Bjorn Kuipers: 'We gaan niet jatten'

Bjorn Kuipers is supermarkteigenaar én topscheidsrechter. In de Week van de Veiligheid vertelt hij ondernemers over veiligheid op het veld en op de werkvloer. ‘Je moet uitstralen dat er bij jou niets te halen valt.’

 

Het ene moment fluit hij in een vol stadion een Champions League-wedstrijd tussen wereldsterren met tattoos en felgekleurde voetbalschoenen. Het andere moment staat hij tussen de klanten in de Jumbo-supermarkt in Oldenzaal. Zíjn supermarkt. Bjorn Kuipers is daar zo’n vijftig uur per week mee kwijt, en met het fluiten de helft daarvan. ‘Ik ben nog elke dag aan de zaak, hoor’, stelt hij gerust, ‘maar ik probeer misbaar te zijn. Ik ben tegenwoordig meer strategisch dan operationeel in het bedrijf actief. Gelukkig zit mijn vrouw in de zaak en heb ik een fantastisch team.’

 

Bent u nu ondernemer of scheidsrechter?
‘De meeste mensen kennen mij als scheidsrechter. Mensen uit Oldenzaal zullen zeggen: ondernemer en scheidsrechter. Ik beschouw mezelf als een combinatie. Het is geen grote omschakeling van een vol stadion naar een supermarkt. Ik ben juist blij dat ik die omschakeling kan maken. Ik moet niet denken aan een wereld die alleen uit voetbal of supermarkt bestaat.’ 

Wie is Bjorn Kuipers?In Oldenzaal, de stad waar hij werd geboren, is Bjorn Kuipers (42) eigenaar van de Jumbo-supermarkt. Tot vorig jaar had hij drie C1000-vestigingen. Die formule is overgenomen door Jumbo en Albert Heijn. Twee vestigingen heeft Kuipers verkocht aan Albert Heijn. Naast de Jumbo-supermarkt heeft hij met zijn vrouw een kapsalon. Hij combineert zijn werk met het fluiten van voetbalwedstrijden in de nationale competitie en in de Champions League en de Europa League.

 Is veiligheid een belangrijk thema voor u?
‘Ja. In supermarktland is alles veel: geld, klanten en producten. Dat is een aantrekkelijke situatie voor criminelen. We moeten dus preventief bezig zijn en de medewerkers goed instrueren. Daar grijp ik de Week van de Veiligheid altijd voor aan. Dus: nooit met één persoon openen of sluiten, goed om je heen kijken, een goed kluis- en sleutelbeheer en camera’s buiten. Zeker nu het sneller donker wordt.’

 

Spreekt u eigen ervaring?
‘Sinds 1937, toen mijn opa een winkel begon, hebben we nooit een overval gehad. Ik denk dat beramers van een overval het moment en het doelwit goed uitkiezen. Je moet uitstralen dat er bij jou niets te halen valt. En als ze het proberen, gaat de boel op slot, met geldkisten en kluizen die niet opengaan.’
‘Er zijn wel eens agressieve klanten. Iemand loopt bijvoorbeeld te jatten, wordt betrapt en gaat uit zijn dak, wil wegrennen. Alle medewerkers hebben oortjes en staan in verbinding met elkaar. Bij onraad gebruiken we een bepaalde code, dan gaat alles richting kassa en vliegen we erop in.’

 

Dat gaat ook fysiek?
‘Soms is dat zo. We hebben een keer een jongen gehad die bierkratjes wilde stelen en ging schoppen. Dan moet je wel fysiek worden om hem tot rust te krijgen. Maar als je zelf agressief gaat doen, dan lokt dat agressiviteit van de klant uit. Je moet altijd proberen om in je rustmodus te komen. Stel je luisterend op, laat mensen hun verhaal doen.’

 

‘Soms moet je wel fysiek worden’

 

U bent niet van de ferme tik?
‘Ik vind dat een moeilijke discussie. Ik heb zelf nooit een tik uitgedeeld en wil geen vechtpartijen in de winkel. Aan de andere kant heeft een overval veel impact op jezelf als ondernemer en op je personeel. Dus kan ik me voorstellen dat mensen zich verdedigen.’

 

Is er verschil met de situatie op het veld?
‘Voetballers zitten vaak wat meer in hun emotie, zeker in het heetst van de strijd. Klanten gaan gewoon boodschappen doen. Ik behandel voetballers als Ronaldo, Messi of Ibrahimovic niet anders dan klanten die mij niet bevallen.’

 

Wat is uw geheim?
‘Duidelijk en consequent zijn, dan heb je al voor de helft gewonnen. Mensen vinden het vaak moeilijk om duidelijk te zijn omdat ze anderen niet willen beschadigen. Maar duidelijkheid kan de situatie juist helpen.’

 

Haalt u in de supermarkt de politie erbij?
‘Altijd, hoe goed de klant ook is. Je hebt jochies die iets stelen en mensen die het voor de spanning doen, maar ook klanten die wekelijks 100 euro bij je besteden en denken dat ze dan af en toe iets mee kunnen nemen. Ik schakel zonder aanzien des persoons de politie in. Ook als klanten een aangrijpend verhaal hebben. Daar zijn ze dan te laat mee. Ik ben een ondernemer die middenin de samenleving van Oldenzaal staat. Als je een probleem hebt, krijg je van mij een grote kar vol boodschappen. Maar we gaan niet jatten.’

 

Bent u tevreden over de politie?
‘Ja, op een paar minuten van de supermarkt zit een politiebureau, daar heb ik een goede relatie mee. Onze camera’s, die van hoge kwaliteit zijn, worden ook wel gebruikt door de politie als er buiten een aanrijding is geweest of een fiets is gejat. Je moet niet bellen voor flauwekul. En zelf investeren in veiligheid.’

 

Is de samenleving agressiever geworden?
‘Agressiever is niet het juiste woord. De normen en waarden zijn wel aan het verwateren. Vroeger, toen mijn vader zelf scheidsrechter was, bestond er meer respect voor de man in het zwart. Leiding is tegenwoordig moeilijk te accepteren voor bepaalde mensen. Dat heeft met de opvoeding te maken.’

 

U was als voetballer toch ook geen lieverdje voor scheidsrechters?
‘Ik zat altijd in de modus van winnen, kan slecht tegen mijn verlies. Dat moet je leren. Het speelde toen ik 16 was, als opgroeiende jongen. Op mijn twintigste was ik al anders. Je hebt leiders en andere mensen in je omgeving nodig die zeggen: tot hier en niet verder. Mijn vader was daar één van. Hij adviseerde me om dan maar zelf scheidsrechter te worden.’