5 tips voor bedrijven om het coronavirus de baas te blijven

De beurzen schieten in paniek, maar de meeste Nederlandse ondernemers houden het hoofd nog altijd koel. Het was te verwachten dat corona (of covid-19 zoals de ziekte nu officieel heet) ook in Nederland zou opduiken. Vijf tips voor het bedrijfsleven om de maatregelen te nemen die écht zin hebben.

‘Die mondkapjes, slaat dat nou ergens op?’
Tip #1 Handenwassen! 20 seconden lang

Mondkapjes zijn heel nuttig. Vooral voor ondernemers die er momenteel een handeltje in hebben. Op Amazon vind je ‘perfect zittende, zeer comfortabele, drielaagse’ mondkapjes voor $350 per 100 stuks. Voor $3,50 heb je danéénmondkapje dat ook door bijvoorbeeld tandartsen gebruikt wordt. Tandarts Berthe Jager (tandartspraktijk Oskam in Gouda) moet hard lachen als ze die prijzen hoort. ‘Die mondkapjes sluiten niet goedafen zijn binnen twintig minutenvochtig zodathet viruser gewoon doorheenkan.’ Detandartskapjeszijn dan ooknietin de eerste plaatsbedoeld alsvirusbescherming, maar om de tandarts te beschutten voor rondvliegend materiaal (ja inderdaad… speeksel- en bloedspetters)wanneer zij zich in de ‘spatzone’ bevindt. Jager: ‘Op straat is er geen spatzone, tenzij iemand je in je gezicht hoest of niest.’

Hoe wordt het virus overgedragen? Volgens Jager is eréén hoofdregel tegen de overdracht van het coronavirus: handenwassen, handenwassen en nog eens handenwassen. En probeer dat eens echt twintig seconden te doen. Dat helpt. ‘We hebben onlangseen alcoholstation besteld voor in onze wachtkamer en we vragen de patiëntenom hun handen te daarmee desinfecteren. Ik wilde dat alcoholstation eigenlijk altijd al, maar het verkoopt niet zo goed omdat mensen dan het idee hebben dat je hen als vies bestempelt.’

Handenwasadviesin 10 stappen

Verder geeft Jageruit voorzorgde patiënten geen hand meer. In plaats daarvan houdt ze één hand aan de deurkruk en ‘wuift’ zemet de andere handde patiënt gastvrij naar binnen.‘Al deze maatregelen zijn niet opeens nu ontstaan vanwege het coronavirus, maar geven ons wel de mogelijkheid de patiënten nogmaals op deze hygiënemaatregelen te attenderen.’ De enkeling die tóch nog halsstarrig de uitgestoken hand naar voren steekt, legt ze geduldig uit dat er in de praktijkom besmettingsrisico van het coronavirus te vermijdengeen handen meer worden geschud.

Er zijn overigens wel andere mondkapjes, die betere – maar nog steeds geen totale – bescherming bieden tegen virusdeeltjes. Deze hebben de aanduiding FFP2 (‘filtering facepiece’ en de nummering staat voor de kwalificatie). Gezondheidsorganisaties bevelen deze mondkapjes echter alleen aan voor medisch personeel.

Bij het RIVM kunt u terecht voor gezondheidsinformatie die steeds up-to-date wordt gehouden.

‘Alle buitenlandse reizen on hold?’
Tip #2 Installeer die 24/7 app

Het coronavirus reist precies even snel als mensen: de mens is immers het vervoersmiddel van het virus; buiten ons lichaam kunnen de deeltjes maar kort overleven. Moeten we dus maar helemaal stoppen met reizen? En hoe zit dat als je voor je bedrijf regelmatig de fabriek in China moet bezoeken? Het ministerie van Buitenlandse Zaken raadt bedrijven aan ‘na te denken over het echt noodzakelijk is dat u op dit moment naar China reist’. Reizen naar de provincieHubeiwordt afgeraden (niet dat je je in de provincieHubei, waar de stad Wuhan ligt, überhaupt makkelijk kunt verplaatsen).

‘Wij merken dat er veel consternatie is, waardoor het lastig is om nieuws van non-nieuws te onderscheiden’, zegt woordvoerderBirgitOosterhuis van RVO. ‘Wat de risicogebieden zijn, verandert elke dag, daarom raad ik bedrijven vooral aan om de 24/7 Buitenlandse Zaken-app te installeren. Die geeft heel precies met kleuren aan waar je kunt reizen. Groen is ‘goed’, geel is ‘hmm’, oranje is helemaal ‘hmmmmmm’ en rood is ‘niet doen’. Die app gaat trouwens niet alleen over corona-risico’s, ook over natuurgeweld en politieke onrust.’ Op de 24/7-app is bij het schrijven van dit artikel China inmiddels helemaal oranje en de provincieHubeirood.

Inmiddels zetten grote bedrijven als Vattenvall en Unilever hun zakenreizen on hold. Digital commerce-organisatie Thuiswinkel.nl heeft bijvoorbeeld voor zichzelf een protocol opgesteld waarin tot eind maart alle zakenreizen verboden worden. VNO-NCW en MKB-Nederland werken aan een basisprotocol voor ondernemers.

En ook RVO begint de gevolgen van het coronavirus zelf te merken. Oosterhuis: ‘Er is een aantal missies uitgesteld, een watermissie naar Thailand en Maleisië en ook een food innovatie missie naar Singapore. Zeker wat betreft Azië lijkt alles zo’n beetje stil te komen liggen.’

Hoe kom jij de crisis door? Deel je ervaringenWat doe je als ondernemer als je nu gedwongen bent tijdelijk je deuren te sluiten? Of je van de ene op de andere dag door het coronavirus bijna geen klanten meer hebt? Misschien wil je dan wel in contact komen met andere ondernemers: om jouw ideeën of zorgen te delen. Of juist je oplossingen om deze tijd door te komen. #sharingiscaring Of misschien heb je vragen die je andere ondernemers wilt stellen. Dan vind jehier een platformwaarop je gemakkelijk in contact kunt komen met andere ondernemers. Samen zetten we de schouders eronder en helpen we elkaar, toch?

De zwakste schakel in de supply-chain
Tip #3 Spreid het risico

Tuurlijk. Het is een beetje flauw. Om nu ineens te zeggen dat je de risico’s moet spreiden en voor toelevering niet alleen van China afhankelijk moet zijn. Trouwens, veel bedrijven hebben dat allang gedaan, die hebben allang gekeken naar substituten voor toelevering in andere landen en andere bedrijven kúnnen dat eenvoudig niet.

Dit is dan ook volgens Jellard Koers (ceo Suplicon) de reden voor de dalende beurzen deze week. ‘Ons bedrijf heeft vooralsnog geen schade geleden – er ontstaat juist wat extra vraag. Maar je ziet dat de uitbraak van het virus wereldwijd een grote invloed op de productieketen heeft. Er ontstaat schaarste, er kan niet geleverd worden.’ Geen wonder dat de beurzen een knauw krijgen. Een paar maanden langer wachten op je nieuwe telefoon, dat is niet zo erg, maar bedrijven die op Chinese onderdelen zitten te wachten, hebben het moeilijker.

Nederlandse ondernemers zijn niet bepaald paniekvogels, ook al zijn de effecten van het coronavirus op de productieketen groot, schreef Forum eerder al.

En het is één ding dat China besloten heeft om bedrijven weer op te starten. Maar miljoenen arbeiders die voor het Chinees Nieuwjaar naar huis zijn gereisd, zijn nog niet teruggekeerd naar de productieplekken. Afhankelijk van het gebied waar zij zich bevinden, moeten die mensen nog in quarantaine. En dan is het vervoer in China nog helemaal stilgevallen. Voordat alles weer draait, zijn we echt een poos verder.

‘Help, de voorraden raken op; waar ligt de aansprakelijkheid?’
Tip #4 Beperk de schade zoveel mogelijk

Een kink in de productiekabel heeft natuurlijk contractuele gevolgen. Hoe kun je financiële claims vermijden en je werknemers door blijven betalen? ‘Maak dan in elk geval gebruik van de force majeure-clausule’, zegt Mirian Keuning, secretaris internationaal ondernemen bij VNO-NCW en MKB-Nederland. Deze ‘overmacht-bepaling’, moet dan wel van tevoren opgenomen zijn in je contract met een leverancier, maar dat is volgens Keuning vaak het geval. De force majeure-bepaling kan natuurlijk twee kanten op werken: ‘overmacht’ kan worden ingeroepen door Chinese of bijvoorbeeld Italiaanse leveranciers, maar ook door Nederlandse bedrijven richting derde afnemers. In alle gevallen geldt wel dat van tevoren de bepaling in een contract moet zijn afgesproken. ‘Of je daadwerkelijk beroep kunt doen op ‘overmacht’, dat bepaalt – als er een geschil met de wederpartij ontstaat – uiteindelijk de rechter.’ De Nederlandse rechter in de meeste gevallen. ‘Ook dit punt – in welk land de aansprakelijkheidskwestie aan de rechter wordt voorgelegd – wordt meestal in contracten of algemene voorwaarden beschreven.’

Om werknemers door te kunnen betalen wanneer de productie stilvalt, heeft het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid de werktijdverkortingsregeling opengesteld. Ook hier is ‘overmacht’ het kernbegrip. Keuning: ‘In het geval dat er ten minste 20 procent minder werk is door bijzondere omstandigheden, bijvoorbeeld door dit coronavirus, dan kan een werkgever voor zijn werknemers bij SZW werktijdverkorting aanvragen en vervolgens voor de niet-gewerkte uren een WW-uitkering aanvragen bij het UWV.’ De tip die Mirian Keuning voor ondernemers heeft is: ‘Zorg dat je de schade beperkt, maak echt gebruik van alle mogelijkheden die er zijn.’

Hoe scheid je de corona-feiten van de corona-fabels?
Tip #5 Neem het voortouw in de informatievoorziening

Is het coronavirus in de Chinese provincie Hubei alweer op zijn retour, zoals sommige media melden? Of moeten we de Twitteraars geloven die denken dat de Chinese besmettingen in werkelijkheid veel hoger liggen? Als ondernemer wil je graag de feiten. Hoe kun je het coronavirus vermijden? Hoe erg is het écht en welke informatie kun je vertrouwen? Jellard Koers (ceo bij plaatbewerkingsbedrijf Suplacon) heeft daar zo zijn eigen methodes voor. ‘Ik wantrouw de Chinese autoriteiten niet. En eerlijk gezegd doen de precieze cijfers er ook niet zo toe. Ik vertrouw de Nederlandse virologen die ik op televisie zie en verder lees ik de nieuwsberichten. Die informatiestroom filter ik dan langs mijn eigen filter van kennis en ervaring.’

Heeft het zin om je in te smeren met knoflook of met sesamolie? Deze en andere broodjeaapverhalen worden op de website van de Wereldgezondheidsorganisatie ontkracht.

Koers trekt voor zijn eigen onderneming de conclusie dat het belangrijk is dat medewerkers bovengemiddeld gezond zijn en goed geïnformeerd. ‘En tijdig geïnformeerd. Dat is ook heel belangrijk. Daarmee kader je het onderwerp in; geef je richting. We hebben afgelopen weekend de prijs voor TOP onderneming Flevoland 2020 gewonnen.’ Bij de feestelijke smoothie op maandagochtend (want: bovengemiddeld gezond) vroeg hij meteen even aandacht gevraagd voor het coronavirus. Koers: ‘Zo van: ‘we doen het uitstekend, nu doen we er meteen twee schepjes bovenop qua hygiëne’.’ Om zelf het goede voorbeeld te geven, verwelkomde Koers zijn afspraken niet met een hand, maar met een ‘ellebooggroet’. ‘Dat helpt om mensen over de schroom heen te zetten.’

Een compleet overzicht met linkjes naar alle kennispartners van VNO-NCW en MKB-Nederland vind je hier. Bekijk ook deze handreiking van VNO-NCW, MKB-Nederland en AWVN.