Wijzigingswet Wet open overheid, brief aan de VC voor Binnenlandse Zaken van de Tweede Kamer

Geachte dames en heren,

 

VNO-NCW en MKB-Nederland hebben ernstige zorgen over de Wijzigingswet Woo (novelle, Kamerstukken II 2019/20, 35112, nr. 8). In het verleden hebben we al uitgebreid commentaar geleverd op de het wetsvoorstel Wet open overheid (Woo). Wij betreuren het, dat de voorgestelde wijzigingen uitsluitend lijken bedoeld om andere overheden tegemoet te komen. Daarvoor wordt zelfs voor lief genomen, dat de Woo als zodanig complexer wordt, in elk geval veel complexer dan de Wet openbaarheid van bestuur (Wob). Aan de belangrijkste bezwaren van het bedrijfsleven wordt op geen enkele wijze tegemoetgekomen. Wij lichten dat hierna toe.

 

Woo is onnnodig complex en complexer dan de Wob

De Afdeling advisering van de Raad van State velt een hard oordeel over het wetsvoorstel, hetgeen heeft geleid tot het zware dictum om het wetsvoorstel niet in behandeling te nemen, tenzij het is aangepast.

 

De Afdeling merkt terecht op, dat de voorgestelde wijzigingen tot gevolg hebben, dat het openbaarmakingsregime van de Woo als zodanig complexer is geworden. De Afdeling schrijft: ‘Het betreft hier met name de verplichting tot actieve openbaarmaking. Anders dan de Wob die een vrij open bepaling bevat over de actieve openbaarmakingsplicht, beoogt de Woo een uitputtende opsomming te geven van de documenten die door de verschillende bestuursorganen openbaar moeten worden gemaakt. Met de poging om de kosten van uitvoering zoveel mogelijk te beperken, is het betreffende artikel in de loop van de behandeling van de Woo steeds verder gespecificeerd en fijnmaziger geworden.

 

Dit leidt ertoe dat de in het kader van deze wet cruciale vraag welke documenten al dan niet onder de verplichte actieve openbaarmaking vallen, moeilijk te beantwoorden is’ (Kamerstukken II 2019/20, 35112, nr. 7, p. 3, onder 2). De Afdeling betwijfelt of deze complexiteit verminderd kan worden zonder de fundamentele keuze voor het opnemen van een uitputtende lijst los te laten. Índien dit echter niet gebeurt, rijst de vraag of het uitgangspunt van de Woo – te weten een wet die leidt tot meer openbaarheid en minder problemen voor burgers die informatie zoeken – op het punt van de actieve openbaarmaking wel bereikt kan worden.’ (Kamerstukken II 2019/20, 35112, nr. 7, p. 7, onder d). Wij menen dat de initiatiefnemers met de artikelen 3.3 en 3.3a (samen goed voor ruim viereneenhalf A4) onvoldoende aan de wensen van de Afdeling advisering zijn tegemoetgekomen.

 

Breng private sector niet onder de Woo

Zoals wij reeds eerder hebben aangegeven, heeft de Afdeling advisering van de Raad van State er in haar advies over het oorspronkelijke wetsvoorstel Wet open overheid terecht op gewezen, dat er belangrijke bezwaren kleven aan het brengen van de private sector onder de regels van de Woo. De indieners hebben ons steeds voorgehouden, dat daarvoor een algemene maatregel van bestuur nodig is, hetgeen klopt, maar geven niet aan op welke privaatrechtelijke organisaties zij het oog hebben. Wij dringen er daarom op aan, om artikel 2.3 van de Woo te laten vervallen, zoals eerder bij amendement Veldman/Bisschop is voorgesteld (Kamerstukken II 2015/16, 33 328, nr. 23).

 

Bescherm bedrijfs- en fabricagegegevens

Bedrijven zijn zeer bezorgd over het feit, dat bedrijfsgeheimen, concurrentiegevoelige-, fabricage- en beveiligingsgegevens – anders dan onder de Wob – niet meer absoluut geheim kunnen worden gehouden. Het wordt bedrijfsspionnen, terroristen en anderen met kwade bedoelingen zo wel erg gemakkelijk gemaakt om binnen bedrijven te kijken. Bovendien zullen bedrijven er waar mogelijk van afzien om informatie vrijwillig met de overheid te delen als zij daardoor de kans lopen dat gevoelige informatie op straat komt te liggen. In veel landen neemt de overheid maatregelen om misbruik te voorkomen en wij vragen u om dat ook te doen. Wij dringen er daarom op aan, om bedrijfs- en fabricagegevens alsnog absolute geheimhouding te garanderen, zoals eerder bij amendement Veldman/Bisschop is voorgesteld (Kamerstukken II 2015/16, 33 328, nr. 25).

 

Voorkom hogere lasten voor bedrijven

Ten slotte willen wij nog graag aandacht vragen voor het feit, dat wel veel werk is gemaakt van het in kaart brengen van de kosten van de overheid als gevolg van de wet, maar dat er met geen woord wordt gerept over de kosten van het bedrijfsleven. Zo zullen bedrijven vaker worden gedwongen tot jarenlange juridische procedures om hun bedrijfsgeheimen daadwerkelijk geheim te houden.

 

Bovendien blijkt uit de brief van de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksaangelegenheden van 29 juni, dat de uitvoering van de Woo nog honderden miljoenen gaat kosten, belastinggeld, dat deels ook door bedrijven zal moeten worden betaald. Dat roept de vraag op of de Woo een zodanige verbetering zou zijn ten opzichte van de Wob dat het dit waard is. Wij menen dat dit niet het geval is. Hoogachtend,

 

mr.ir. E.R. te Brake
teammanager Fysieke omgeving en Markten