Hoogleraar Louise Vet: 'Onze biodiversiteit moeten we niet vernachelen'

Beleggers, banken: ze willen straks niet meer investeren in bedrijven die de biodiversiteit schaden, voorspelt hoogleraar ecologie én initiatiefnemer van het Deltaplan Biodiversiteitsherstel Louise Vet. Maar waarom eigenlijk?

 

Maken financiële instellingen zich inderdaad zo druk over het verlies van biodiversiteit?

‘Zeker en dat doen ze natuurlijk niet voor niets. Financiële instellingen zoals banken en pensioenenfondsen, investeren in en lenen geld uit aan bedrijven. Uit nieuw onderzoek blijkt dat veel bedrijven afhankelijk zijn van goed functionerende biodiversiteit. Dat betekent dat zulke bedrijven worden bedreigd in hun voortbestaan als ecosystemen niet meer goed functioneren. Ergo: financiële risico’s voor banken en pensioenfondsen’

‘Let wel dat dit de puur monetaire uitleg is. Want voor ons bestaan op deze aarde geldt natuurlijk helemaal dat we onze biodiversiteit niet moeten vernachelen.’

 

Biodiversiteit is niet vooral een hobby van natuurliefhebbers en rustzoekers dus?

‘Nee, zeker niet. We hebben het over miljoenen organismen. Die bijvoorbeeld gewassen bestuiven, wateren en lucht zuiveren, zorgen voor gewas-en houtgroei of ervoor zorgen dat plaaginsecten worden opgeruimd. Talloze bedrijven zijn daarvan afhankelijk voor hun productie.’

In het Deltaplan Biodiversiteitsherstel werken bedrijven, overheid en organisaties samen aan herstel en het behoud van de biodiversiteit in Nederland. Samen kijken ze hoe het beter kan. Bijvoorbeeld door te kijken naar wet- en regelgeving en naar verdienmodellen. Meer lees je op www.samenvoorbiodiversiteit.nl 

Maar kunnen er dan niet wat soorten af?

‘Natuurlijk kun je zeggen dat we best met wat minder soorten kunnen op onze planeet. Er zijn er in de loop der jaren ook heel wat verdwenen. Maar er is geen lijst die aangeeft welke dieren, planten en micro-organismen we nodig hebben om de planeet groen te houden en ecosystemen goed te laten functioneren. De natuur doet heel slim aan risicospreiding. Want als je over een bepaald punt heen bent, dan kun je niet meer terug. Daarom moeten we er nu alles aan doen om de natuur zo divers mogelijk te houden.’

 

Financiële instellingen lopen toch altijd het risico dat hun beleggingen niet renderen?

‘Dat klopt, maar het gaat om grote aantallen. Uit een conservatieve schatting van het Planbureau voor de Leefomgeving en DNB blijkt dat een derde van de onderzochte 1.400 miljard aan leningen en aandelen bedreigd worden door afkalvende biodiversiteit. Een deel van die bedrijven zijn afhankelijk van biodiversiteit, een ander deel bedreigt de biodiversiteit actief – en hun activiteiten lopen het risico aan banden gelegd te worden – en daarnaast willen beleggers natuurlijk geen reputatieschade oplopen. Ook dat kan geld kosten. Als banken dat weten, kunnen ze er ook naar handelen. Door andere keuzes te maken, andere eisen te stellen aan bedrijven voorbeeld. Die zullen goed hun bedrijfsvoering tegen het licht moeten houden.’

 

‘Ik hoop dat bedrijven stinkend rijk worden van het goede doen’

 

Bedrijven moeten zich al richten op het klimaatprobleem. Levert dit hen niet veel extra werk op?
‘Om te beginnen kun je het klimaatprobleem en biodiversiteit niet los van elkaar zien. Daarnaast zal je als bedrijf wel moeten als je zeker wilt zijn van je voortbestaan. Want wat als je niet meer aan bijvoorbeeld hout of gewassen komt? Bedrijven hoeven het gelukkig ook niet alleen te doen.’

 

Welke hulp is er dan voor bedrijven?

‘In de zogenoemde Pledge for Biodiversity hebben banken over de hele wereld afgesproken mee te werken aan behoud van biodiversiteit en bedrijven te helpen. Bijvoorbeeld door bedrijven te helpen meer inzicht te krijgen in hoe ze omgaan met biodiversiteit en wat er eventueel anders kan. En hen aan te moedigen hun bedrijfsvoering tegen het licht te houden. Zo staat er in de pledge ook dat bedrijven vanaf 2024 moeten rapporteren waar hun materialen vandaan komen. Dat gaat een groot verschil maken.’

 

In hoeverre zijn bedrijven hier eigenlijk al mee bezig?

‘Je zult geen groot bedrijf in Nederland vinden dat hier niet mee bezig is. FrieslandCampina koopt bijvoorbeeld alleen duurzaam verkregen sojabonenmeel in. En licht melkveehouders actief voor over biodiversiteit. Voor Heineken is biodiversiteit ook belangrijk omdat ze afhankelijk zijn van schoon drinkwater. Maar ook dichterbij huis heeft Heineken het bedrijventerrein bij hun brouwerij in Zoeterwoude aangepakt en ruimte gemaakt voor veel meer natuur. Je kunt eigenlijk stellen dat elk bedrijf dat gebruik maakt van biobased grondstoffen biodiversiteit op zijn netvlies heeft staan. Gulpener heeft er laatst zelfs de Koning Willem I prijs mee gewonnen. En daarnaast zijn er natuurlijk bedrijven die hier hun verdienmodel van maken.’

 

Forum sprak Jan-Paul Rutten, ceo van Gulpener, onlangs. Een bierbrouwerij die al jaren onderscheidend is in duurzaamheid. Dat vind Rutten eigenlijk schandalig. Collega-brouwers nodigde hij uit om een kijkje te komen nemen in het nieuwe brouwhuis. Er heeft nog niemand gehapt…. Lees hier het hele interview.

 

Niet elk bedrijf zal toch zomaar aan nieuwe grondstoffen kunnen komen of productieprocessen kunnen omgooien?
‘Dat soort bedrijven zal op den duur verdwijnen, omdat financiële instellingen er niet meer in willen beleggen of er hun geld aan willen uitlenen. En omdat we dat als maatschappij op een gegeven moment niet meer pikken. Of ze zullen hun verdienmodel aanpassen. Het helpt dan als investeerders nieuwe manieren van wat we zogenoemd ‘regeneratief produceren’ bevorderen en de overheid dat steunt met transitiefondsen.’

 

En als bedrijven nou echt niet kunnen of willen?
‘Bedrijven die hun hakken in het zand zetten, zullen last krijgen van maatschappelijke druk of nieuwe regelgeving. En soms is er voor zo’n transitie een gevecht nodig met je aandeelhouders. Ik zeg ook niet dat het allemaal makkelijk is, maar onderschat ook niet de innovatieve kracht van onze bedrijven. Er is ook een beweging gaande die wil dat ceo’s persoonlijk aansprakelijk worden gesteld als een totaal gebied onleefbaar is geworden. Ook wel ecocide genoemd. Ik ben zelf minder van de stok en meer van de wortel. Ik hoop juist dat bedrijven stinkend rijk worden van het goede doen: zowel financieel als ecologisch en sociaal. In die zoektocht zitten we nu.’

 

Op de hoogte blijven van onze beste artikelen? Schrijf je dan gratis in voor onze nieuwsbrief.