4 SEP, 2017 • Achtergrond
Afpersing in de praktijk: 'Leuk klantje' blijkt foute figuur
Het ‘leuke klantje’ blijkt uiteindelijk slechte bedoelingen te hebben. De slager komt daar te laat achter. Hij blijkt niet het enige slachtoffer. Afpersing in de praktijk, deel 2.
‘Het begon met een behoorlijke bestelling’, zegt de Brabantse slager. Een man wil tien kilo lamsracks bestellen ter waarde van zo’n 500 euro. Hij betaalt met een briefje van 500. Een week later kom hij weer iets kopen en wil hij een briefje van 500 wisselen. Dat wordt later 5.000 euro. Als ‘wisselgeld’ krijgt de slager daar 5.500 voor. ‘Hij zei dat hij autohandelaar was en daarom zulke grote biljetten had. Maar als je er meer voor terugkrijgt, weet je dat het illegaal geld is, uit drugs- of zwarte handel. Want als het legaal is, kan hij gewoon naar de bank om te wisselen.’
Toch doet de slager het. ‘Het was snel verdiend en ik vertrouwde hem inmiddels. Je bouwt toch een band op. En het was een leuk klantje.’ De keer daarop heeft de man niet genoeg geld bij zich; dat komt later wel. De ondernemer gaat naar het huis van de klant om het geld op te halen. Daar ziet hij wapens liggen. Ook is het huis stevig beveiligd. ‘Dat straalde uit: met mij valt niet te sollen.’
Ik moest mijn gemak houden
De volgende keer krijgt de ondernemer zijn geld niet meer terug en komt de klant ook niet meer opdagen. Als hij hem probeert te bellen, krijgt hij geen contact. ‘Hij wisselde steeds van telefoon. Toen ik hem te pakken kreeg, zei hij dat ik mijn gemak moest houden, anders zouden er rare dingen gebeuren. Hij zorgde wel dat hij geen echte dreigementen uitte, maar oefende ondertussen grote druk op mij uit.’
‘Hij straalde uit: met mij valt niet te sollen’
Het is de ondernemer inmiddels duidelijk dat hij met een afperser te maken heeft. Hij vertelt zijn partner niets, want die zou er volgens hem niet goed op reageren. Hij neemt wel een naaste werknemer in vertrouwen, zodat die weet wat er aan de hand is als er iets met hem zou gebeuren. En hij neemt contact op met de Vertrouwenslijn van NL Confidential. Daar krijgt hij het advies om met de wijkagent te gaan praten en een dossier van de ontmoetingen met de afperser bij te houden. ‘Ik had geen zin om officieel aangifte te doen. Daarvoor moest ik naar een andere stad en dan waarschijnlijk een paar uur wachten om mijn verhaal te doen, tussen mensen die hun portemonnee hebben verloren. Online aangifte kan ook wel, maar daar zit geen emotie in, geen interactie.’
Niet de enige stommeling
Uiteindelijk deed hij toch aangifte. Het bleek dat de afperser meerdere ondernemers onder druk zette voor geld en producten als drank en sigaretten. Ook deed hij bestellingen die hij vervolgens niet betaalde. Hij kreeg één jaar gevangenisstraf. ‘Dat is minimaal wat mij betreft. Met die andere ondernemers heb ik geen contact gezocht. Het was genoeg om te weten dat ik niet de enige stommeling was. Het heeft mij uiteindelijk 10.000 euro gekost.’
‘Ik laat mensen niet meer zo snel toe in mijn inner circle’
De ondernemer is niet bij de rechtszaak geweest, want dat had ‘geen meerwaarde’ voor hem. Hij is de afperser nog een keer tegengekomen in de periode dat die nog moest voorkomen. ‘Ik herkende hem pas achteraf. Dat is maar goed ook, want ik weet niet wat er anders was gebeurd. Kijk, hij bepaalt mijn leven niet, en ik slaap goed. Maar als hij voor mijn auto komt, geef ik gas.’
Lessen getrokken
Uit zijn ervaring met afpersing heeft de ondernemer een aantal lessen getrokken. Geld wisselen doet hij niet meer. Grote bestellingen moeten voor de helft worden aanbetaald. En die man van de lamsracks mag niets meer kopen in de slagerij, heeft hij zijn werknemers opgedragen. Die weten nog altijd van niets. ‘Dat zorgt alleen maar voor ballast en achterdocht bij iedereen.’ Hij houdt ook meer afstand tot zijn werknemers en zijn klanten. ‘Ik laat ze niet meer toe in mijn inner circle. Daar ging ik vroeger te ver in.’
Hij beseft dat aangifte doen ondernemers tijd en moeite kost, en ertoe leidt dat alle frustraties weer naar boven komen, maar je moet het tóch doen, vindt hij. ‘Anders gebeurt er niks en kunnen dat soort types gewoon doorgaan. Bedenk ook: heeft zo’n afperser een uitkering, dan krijgt hij die van jouw belastinggeld.’
VertrouwenslijnVolgens recent onderzoek is één op de tien ondernemers de afgelopen vijf jaar afgeperst. Het is een ‘verborgen delict’ omdat de slachtoffers uit schaamte of angst voor de dader vaak geen melding of aangifte willen doen. De Vertrouwenslijn van NL Confidential, een initiatief van onder meer VNO-NCW en MKB-Nederland, roept ondernemers op om (desgewenst anoniem) contact op te nemen als zij worden afgeperst. Zij kunnen daar hun verhaal kwijt en krijgen advies. Bijvoorbeeld dat zij aangifte moeten doen bij de politie. En wat zij vooral niet moeten doen, is betalen.
Handig: de wekelijkse Forum-alert
Meld je aan voor de nieuwsbrief en ontvang de gratis updates.