Quick fix als oplossing voor ondermijning is naïef

Begin juli werd Nederland wederom op een wrede wijze geconfronteerd met ondermijnende criminaliteit van mensen die nergens voor terugdeinzen: de moordaanslag op Peter R. de Vries.  Daags daarna, terwijl De Vries aan het vechten was voor zijn leven, werd de uitzending van RTL Boulevard door een dreiging met een raketwerper onmogelijk gemaakt. Gebeurtenissen die leiden tot maatschappelijke verontwaardiging en verdriet, niet in de laatste plaats bij de direct betrokkenen. Nederland is geschokt door zijn overlijden. 

 

Onderwereld verhardt

Als we kijken naar de ontwikkelingen rondom ondermijnende criminaliteit zijn deze gebeurtenissen helaas minder verrassend. Het past in het beeld van een onderwereld die verhardt en zich steeds meer mengt met de bovenwereld. Ik noem enkele voorbeelden. De moord op een advocaat van een kroongetuige. Bedreigingen aan het adres van een fruithandelaar die ongewild cocaïne tussen zijn fruit vindt. Havenmedewerkers die onder druk worden gezet om weg te kijken. Burgemeesters die beveiligd moeten worden omdat zij maatregelen nemen om onze veiligheid te waarborgen, wat het geboefte niet bevalt. Schietpartijen in onze hoofdstad waarbij kogels in kinderkamers belanden. Ik kan nog wel even doorgaan.

 

Daadkrachtig optreden?

De reactie uit ‘Den Haag’ op deze gebeurtenissen is helaas ook minder verrassend. We zijn boos en  gaan er alles aan doen om de daders te pakken. Wij laten ons niet intimideren door criminelen, en gaan daadkrachtig optreden. Feit is echter dat er al jaren door professionals, wetenschappers en ondernemers wordt geroepen dat de ondermijnende criminaliteit een serieuze bedreiging vormt voor de Nederlandse rechtsstaat.  De gevolgen van de bezuinigingen bij justitie van de afgelopen jaren worden pijnlijk duidelijk.

 

Langdurige aanpak

De quick fix-reactie die bedacht wordt in Den Haag bestaat uit een Aanjaagteam Ondermijning of een speciaal directoraat-generaal op het ministerie. Ook is het Multidisciplinair Interventieteam als een konijn uit de hoge hoed getoverd. In de basis goede initiatieven, maar die vragen om verduurzaming. De utopische gedachte dat een quick fix de oplossing gaat bieden is naïef. Er moet een structurele meerjarige aanpak komen die twee of drie kabinetsperiodes beslaat. Niet alleen de uitvoerders pakken maar ook de diepgewortelde oorzaken van ondermijning aanpakken, en zorgen dat er genoeg middelen zijn om dat te doen. Er ligt dus een stevige opgave voor het nieuwe kabinet. Het bedrijfsleven kan en wil graag helpen door samen met de overheid preventieve maatregelen te treffen, onderlinge informatiedeling over verdachte praktijken te bevorderen en de krachten te bundelen. Ik zou zeggen: maak van dat aanbod gebruik!

 

Karijn van Doorne,

Beleidssecretaris criminialiteit