Overeind blijven in de wind of change

‘I follow the Moskva, down to Gorky Park, listening to the wind of change’. Dit nummer van de Duitse hardrockband Scorpions staat welhaast symbool voor het optimisme dat er wereldwijd heerste bij de beëindiging van de Koude Oorlog.

Voorbereiden op nieuwe oorlog

De wind of change blaast nu een volstrekt andere richting op. NAVO-secretaris Mark Rutte vindt dat we ons veel beter moeten voorbereiden op een oorlog. We bereiden ons al in allerijl voor op de handelsoorlog die mogelijk gaat komen als Trump begint als president. En voor het Tweede Kamer-debat over China begin volgend jaar meldt het kabinet ‘dat China de grootste dreiging vormt voor de Nederlandse kennisveiligheid, en samen met Rusland wordt gezien als de grootste dreiging voor onze nationale veiligheidsbelangen’.

 

Realistisch in de wedstrijd

Het is natuurlijk goed dat we ons realiseren dat we ons ‘vredesdividend’ nu wel hebben gebruikt en realistischer in de wedstrijd gaan zitten. Het was voor ons al een reden om weerbaarheid een vierde pijler te maken van onze koers Brede Welvaart. Maar toch ben wel eens lekkerder het jaar uitgegaan.

 

Drie ankers

Om nu niet gelijk somber de kerst in te gaan leek het me goed om ons vast te houden aan een drietal ankers, en die de politiek voor te houden. Allereerst de kracht van open handel. De Zweedse schrijver Norberg zei eens:  ‘Handelsoorlog bestaat niet, je valt niemand aan maar slaat alleen jezelf in je gezicht.’  En dat is natuurlijk zo.

 

Innovatiekracht

Tegelijkertijd – en dat is het tweede anker –  weten we ook dat onze innovatiekracht essentieel is. Voor onze welvaart, zoals we die de afgelopen decennia hebben gehad, maar in de ‘nieuwe realiteit’ is het ook iets dat je een plek aan tafel geeft. Hoe klein ook, ons land doet er geopolitiek best toe, juist door onze sterke posities op een aantal terreinen.

 

Samen aanpakken

Het laatste anker is dat van onze samenwerking. Publiek-privaat, overheid en bedrijfsleven, Rijnland-model of hoe u het maar wilt noemen. De kern van Nederland is dat we samen problemen aanpakken en oplossen. Dat anker is ook van groot belang als we meer weerbaar willen zijn als maatschappij.

 

Hoopgevend

Dus dat wil ik nog even meegeven aan de Kamerleden voor het komende China-debat in het nieuwe jaar. Een stevige inzet op innovatie, een publiek private aanpak én blijvend oog houden voor (zo vrij mogelijke) handel. Zo bezien klinkt het ook weer hoopgevend. Begin ik spontaan weer te fluiten…

 

Thomas Grosfeld
Teammanager economie