Waarom de Franse verkiezingen belangrijker zijn dan je denkt

‘Wat interesseren mij die Franse verkiezingen nou.’ Best logisch om zo te denken, tot je ontdekt hoe belangrijk Frankrijk sinds Brexit is geworden in Europa. En 4 andere verrassende feiten – en vooruit ook 3 minpunten – over het land dat veel Nederlanders vooral kennen van vakantie.

Frankrijk staat al jaren steevast in de top-3 van meest favoriete vakantiebestemmingen van Nederlanders – op twee jaar corona na. Geen wonder: de croissants, le soleil, prachtige natuur en een rijke geschiedenis maakt het een aangenaam land. Maar wat voor veel ondernemers vooral interessant is: het is na Brexit ook een nóg belangrijker land geworden voor onze handel. Frankrijk en het VK hebben stuivertje gewisseld op de handelsladder. Frankrijk staat nu – na Duitsland en België – op plek 3 als favoriete handelsland voor Nederland. Dat Nederland een innovatief land is, met een hoge internetdichtheid, heeft ook andersom de interesse gewekt van president Macron, die zijn land de digitale toekomst in wil slingeren. Een en ander wordt ongetwijfeld geholpen door de goede (politieke) band die Macron lijkt te hebben met premier Rutte.

1. Steeds meer economisch maatje

De psychologische afstand tussen Frankrijk en Nederland wordt steeds kleiner. En dat is niet zo verwonderlijk: beide landen zoeken een alternatieve markt voor het wegvallen van de Engelsen uit de EU. Dat zie je ook aan het stijgende aantal Nederlandse bedrijven dat daar investeert. Volgens cijfers van Business France, het Franse agentschap voor de internationale ontwikkeling van de Franse economie, steeg het aantal investeringen in 2021 met 23 procent. En de relatie tussen beide landen zal steviger worden, verwachten analisten. Zo trekken Nederland – volgens een Frans vakblad over het bedrijfsleven een ‘Europees quantumzwaargewicht’ – en Frankrijk bijvoorbeeld sinds vorig jaar samen op op het gebied van quantumtechnologie.

‘FRANKRIJK IS INTERESSANT VOOR NEDERLANDSE INNOVATIEVE BEDRIJVEN’

‘Ons doel is een Europees quantumecosysteem dat onze landen banen, inkomsten en innovatie oplevert. Daar hebben we vandaag de basis voor gelegd’, zei toenmalig staatssecretaris Mona Keijzer daarover. In januari 2021 presenteerde president Macron het ambitieuze investeringsplan voor quantumtechnologie ter waarde van 1,8 miljard euro dat uiteindelijk de it-sector vooruit moet helpen. De digitale pet projects van Macron maken Frankrijk daarmee ook tot een interessant terrein voor Nederlandse innovatieve bedrijven die daar een graantje van mee willen pikken. Al zullen we nog wel moeten afwachten of dit beleid straks wordt voortgezet, mocht er een andere Franse president worden gekozen.

Gestage groeiNederland exporteert al jaren ongeveer twee keer zoveel naar Frankrijk als het importeert. In 2021 ging voor 18,7 miljard euro naar Nederland. Dat jaar werd voor 47,2 miljard euro geëxporteerd. Vooral medicijnen en farmaceutische producten, kantoor-ICT, telecomapparatuur en elektrische apparaten werden aan de Fransen verkocht. De Franse exporteerden vooral granen en graanproducten, olie en daarvan afgeleide producten, elektrische apparaten en auto’s en trucks. Eten doet het over en weer ook altijd goed: kaasland Frankrijk kocht in 2021 voor 900 miljoen aan Nederlandse kaas en voor 400 miljoen euro aan drank. Nederlanders kochten voor 400 miljoen euro aan zuivel en voor 621 miljoen euro aan wijn en andere dranken (bron: CBS). 

2. investeerder in duurzaamheid

In Frankrijk wordt de laatste jaren heel zwaar ingezet op verduurzaming. In 2020 kwam daarvoor 30 miljard euro vrij. Leuk weetje: zo worden binnenkort alle kassabonnen op papier – nu vaak twee lange lappen tekst – verboden. Dat scheelt nogal aan papier, want in de grote supermarkten wordt jaarlijks 848.000 meter kassabon afgedrukt. Er zijn Nederlandse it-bedrijven die daar al op inspelen met digitale oplossingen. Die Nederlandse interesse zie je in de hele opkomende e-commerce. Ook de verduurzaming van het transport is een onderwerp waar nu al innovatieve Nederlandse bedrijven brood in zien. De binnenste ring van Parijs wordt bijvoorbeeld verboden voor (zware) dieselvoertuigen, een kans die levensmiddelenbezorger Picnic met elektrische vrachtautootjes met beide handen aangrijpt. Maar ook minder bekende bedrijven zoals Brekr en Rightcheck zien een toekomst in Frans duurzaam transport.

‘De elektrishe karretjes van Picnic rijden al over de binnenste ring van Parijs’

3. ondernemersklimaat verbetert

De afgelopen vijf jaar groeide het aantal nieuwe bedrijven in Frankrijk gestaag. Geen wonder, want het klimaat voor het bedrijfsleven in Frankrijk – toch ook het land van de vele stakingen en een sterke vakbond – verbetert sterk. Twee jaar geleden gingen bijvoorbeeld de belastingen voor bedrijven met 10 miljard euro omlaag. De beruchte korte werkweek bestaat op papier nog wel, maar inmiddels worden in brancheakkoorden vaak langere werktijden overeengekomen.

Vooral bedrijven die zich bezighouden met e-commerce of e-health zijn aan een opmars bezig. Sectoren die actief zijn met nieuwe technologieën en digitalisering en bedrijven met een goede e-commercestrategie konden profiteren van de digitalisering en kwamen goed uit de coronacrisis. Het zal hen de komende jaren ook helpen dat Macron steeds meer investeert in nieuwe technologieën: onlangs kondigde de Franse president nog aan van Frankijk een hightechnatie te willen maken die kan concurreren met China en de VS.

Het verbeterende zakenklimaat zie je overigens ook terug in de interesse van Nederlandse bedrijven voor Frankrijk. Aandelenbeurs Euronext gaat bijvoorbeeld uitbreiden in Frankrijk. Winkelketen Action heeft inmiddels zeshonderd vestigingen in Frankrijk, ongeveer een derde van zijn totaal. Ook Hema, BasicFit en Rituals hebben de Franse markt ontdekt.

4. Startups worden vertroeteld

Startups en innovatie zijn echt Macrons ba­by’s. In vijf jaar tijd is 1,5 miljard euro geïnvesteerd in de ontwikkeling van kunstmatige intelligentie en er zijn belastingvoordelen ter waarde van 5 miljard euro voor onderzoek en ontwikkeling en soepele visumregelingen voor techwerkers ingevoerd. Buiten Parijs kwam Station F, de grootste startup campus ter wereld. Daar zitten overigens ook Nederlandse startupondernemers, zoals Sensai. Het heeft 50.000 vierkante meter bedrijfs- en woonruimte om beginnende ondernemers te helpen een innovatief projectidee om te zetten in een succesvol businessmodel. Bestaande giganten als Google en Meta (Facebook) zitten er ook. Het idee is om een Europese Silicon Valley te creëren. Mede daardoor heeft Frankrijk in de periode Macron het aantal unicorns, bedrijven die meer dan een miljard euro waard zijn, ruimschoots verdubbeld tot 25. Nederland heeft trouwens ongeveer de helft daarvan.

5. groeiers in Frankrijk

Al lang is kantoorautomatisering (een van) de grootste Nederlandse exportproducten naar Frankrijk – daar zijn wij Nederlanders blijkbaar goed in – maar bovenaan de exportlijst staan producten als speelgoed, muziekinstrumenten en plasticproducten blijkt uit cijfers van het CBS. Dit is al het vijfde jaar op rij dat de uitvoer van deze groep groeit. Onderdelen van communicatieapparatuur zijn de nummer twee op de lijst. Ook de traditionele sectoren zoals de voedingssector en de bouwsector bieden nog steeds kansen. Door de coronacrisis ligt de Franse focus de laatste tijd meer op de lokale markt en het belang van made in France. Franse groeisectoren zijn bijvoorbeeld medische technologie, duurzame ontwikkeling en circulaire economie, en transport en logistiek (e-commerce). Zo beloofde Macron forse in­ves­teringen voor verduurzaming in de auto- en vliegtuigindustrie. Frankrijk gaat straks tot 2030 twee miljoen elektrische of hybride auto’s produceren én het eerste koolstof­arme vliegtuig van Europa bouwen. Ambities genoeg dus om op in te spelen.

En vooruit… ook 3 minpuntjes

Frankrijk is steeds minder het land van nationalisaties en linkse activisten en steeds meer van startups en liberalisering. Al gaat het langzaam, want de Franse bureaucratie, die is nog niet weg. De Franse ambtenaar was regelmatig de spaak in het wiel van Macron. Twee grote pijnpunten staan voor ondernemers nog bovenaan de economische agenda: een hogere pensioengerechtigde leeftijd en belastingen op producten. Fransen gaan nu op 62-jarige leeftijd met pensioen, maar ook Frankrijk kampt met dure sociale zekerheid, de bijbehorende hoge belastingen om die te financieren en een tekort aan arbeidskrachten. Die pensioenleeftijd moet dus omhoog. De belastingen op producten, de Franse btw, is een apart verhaal. Die wordt namelijk niet geheven bij verkoop, zoals in Nederland, maar grotendeels bij productie. Bedrijven betalen dus belasting voordat het product is verkocht. Dat neemt een flinke hap uit de bedrijfsfinanciën en is de ondernemers een doorn in het oog. Zou deze belasting-voor-verkoop lager worden, dan verbetert ook het investeringsklimaat behoorlijk.

Na de eerste ronde van 10 april, is het nog afwachten wie de volgende president wordt na de tweede ronde op de 24ste. En wat haar of zijn plannen zijn. Maar hoe het ook loopt: Frankrijk is in elk geval een land om in de gaten te houden.

Op de hoogte blijven van onze beste artikelen? Schrijf je dan gratis in voor onze nieuwsbrief.

Lunchen als smeermiddelFrankrijk is met 67 miljoen inwoners de tweede economie van de EU, na Duitsland, en de zesde in de wereld. Vergeleken bij Nederlanders, zijn Franse ondernemers zakelijker en formeler. Tutoyeren is net als in Duitsland niet gebruikelijk. Dat is anders bij Franse startups die erg onder invloed staat van de Amerikaanse werkwijze. Net als de overheid, neigen ook Franse bedrijven naar bureaucratie en een strenge hiërarchie. Daardoor worden besluiten voor Nederlandse begrippen traag genomen. Geduld, veel persoonlijk contact en uitgebreide zakenlunches zorgen voor smeermiddel.