Daan de Kort (VVD): Ik vind als het gaat om bestaanszekerheid, en met name in de debatten Armoede die ik ook voer, dan wordt er eigenlijk bijna alleen gekeken naar mensen met een uitkering.
Robin Rotman (podcasthost): Welkom bij Haagse Bluf. In deze serie onderzoeken we wat politieke partijen van plan zijn met ondernemend Nederland.
Daan de Kort (VVD): Ik denk dat we nu nog veel mensen thuislaten, aan de zijlijn laten staan, terwijl dat niet nodig is. En daar kan nog heel veel winst worden gepakt.
Robin Rotman (podcasthost): Co-host vandaag is Pascal Theunissen, redacteur van Forum.
Pascal Theunissen (redacteur van opinieblad Forum): Ja, in deze podcast bespreken wij actuele en urgente ondernemersthema's met politici. Wat maken zij waar van hun beloften? Of blijft het bij Haagse Bluf? Vandaag Daan de Kort, Tweede Kamerlid voor de VVD. En hij is net als ASML begonnen in Veldhoven, waar hij wethouder economie was. En nu is hij doorgestoomd naar Kamerlid met onder meer armoede in zijn portefeuille. En we hebben het vandaag met hem over bestaanszekerheid.
Robin Rotman (podcasthost): Dank dat je ons wilde ontvangen in jouw werkkamer hier in Den Haag. We hebben als eerst een vraag meegenomen van Trèske Heere om af te trappen. Zij is founder van De Dreamfabryk. Daar helpen ze mensen met hun bestaanszekerheid. Hulp bij werk, hulp bij geldzaken. Luister even mee naar deze quote.
Trèske Heere: Ik heb eigenlijk drie vragen. Wat verstaat u onder bestaanszekerheid? Wie denkt u dat het meeste lijden heeft onder bestaansonzekerheid? En wat zou u een belangrijke stap vinden als het gaat om de bestaanszekerheid en het toekomstperspectief van deze mensen? Ik ben heel benieuwd.
Daan de Kort (VVD): Ik denk drie hele mooie en terechte vragen. En als het gaat om bestaanszekerheid, wat mij betreft gaat het dan om de mate waarin je in je eigen inkomen kan voorzien. Of ook nog een vorm van hulp nodig hebt van de overheid. Daarin hebben wij dus ook vanuit de politiek een belangrijke rol. Maar hoe meer je onafhankelijk kunt zijn, hoe beter. Ten tweede, als het gaat om bestaansonzekerheid, juist de groep die net aan het werk is, die ook te veel te maken heeft met toeslagen en ook niet een duidelijk inkomen, wat fluctueert, die groep heeft het heel lastig. Want niet iedere maand is duidelijk hoeveel inkomen er binnenkomt. En als je meer gaat werken of juist weer minder, dan kan dat een probleem worden met je toeslagen. Dan heb je echt met heel veel onzekerheid te maken. Misschien nog wel meer dan in een uitkering, want dan heb je iedere maand hetzelfde bedrag en duidelijkheid. En de derde vraag nog een keer.
Robin Rotman (podcasthost): De derde vraag is: Wat vindt u een belangrijke stap als het gaat over bestaanszekerheid en toekomstperspectief voor deze mensen?
Daan de Kort (VVD): Nou ik geloof in de talenten van iedereen. En dat is ook de reden waarom ik de politiek in ben gegaan. En iedereen kan hoe groot of hoe klein dan ook een steentje bijdragen. En als we mensen kunnen helpen, en daar hebben gemeenten een belangrijke rol in, maar ook werkgevers om een baan te vinden in plaats van een uitkering, dat is de manier om aan bestaanszekerheid te werken.
Robin Rotman (podcasthost): Dus als jij zegt: Ik wil mensen helpen aan een toekomstperspectief, dan wil ik eigenlijk mensen helpen om hun talenten te ontplooien.
Daan de Kort (VVD): Ja ik geloof dat iedereen talenten en competenties heeft. En als je heel lang in een uitkering zit en ook in armoede leeft, dan is de stap naar werk wel heel groot om te zetten, maar dan met de juiste begeleiding, met de juiste ondersteuning en ook de zoektocht naar jezelf, geloof ik dat iedereen kansen kan pakken. Dan moeten werkgevers wel die kans ook bieden. En dan moeten wij als overheid ook wel een stukje risico wegnemen bij werkgevers. En als we dat gezamenlijk goed doen, ja dan kunnen we iedereen vooruithelpen. Daar geloof ik in.
Robin Rotman (podcasthost): Over hoe we dat gaan doen, of hoe jullie dat kunnen doen hier vanuit Den Haag, gaan we straks natuurlijk meer praten. Eerst nog eventjes wat een leuke observatie is: bij de afgelopen verkiezingen was bestaanszekerheid misschien met klimaat, misschien het belangrijkste thema. Hoe kan het nou dat bestaanszekerheid het belangrijkste thema is tijdens verkiezingen als net de VVD 10 jaar aan de macht is geweest?
Daan de Kort (VVD): Nou ik denk dat het niet aan de VVD te relateren is. Het is een ontwikkeling die je eigenlijk in heel de wereld ziet. De inflatie, we hebben de grootste inflatie gehad sinds de jaren ‘70. Het heeft onder andere te maken met de oorlog in Oekraïne die heel veel invloed heeft op gewoon de boodschappenkosten. De prijzen zijn zoveel gestegen dat het niet alleen maar gaat om mensen die in armoede leven, maar ook de middenklasse het steeds zwaarder heeft om het einde van de maand rond te kunnen komen. En ik denk dat het daarom wel een heel groot thema geworden is.
Pascal Theunissen (redacteur van opinieblad Forum): En die discussie over bestaanszekerheid bij de verkiezingen. Ging het eigenlijk heel erg over: ‘Nou we moeten maar met zijn allen het minimumloon verhogen.’ Hoe heb jij dat ervaren? Die discussie. Was die niet te gefocust daarop alleen?
Daan de Kort (VVD): Ja, dan kijk je veel te eenzijdig daarnaar. Want ook bijvoorbeeld, nou laat ik zeggen ondernemers, die in een keer te maken krijgen met inflatie, minder omzet draaien, maar wel meer kosten hebben. Ja, die hebben best wel een hoog inkomen wellicht, maar veel hogere kosten. Nou, dan leef je misschien nog meer in bestaansonzekerheid dan dat er duidelijkheid is. Dus er wordt te veel alleen gekeken naar de inkomenskant. Moeten we de uitkeringen wederom verhogen? Dat hebben wij ook gedaan. Het WML is ook verhoogd. Sta ik allemaal achter. Maar je moet ook kijken naar de kostenkant. En er zijn ook heel veel groepen in armoede geraakt, in bestaansonzekerheid gekomen, de middenklasse, ook veel stille armoede onder zzp'ers, onder ondernemers, en daar wordt dan te weinig naar gekeken en over gesproken, vind ik.
Robin Rotman (podcasthost): Het gaat ook nu weer over geld. Het gaat over inkomen. Het gaat over toeslagen. Het gaat over de balans die je hebt. Heeft het zin om van een uitkering naar een baan te gaan? Jij bent zelf nagenoeg blind. Dat is best wel een forse handicap. Speelt dat een rol bij bestaanszekerheid? Mensen die misschien fysieke beperkingen hebben. Of psychische beperkingen. Dat doet ook een beroep op je bestaanszekerheid. En op je kansen in deze wereld. Speelt dat voor jou persoonlijk een rol in je drijfveren? Misschien in de politiek?
Daan de Kort (VVD): Nou ja voor mij is mijn beperking wel een motivatie geweest om dit te gaan doen. Ik kom uit een echte ondernemersfamilie. Een mkb-familie. Niemand die iets in de politiek deed. En ik dacht ik ga ook die kant op, maar op het moment dat je een handicap krijgt, dan realiseer je dat dat impact gaat hebben op de rest van je leven. En ik merkte toen dat allerlei instanties voor mij gingen bepalen hoe ik mijn leven moest inrichten. Dus het UWV had mij arbeidsongeschikt verklaard, het blindeninstituut gaf aan dat ik niet meer naar het reguliere onderwijs zou kunnen. Allemaal dingen waar ik het niet mee eens ben. En als liberaal, en dus ook als VVD'er, wil ik vooral kijken naar de talenten van mensen ongeacht hun beperking. Maar moeten we er wel voor zorgen, en dan raakt het ook weer bestaanszekerheid, dat je wel iemand de kans geeft om zijn talenten te ontwikkelen. Dus dat doe je door de juiste hulpmiddelen aan te bieden, ondersteuning, maar dat geldt ook voor werkgevers. Die moeten iemand ook een kans bieden om ook die carrière op werkgebied te kunnen maken.
Robin Rotman (podcasthost): Even toch dicht bij jezelf. Ik wil het even persoonlijk houden eigenlijk nog. Je bent wethouder geweest. Je bent nog vrij jong. Je bent nu voorzitter van de parlementaire enquêtecommissie die corona gaat onderzoeken, wat een hartstikke belangrijk ding is. Je bent gewoon Tweede Kamerlid. Je bent DJ Braille geweest.
Daan de Kort (VVD): Ja, ook zzp'er.
Robin Rotman (podcasthost): Je doet hele toffe dingen, en je bent hartstikke goed bezig. Heb jij wel eens gedacht van: ‘Bedrijven moeten iets voor mij doen. De overheid moet iets voor mij doen.’ Is dat wel eens een overweging geweest?
Daan de Kort (VVD): Nou wel dat de overheid het beter kan doen. Ik ben wel iemand die als hij ergens in gelooft er ook echt voor gaat, en ook vooral dingen vanuit zijn passie gaat doen. Ik heb inderdaad als DJ opgetreden. Dat was een hobby een uit de hand gelopen hobby, waar ik in mijn studententijd mijn inkomen van kon maken. En politiek ben ik ook vanuit een drive gaan doen, is ook een hobby. Dus voor mij is mijn inkomen altijd een logisch gevolg geweest van mijn passies, van mijn hobby's, dat hoop ik ook heel lang vol te houden. Maar ik heb wel gemerkt dat de overheid dingen niet goed had ingericht. Dat studiemateriaal niet altijd toegankelijk was. Dat ik een Wajonguitkering kreeg die ik uiteindelijk stop heb gezet, maar ik kom uit een omgeving waarin werd gestimuleerd om je eigen verantwoordelijkheid te pakken, om je nek uit te steken en door te gaan. Maar niet iedereen komt uit zo’n omgeving. En ik wil de drempels wegnemen. Ook van mensen die uit een andere omgeving komen, dat die toch hun talenten kunnen ontwikkelen, hun kansen kunnen pakken. En op dat gebied kunnen we nog heel veel dingen verbeteren in de overheid. En daarvoor dien ik dan ook voorstellen in hier in de Kamer.
Robin Rotman (podcasthost): Over de plannen die je daarvoor hebt en wat misschien het bedrijfsleven kan bijdragen, daar gaan we het zo over hebben. Als je het goed vindt ga je eerst even langs de ondernemersmeetlat.
Daan de Kort (VVD): Ik ben benieuwd.
Pascal Theunissen (redacteur van opinieblad Forum): Ik leg je zes vragen voor om een indruk te krijgen over jouw ondernemingsgeest. Je hebt net al even een hint laten vallen over jouw ondernemersachtergrond. Graag snel en beknopt antwoorden alsjeblieft. Eventuele toelichting kan dan achteraf. Vraag 1: Hoe ondernemend ben je zelf?
Daan de Kort (VVD): Volgens mij ben ik voor een politicus heel ondernemend.
Pascal Theunissen (redacteur van opinieblad Forum): Aan welke ondernemer zouden andere ondernemers een voorbeeld moeten nemen?
Daan de Kort (VVD): Renzo Deurloo en Lars van der Hoorn denk ik dan meteen aan. Dit zijn sociale ondernemers, maatschappelijk maar ook heel ondernemend.
Pascal Theunissen (redacteur van opinieblad Forum): Als je een paar miljoen zou kunnen investeren in een ondernemersidee. Waar zou jij voor kiezen?
Daan de Kort (VVD): Dan zou ik kiezen voor een onderneming waarin je juist mensen met een beperking de juiste hulpmiddelen geeft om alles uit hun dromen en passies te halen. Ja, zoiets.
Pascal Theunissen (redacteur van opinieblad Forum): Een paar dilemma's. Dilemma 1: Minimumloon hoger of meer uren werken?
Daan de Kort (VVD): Meer uren werken.
Pascal Theunissen (redacteur van opinieblad Forum): Iedereen aan het werk of accepteren dat een groep onbemiddelbaar blijft?
Daan de Kort (VVD): Iedereen aan het werk.
Pascal Theunissen (redacteur van opinieblad Forum): En dan als laatste. Schuldhulp. Is dat een taak van het bedrijfsleven of de overheid?
Daan de Kort (VVD): Een gezamenlijke taak.
Robin Rotman (podcasthost): Wil je nog ergens op terugkomen?
Daan de Kort (VVD): Ik kan op allemaal terugkomen. Wat me dan het meest aanspreekt is iedereen aan het werk. Ik geloof oprecht dat iedereen talent heeft. Dat heb ik al benadrukt. Ik was zelf dus ook volledig arbeidsongeschikt verklaard. Als ik gewild had, had ik voor de rest van mijn leven in een Wajong-uitkering kunnen zitten. Ik word daar niet gelukkig van. Ik denk dat we nu nog veel mensen thuis laten, aan de zijlijn laten staan, terwijl dat niet nodig is. En daar kan nog heel veel winst worden gepakt.
Pascal Theunissen (redacteur van opinieblad Forum): Waar gaat het dan mis? Om even een voorschotje te nemen. We hebben zoiets als de banenafspraak. Dan slagen de bedrijven er vaak wel in om de doelen te halen en mensen aan het werk te krijgen. De overheid wat minder. Waarom lukt het dan toch niet?
Daan de Kort (VVD): De overheid doet dat helemaal niet goed. Carola Schouten, de minister, komt uit Rotterdam. Dus ik heb ook een motie ingediend, geen woorden maar banen. En de overheid kan dat veel beter doen. Het bedrijfsleven, er zijn er een aantal die doen het heel goed waardoor de cijfers van het bedrijfsleven goed uitkomen, maar er zijn ook nog genoeg ondernemers die er niets of te weinig mee doen, die nog steeds het schaap met de vijf poten verwachten. Daarom moeten ze ook reëler worden met een krappe arbeidsmarkt. Ik denk dat de doelgroep, die redeneert te veel vanuit de kwetsbaarheid in plaats van de kracht. Om een voorbeeld te noemen, de beste it-programmeur, die heeft op zijn minst een lichte vorm van autisme. En de beste audiospecialist bij de politie, die de boeven afluistert, die is blind of slechtziend. Dus een beperking kan ook een verrijking zijn. Dus dat kan beter. Maar ik denk ook dat de overheid meer maatregelen kan inzetten waardoor het aantrekkelijker wordt om iemand aan te nemen. Denk bijvoorbeeld aan de no riskpolis, die kun je uitbreiden. Deze doelgroep kan wellicht eerder uitvallen bij ziekte, dan moet je het risico daarvan niet bij de werkgever neerleggen, maar bij de overheid. Met dat soort maatregelen kun je dat stimuleren.
Robin Rotman (podcasthost): De rol van de overheid en de rol van de ondernemer. Je noemt ze elke keer steeds in één adem. Hartstikke goed. We gaan het over beide thema's hebben. Pascal heeft voor beide thema's een kickstart meegenomen. Wat is de eerste die jij hebt meegenomen?
Pascal Theunissen (redacteur van opinieblad Forum): De eerste wordt geïntroduceerd door Ton Goedmakers. Hij is ceo van het grote facilitaire bedrijf Vebego. Hij zet zich ook erg in voor de bestaanszekerheid van zijn personeel. Laten we even luisteren.
Ton Goedmakers (Vebego): Als je als werkgever iets extra's wil betekenen voor je mensen, is dat eigenlijk onmogelijk zonder dat je in een hele complexe fiscale wereld terechtkomt. Bijvoorbeeld toen de energieprijzen sky high waren, verstrekten wij energiebesparende raamfolie voor onze mensen. Goed voor de portemonnee en goed voor het milieu. Maar ja, het is wel loon in natura. Dat is toch gek? Ook schoolspullen voor mensen die zich dat niet kunnen permitteren. Enorm waardevol en nuttig voor mensen aan de basis van de samenleving en ook voor de maatschappij. Maar ons fiscale stelsel maakt dat eigenlijk onmogelijk. Kan dat niet anders?
Daan de Kort (VVD): Een hele terechte vraag van Ton. En ik ben het ook met hem eens. Als ik dan kijk naar bijvoorbeeld de Participatiewet, dan heb je het eigenlijk over de Bijstandswet, daarin willen we de giftenregeling verruimen. Dus daar wordt het al mogelijk. En als het daar kan bij die groep, zeker een groep die werkt en een bijdrage levert. Ik zeg niet dat mensen in de bijstand geen bijdrage leveren want soms kun je even niet anders, maar daar gaan we het mogelijk maken. Zeker ook voor deze groep. En ik zie dit probleem ook wel. En daar ligt dan een rol voor ons, voor de politiek, om dit meer mogelijk te maken. Want dit zijn maatschappelijk betrokken ondernemers en die moet je stimuleren.
Robin Rotman (podcasthost): En wat is dat dan? Dat mogelijk maken? Is dat inderdaad dat je niet meer fiscaal gestraft wordt?
Daan de Kort (VVD): Dat je niet meteen inderdaad een belastingmaatregel krijgt of de werknemer meteen hier de hinder van ondervindt met toeslagen. Dat is wel een probleem.
Pascal Theunissen (redacteur van opinieblad Forum): En wat zie je nou dan echt als de rol van de werkgevers in deze hele discussie over bestaanszekerheid? Moeten zij vooral meer geld geven? Moeten zij mensen in de gaten houden? En opleiden? Zorgen dat ze door kunnen stromen? Wat vind jij nou dat hun taak is?
Daan de Kort (VVD): In het kader van goed werkgeverschap wil je ook goed met je personeel omgaan. En het is natuurlijk heel belangrijk. Alle werkgelegenheid die wordt gecreëerd als ondernemer, daar voel je je denk ik ook verantwoordelijk voor, voor al die boterhammen voor die gezinnen die je daarmee onderhoudt. Dus daar begint het mee. En daarnaast kun je ook een belangrijke rol spelen in bijvoorbeeld het vroeg signaleren van schulden. Wanneer er loonbeslag wordt gelegd of wanneer een personeelslid toch wel regelmatig vraagt of het loon iets eerder kan worden betaald, dan is dat wel duidelijk signaal van: daar spelen schulden in dit gezin. En als je dan op tijd doorverwijst, ook naar de gemeente, naar een budgetcoach of naar schuldhulpbegeleiding, dan kun je een hele belangrijke rol spelen als werkgever. Want dan ben je er op tijd bij en dan voorkom je dat de ellende nog groter wordt en mensen ook in problematische schulden komen. Dus op die manier heb je een belangrijke verantwoordelijkheid.
Pascal Theunissen (redacteur van opinieblad Forum): Zo'n bedrijf als Vebego is ook heel groot. Ze hebben genoeg mensen om dat aan te pakken. Ik weet dat ze mensen opleiden om dat soort signalen op te pikken. Maar als je wat kleiner bent, is het natuurlijk wel heel veel extra werk weer dat je erbij krijgt om ook in de gaten te houden of mensen met schulden rondlopen.
Daan de Kort (VVD): Nou dat weet ik niet. Ik denk hoe groter het bedrijf is, hoe anoniemer iemand kan rondlopen. En juist bij een klein/mkb-bedrijf, of familiebedrijf, dan heb je elkaar nog meer in de gaten en weet je wat er speelt. Dus dan is het misschien juist wel makkelijker om vroeg signalering voor elkaar te krijgen.
Robin Rotman (podcasthost): Dit is wat jij zegt: dit verwacht ik eigenlijk van bedrijven. In hoeverre kun je dat ook afdwingen of verplichten?
Daan de Kort (VVD): In theorie kun je het ook afdwingen. Maar ik denk dat iedere goede werkgever dit van nature al doet of in ieder geval wil doen. Want als het goed gaat met jouw personeel, gaat het ook goed met jouw toko. En je hebt er ook belang bij dat iemand gezond is, arbeidsfit is, niet in de schulden komt. Want schulden leiden ook weer tot stress, tot gezondheidsklachten, meer verzuim. Dus iedere werkgever die verstandig met zijn onderneming omgaat, die doet dit al.
Robin Rotman (podcasthost): En is dat dan ook een kwestie van werknemers, dat zij een andere houding aannemen?
Daan de Kort (VVD): Ja, ik denk dat het wel heel belangrijk is om dit soort, het zijn natuurlijk wel privékwesties, dat je dat bespreekbaar maakt. Het is wel belangrijk dat je weet wat voor werkomgeving, wat voor cultuur er is, voordat je iets bespreekbaar durft te maken. Ook als werknemer. En daarin kunnen wellicht ook nog stappen worden gezet.
Pascal Theunissen (redacteur van opinieblad Forum): En kleinere contracten uitzetten naar grotere contracten. Vind je dat werkgevers daar meer op moeten sturen?
Daan de Kort (VVD): Hoe bedoel je dat?
Pascal Theunissen (redacteur van opinieblad Forum): Nou ja, wij werken veel parttime als Nederlander zijnde. Dat werkgevers dat moeten pushen, dat er ook meer gewerkt wordt. Dus grotere contracten, meer uren, hier of daar.
Daan de Kort (VVD): Kijk, we hebben overal personeelstekort. En het wordt dagelijks pijnlijk zichtbaar: treinen die uitvallen, restaurants die de deuren eerder sluiten. Iedere sector heeft een personeelstekort. Dus ik denk dat het heel belangrijk is dat werkgevers vaste contracten of meerurencontracten aanbieden. Maar het grootste deel van het probleem zit denk ik bij ons, bij de politiek. Dat het ook veel te weinig loont om meer te gaan werken vanwege al die toeslagen. Dat ligt ook voor het nieuwe kabinet, maar ook voor mij als Kamerlid, een nadrukkelijke opgave om het ook wel aantrekkelijk te maken om meer voltijds te werken. Want als iedereen die deeltijd werkt, nu voltijds zou werken, dan hebben we geen personeelstekort meer. Wij zijn wel echt wereldkampioen deeltijd werken. Dus hier moeten we echt iets aan doen.
Robin Rotman (podcasthost): Ik heb nu een paar podcasts mogen opnemen voor VNO-NCW en ga vaak met Pascal en zijn collega Paul op pad. En constant bespreken we de rol van bedrijfsleven. Bij allerlei verschillende maatschappelijke thema's. En wat ik een beetje wil zeggen, wat je merkt is; het bedrijfsleven is super belangrijk als het gaat over circulariteit, als het gaat over de energietransitie, super belangrijk, als het gaat over AI, moet het bedrijfsleven ook van alles, als het gaat over het klimaat moet het bedrijfsleven van alles. Bedrijfsleven is een soort sociale begeleider. Bedrijfsleven moet als een soort schuldhulpverlener. Ik denk ook af en toe van ‘Jongens, hou eens op. Laat die mensen met rust.’
Daan de Kort (VVD): Dat kan ik me heel goed voorstellen. Ik gaf net het voorbeeld dat het ook in het belang is van het bedrijfsleven, dat personeel geen schulden heeft. Want dat leidt tot stress, tot uitval. Ik zie wel een direct verband tussen bepaalde zaken waarvan wij vragen: pak ook je verantwoordelijkheid. Maar we moeten er wel voor waken dat we niet een hele bureaucratie optuigen. Daar zijn we hier al veel te goed in. Daar moeten we wel op letten. Dat dat niet voor het bedrijfsleven te veel het geval wordt. En we moeten ook blijven stimuleren dat het ondernemersklimaat aantrekkelijk blijft. Dat doen we vanuit de VVD door te gaan voor lagere lasten, minder regeldruk. Maar ondertussen wijs ik ook op de verantwoordelijkheid die het bedrijfsleven ook kan pakken. En dat dat ook in het belang is van zijn eigen organisatie.
Pascal Theunissen (redacteur van opinieblad Forum): We willen nog even terugkomen op dat minimumloon. Want wat ik zei: dat werd in de verkiezingen een belangrijk punt. Om dat te gaan verhogen, dat heeft natuurlijk ook effecten op het hele loonhuis. Dat kun je niet los van elkaar zien. Ik begrijp ook wel dat mensen zeggen: als bedrijven geld hebben, moeten ze maar de lonen verhogen.
Daan de Kort (VVD): Ook de VVD heeft het verhogen van het minimumloon gesteund.
Robin Rotman (podcasthost): 1,2% geloof ik hè.
Daan de Kort (VVD): Ja. En als ik, dan doe ik het even uit mijn hoofd. Het doorrekenen van ons verkiezingsprogramma zegt dat we in 2028 naar €16,72 zouden gaan dan. Maar de kosten zijn ook gewoon hoger geworden. En het werkt inderdaad door. Maar daar moet dan tegenover staan dat de lasten ook voor het bedrijfsleven omlaag gaan. En het gaat natuurlijk om het totaalpakket.
Pascal Theunissen (redacteur van opinieblad Forum): Want hoe houd je die lasten dan laag?
Daan de Kort (VVD): Nou ja, daar ligt nadrukkelijk voor het nieuwe kabinet, wat er hopelijk gaat komen, een behoorlijke opgave. En weet in ieder geval dat de VVD er alles aan zou doen om die lasten omlaag te krijgen.
Robin Rotman (podcasthost): Pascal, volgende thema.
Pascal Theunissen (redacteur van opinieblad Forum): Ja. De lector Armoede Interventies Anna Custers zei bij ons in het blad dat bestaanszekerheid meer is dan alleen het minimumloon verhogen. We hadden het er net al eventjes over. Zij zegt: Het gaat over de mate van toegang tot goede zorg, een betaalbare woning, goed onderwijs. Maar ook sociale participatie, dus kun je überhaupt mensen uitnodigen voor een feestje. Die discussie over bestaanszekerheid, zegt zij, dwingt de overheid om alles met elkaar te verbinden, om lastige dossiers op te pakken, zoals de woningmarkt, de toegankelijkheid van de zorg, maar ook over de inrichting van ons toeslagenstelsel. Wat is daarop jouw reactie? Als ze dat zegt.
Daan de Kort (VVD): Ik ben het daar grotendeels mee eens. Bestaanszekerheid, het is misschien te veel een postcodeloterij geworden. Want je hebt ook minimaregelingen, die in de ene gemeente heel ruim zijn en in de andere minder ruim. Dus wij vinden ook dat gemeenten niet te veel inkomenspolitiek moeten bedrijven. Dat is echt aan de Tweede Kamer. En ook daarin moet je terughoudend zijn. Dus het maakt uit waar je woont, de mate waarin je kan meedoen. Ook de prijs voor jouw huurwoning. En ik blijf daarbij benoemen, want dat wordt veel te veel vergeten in deze discussie, dat er ook gewoon mensen zijn met een goed inkomen, maar hele hoge kosten, ondernemers die in stille armoede leven, de middenklasse, die het steeds moeilijker heeft. En over die groep hoor ik eigenlijk vrijwel nooit iemand. Terwijl daar ook heel veel aan de hand is.
Robin Rotman (podcasthost): Maar wat zou dan daar een sleutel kunnen zijn? Want als je bijvoorbeeld kijkt naar dat minimumloon, dat gaat nu met 1,2% omhoog. Uiteraard vinden de vakbonden dat dat 5 of 6% moet zijn. Dat gaat uiteindelijk over tientjes per maand. En dat is uiteraard voor een heleboel mensen hartstikke veel geld, maar als je bijvoorbeeld zoiets bekijkt als de woningmarkt, waar mensen voor een half miljoen tegenwoordig niet eens meer een normaal huis kunnen kopen, ik chargeer een beetje hoor. Daar kan je misschien hele grote klappen maken, als je dat gewoon goed regelt als overheid.
Daan de Kort (VVD): Ja zeker. En daarom moet er fors meer worden bijgebouwd. Dat gaat gewoon effect hebben op de prijzen. Maar moet je ook meer splitsing van woningen mogelijk maken. Het is een totaalpakket. Maar ook weer de lastenverlichting, waar ik het net al over had, wat ook die middenklasse gaat raken. En de combinatie van al die maatregelen, die zorgen voor meer bestaanszekerheid en gewoon ook meer geld aan het einde van de maand in de portemonnee.
En daar draait het dan om.
Robin Rotman (podcasthost): Wat vind jij Pascal, ben ik een beetje in de overdrive als ik heel die woningmarkt er nu een beetje bij haal?
Pascal Theunissen (redacteur van opinieblad Forum): Nee hoor. Dat is helemaal waar, want het is volgens mij ook een knop waar de overheid aan kan draaien. Tegenwoordig moet je altijd zeggen dat je aan knoppen kunt draaien. Daarover gesproken, er is nog een knop waar jullie aan kunnen draaien. Dan gaat het over hoe het loon belast is. Dat zou je natuurlijk kunnen verminderen. Daar zijn jullie volgens mij ook voor. Of niet?
Daan de Kort (VVD): Nee zeker. En ook de afgelopen jaren, de afgelopen kabinetten Rutte, hebben we ook bijvoorbeeld de arbeidskorting verhoogd. Dat is dan een concreet voorbeeld van dat het niet alleen Haagse Bluf is geweest, maar dat we ook dingen zijn nagekomen, wat je ook gewoon merkt in de portemonnee.
Pascal Theunissen (redacteur van opinieblad Forum): Ja. Ik stel die vraag nog even over het belasten van het loon, want ik kan me voorstellen als je dat wil afbouwen, dat je zegt dat mensen moeten wat meer overhouden. Uiteindelijk moet dat geld ergens vandaan komen. Ondernemers denken dan van: ‘Het zal toch niet zo zijn dat jullie dat dan vervolgens, aan de energiebelasting of zoiets, alsnog willen binnenhalen?’ Waar zou jij dat geld vandaan willen halen? Of zeg je, zijn er misschien dingen waar je wat minder geld aan uit gaat geven als je via de lonen minder belasting binnen krijgt?
Daan de Kort (VVD): Ik kan dan vooral verwijzen naar ons verkiezingsprogramma. Kijk, want we zitten nu in een interessante periode. Er loopt een formatie en daaruit zal blijken wat eruit gaat komen.
Robin Rotman (podcasthost): Volgens mij weet hij iets. Wat eruit gaat komen.
Daan de Kort (VVD): Ik ben slechtziend, niet helderziend. Maar als het dan gaat om wat onze inzet is, dat is in de breedte. We willen inderdaad dat mensen meer kunnen overhouden, zeker aandacht voor die middenklasse. En we moeten ook gewoon kritisch kijken waar wij als overheid ons geld aan uitgeven, dus dan hebben wij het eerder over bezuinigen dan lastenverhoging, wat met name op links vaak de oplossing is.
Robin Rotman (podcasthost): Even terug naar het begin van dit gesprek. Het ging ook een beetje over jouw persoonlijke verhaal. Jij zei: ‘Weg met die Wajong-uitkering, ik ga het allemaal zelf regelen.’ En kijken hoe je het geschopt hebt. Gaat het in de discussies over bestaanszekerheid eigenlijk altijd wel over de juiste doelgroepen? Mensen met een handicap, kwetsbare ouderen, mensen die om welke andere reden, omdat ze 1-0 achter staan, misschien niet mee kunnen komen. Kijken we daar genoeg naar? Of moet je dit toch wat generieker aanpakken?
Daan de Kort (VVD): Ja, ik vind als het gaat om bestaanszekerheid, en met name in de debatten Armoede die ik ook voer, dan wordt er eigenlijk bijna alleen maar gekeken naar mensen in een uitkeringssituatie. Terwijl er zijn ook heel veel werkende armen en daar moeten we zeker naar kijken. Daar moeten we ook meer aandacht voor hebben. Ik gaf net ook al aan dat ik me zorgen maak om die middenklasse, maar ook stille armoede onder ondernemers. En dat zijn groepen, die breng ik wel vaak ter sprake, maar daar hoor ik weinig andere partijen zich zorgen om maken. En als het dan gaat om mensen met een beperking, want die zijn nog te vaak afhankelijk ook van een uitkering en daarin geloof ik echt dat we met hulpmiddelen, met ondersteuning, met een talentindicatie, kunnen kijken hoe we die groep vooruit kunnen helpen. Dat we ook heel veel nodige stappen kunnen zetten.
Robin Rotman (podcasthost): Maar bedrijven een handje helpen, financieel, om deze mensen in dienst te nemen. Het gaat eigenlijk niet alleen over bestaanszekerheid. Het gaat ook over inclusie.
Daan de Kort (VVD): Maar dat hoort er ook bij. Ik vind het heel logisch dat een kleine mkb'er niet in de gaten heeft wat er allemaal nodig is om iemand met een beperking aan te nemen. Een ondernemer is hartstikke druk met het runnen van zijn eigen toko. Die komt om aan het woud van diverse regels en wetten en regelgeving om mensen een kans te bieden. Dus die moeten we ook een beetje ontzorgen. We moeten de maatregelen bieden, bijvoorbeeld iemand die blind is, die heeft spraaksoftware nodig. Val die ondernemer daar niet mee lastig, maar bied hem dat programma aan, zodat hij iemand een baan kan geven. Dat dat hulpmiddel al geregeld is en iemand die nu aan de zijlijn staat, toch een kans krijgt om een baan te vinden. Dan help je de ondernemer met zijn personeelstekort. Dan help je de persoon die een beperking heeft. En je lost ook maatschappelijk nog iets op.
Robin Rotman (podcasthost): Tot slot heb ik nog één vraag voor jou. Ik zou het fijn vinden als jij deze podcast wil afronden met een soort inspirerende woorden.
Daan de Kort (VVD): Ik zou dan vooral iedereen willen oproepen, dit is uiteindelijk toch mijn motivatie om de politiek in te gaan: ‘Kijk niet naar de arbeidsongeschiktheid, maar naar de arbeidsgeschiktheid van mensen. Iedereen heeft talenten. Ga uit van die talenten. Sommige mensen hebben een schop onder hun kont nodig. Een ander een helpende hand. Laten we vooral met werkgevers, maar ook met de overheid, die helpende hand bieden. En de doelgroep moet niet van de kwetsbaarheid uitgaan, maar van de kracht. En vanuit zijn talenten kijken wat er mogelijk is.’
Robin Rotman (podcasthost): Dankjewel Daan de Kort, VVD Tweede Kamerlid. En dankjewel ook Pascal Theunissen, redacteur van Forum. Leuk he, al die Tweede Kamerleden?
Pascal Theunissen (redacteur van opinieblad Forum): Heel interessant.
Daan de Kort (VVD): Jullie bedankt.
Robin Rotman (podcasthost): Als onze luisteraars die andere Kamerleden willen terugluisteren. Waar moet je dan zijn?
Pascal Theunissen (redacteur van opinieblad Forum): Dan ga je naar je favoriete podcastapp of kijk eens even op de website. www.opiniebladforum.nl
Robin Rotman (podcasthost): Dankjewel.
