij van kunstenaars, designers en mensen uit verwante disciplines – ‘daar neem ik dan vrij voor’. Onderwerp van de conferentie: hoe maken we de stedelijke omgeving prettiger voor mensen om in te wonen?

Kunstwerkjes
‘Iedereen werd in een team gezet en ging aan de slag’, vertelt Van Tilburg. ‘Mijn team richtte zich op de snelheid van het moderne leven, en de verarming die daar soms bij hoort. Dat je ’s ochtends door de stad raast en niet de tijd neemt om even te genieten van het lentegroen. Daar wilden we verandering in brengen, en we kwamen op het idee om kunstwerkjes te maken en die op straat achter te laten, zodat de vinders verrast zouden worden.’
Terug in Amsterdam is Van Tilburg met een paar anderen het plan gaan uitvoeren. ‘Dan gingen we ’s nachts de hort op om kunstwerkjes achter te laten. Op fietsen, in bomen, overal. De kick was om de volgende dag langs te lopen en te zien dat de helft al weg was. Of mensen verbaasd zien kijken: mag ik dit meenemen, mag ik het aanraken, wat is het eigenlijk? Een tijd geleden kwam ik een filmpje tegen op internet van een pasgetrouwd stel uit Amerika dat zo’n kunstwerkje vond, en het bijzonder genoeg vond om op YouTube te zetten. Dat is gewoon gaaf, dat is gewoon leuk.’

Andere mensen gaan ‘s avonds op de bank tv kijken.
‘Daar hou ik niet van, want dat haalt energie bij je weg. Ik ken niemand die ’s avonds voor de tv gaat zitten en daarna nog actief dingen gaat doen. Terwijl kunst maken, muziek luisteren, discussiëren, dat activeert je.’

Gaat u zich ooit helemaal aan de kunst wijden?
‘Ik zou mijn werk niet willen missen. Mijn kunst maak ik primair voor mezelf, mijn werk is wat mij echt motiveert. En als ik niet succesvol ben als kunstenaar laat ik mijn kinderen een berg chemisch afval na, in plaats van waardevolle schilderijen. Hier bij de beurs ben ik echt zinvol bezig.’

Maurice van Tilburg

 

1971 Geboren in Waalwijk
1992  Informatietechnologie, Hogeschool van Amsterdam
1995 Systeemontwikkelaar, programmeur, Optiebeurs
1998 IT auditor, Amsterdam Exchanges
1998 Postdoctorale opleiding IT audit, VU Amsterdam
2000  Hoofd internet controle en audit, Euronext
2000 Hoofd bewaarneming, settlement en administratie, Euroclear Nederland
2005 Hoofd ‘corporate actions’ Europa, Euronext
2009 Hoofd bedrijfsprojecten en design Europa, Euronext
2015 Ceo Euronext Amsterdam