Coalitieakkoorden provincies: 'Maak de plannen eens concreet'

Op woensdag 18 maart vonden de verkiezingen voor de Provinciale Staten plaats. Eind mei, dik twee maanden na de verkiezingen, waren de laatste onderhandelingen over provinciale coalitieakkoorden achter de rug. De akkoorden bevatten de hoofdlijnen van het beleid waarmee de colleges van Gedeputeerde Staten van de Nederlandse provincies in de nieuwe bestuursperiode (2015-2019) aan de slag gaan.

‘Provincie: maak de plannen eens concreet’

‘De woorden ondernemerschap, ondernemers en midden- en kleinbedrijf komen in het coalitieakkoord van de provincie Drenthe voortdurend terug. Die focus is goed. Daaruit kan je afleiden dat men in de gaten heeft dat het bij de economische ontwikkeling van ondernemerschap moet komen. Maar het akkoord is er alleen niet duidelijk over hoe. Mooi als je vindt dat het verschil moet worden gemaakt door ondernemers, maar vul dat dan ook in. Helaas gebeurt dat nog te weinig. Neem de gang van zaken rond Groningen Airport Eelde. Het vliegveld is voor het Noorden van groot belang. En wat zegt het coalitieakkoord daar over? ‘We hebben een positieve grondhouding ten aanzien van de ontwikkeling van het vliegveld.’ Nou, algemener kan het bijna niet. Dat is echt veel te weinig ambitieus. Ik vind dat er veel duidelijker doelen moeten worden gesteld. Als je zegt dat je het mkb wil stimuleren meer te doen aan innovatie, moet je dat ook concreet maken. Bijvoorbeeld door te zeggen: we willen een x aantal bedrijven daadwerkelijk ondersteunen in hun innovatiedoelstellingen. En als je vindt dat Drentse ondernemers te weinig doen aan export, moet je de ambitie uitspreken dat je een x aantal bedrijven wilt meenemen op bijvoorbeeld handelsmissies naar het buitenland, of dat je bepaalde samenwerkingsverbanden wilt stimuleren. Het blijft nu allemaal steken in goede bedoelingen, in plaats van te zeggen: dát willen we tenminste bereiken.’

‘Ruit rond Eindhoven wordt niet afgemaakt’

‘Het is in de provincie net als in de landspolitiek: regeren wordt steeds moeilijker. We hadden in Brabant een SP-CDA-VVD-coalitie. In eerste instantie zou die verder gaan, maar dat is misgelopen op de discussie over de ruit bij Eindhoven (rondweg rond de stad; red.). Nu moet een coalitie van VVD, D66, SP en PvdA het gaan doen, waarbij de VVD nog steeds de grootste partij in Brabant is en de voor ondernemers belangrijkste portefeuilles krijgt: economie en internationalisering en mobiliteit en samenwerking. In de vorige periode hebben we met de SP-gedeputeerde ook zaken kunnen doen. Het is wel de vraag wat kan worden waargemaakt van de intenties die op papier staan. Positief is dat er structureel geld wordt vrijgemaakt voor de arbeidsmarkt en dat er een graduate school voor big data komt: een samenwerkingsverband tussen de TU Eindhoven en de Universiteit van Tilburg. Eindhoven Airport mag groeien. Ook komen er oplossingen voor een aantal knelpunten in de infrastructuur. Maar niet voor alle knelpunten. Zo wordt de Ruit rond Eindhoven niet afgemaakt. Je ziet bij sommige thema’s duidelijk de sporen van de samenstelling van de coalitie. Zo gaat het veel over verduurzaming van de landbouw, terwijl industrie en het door BZW bepleite industriebeleid nergens wordt genoemd. Minder goed nieuws is ook dat de discussie over een waterbelasting, een belasting op het oppompen van grondwater voor bedrijfsprocessen, wordt heropend.’

‘Te weinig aandacht voor Euregio’

‘Er ligt een goed gebalanceerd akkoord, met aandacht voor economie én sociale aspecten. De coalitie gaat voor continuïteit. Dat is voor ondernemers van groot belang. Het beleid in de voorbije periode was zeer naar onze zin. Met investeringen in de kenniseconomie, de kennisinfrastructuur, de campussen. Maar ook investeringen in spoor, water en wegen. En in Euregionale verbindingen. Voor dat grensoverschrijdende aspect is in Den Haag helaas weinig aandacht. Terwijl het voor ons essentieel is. Gelukkig besteedt onze provincie er in dit akkoord wél veel aandacht aan. Bijvoorbeeld door extra investeringen in grensoverschrijdende wegen. Maar ook door te investeren in zoiets als Euregionaal onderwijs en door een grensoverschrijdende benadering van de arbeidsmarkt. Natuurlijk hebben we ook punten van zorg. We willen Limburg ontwikkelen tot technologische en economische top-regio. Daarvoor is een intensieve samenwerking tussen overheid, onderwijs en ondernemers nodig. In Zuid- en Midden-Limburg is al zo’n samenwerking. En in Noord-Limburg wordt er aan gewerkt. Maar in het coalitieakkoord wordt er nauwelijks over gerept. Terwijl het wél een belangrijke pijler is onder onze economische ontwikkeling. Ik ben ook benieuwd hoe de nieuwe portefeuilleverdeling uitpakt. Tot nu toe hadden we één gedeputeerde voor onderwijs en arbeid, die zich bezighield met de aansluiting van het onderwijs op de arbeidsmarkt. Maar nu hebben we daar twee gedeputeerden voor. We moeten even afwachten hoe dat uitpakt.’

‘Zet Essent-geld aanvallender in’

‘Goed om te zien dat er in het coalitieakkoord van de provincie Gelderland veel aandacht is voor ondernemerschap. Zorgen dat er werkgelegenheid is, wordt geïnnoveerd, geïnternationaliseerd, daar draait het om. En daar heb je goede bedrijven voor nodig. Dat is wel anders geweest. Ook goed om te zien dat er hernieuwde aandacht is voor arbeidsmarktbeleid. Ook dat was op provinciaal niveau even weg. Je leest het in teksten als ‘We moeten banen creëren, nadenken over een betere aansluiting van onderwijs op arbeidsmarkt’. Maar ook in hoe investeringen moeten leiden tot banen. Het coalitieakkoord bevat eigenlijk maar weinig elementen die ons niet aanspreken. Dat betekent niet dat er helemaal niets te wensen overblijft. Zo vind ik dat Gelderland wel iets meer mag investeren. Dankzij de opbrengst van de verkoop van energiebedrijf Essent is de provincie relatief vermogend. Ik zou graag zien dat de provincie het geld uit die pot wat aanvallender inzet voor uitgaven die men toch al van plan was te doen. Bijvoorbeeld voor de aanleg van wegen. Door dat soort investeringen naar voren te trekken, levert het geld veel meer rendement op en gaat tegelijkertijd het werkklimaat voor ondernemers er flink op vooruit. Gelderland kent onder meer een sterke cleantech-sector (onder meer recycling; red.). Wij zouden ook graag zien dat de provincie meer geld steekt in dergelijke sectoren.’

‘Zit bestaande bedrijvigheid nou niet dwars’

‘Het coalitieakkoord dat in Noord-Holland is gesloten, ziet er in grote lijnen goed uit. Ik zie er veel wensen van het bedrijfsleven in terug. Zoals het plan voor de instelling van een innovatiefonds dat mkb-ondernemers moet ondersteunen bij de financiering van innovatie. Goed om te zien dat de provincie er naar streeft om de lokale lasten voor ondernemers laag te houden. Een punt van zorg is de bereikbaarheid van de provincie. Het is mooi dat er eindelijk een akkoord ligt over de verbindingsweg tussen de snelwegen A8 en A9. Maar daarmee zijn we er nog niet. In Noord-Holland eindigen nu nog té veel mooie wegen in het niets. Zoals de rondweg rond Alkmaar, die eigenlijk geen rondweg is omdat er een stuk ontbreekt. Waar kritisch naar moet worden gekeken is de regie bij de ontwikkeling van bedrijventerreinen. Ik zou graag zien dat er één loket komt voor de uitgifte van dergelijke terreinen. Nu kunnen allerlei overheden zich daar nog mee bemoeien. Het zou goed zijn als de provincie de rol van coördinator op zich zou nemen, in samenspraak met andere overheden en het bedrijfsleven. Het is ook zaak dat nu eens goed wordt geregeld dat de bouw van nieuwe woningen de continuïteit van bestaande bedrijvigheid niet in gevaar brengt. Het mag niet zo zijn dat overschrijding van milieunormen in zulke gevallen leidt tot extra beperkingen waardoor bedrijven niet meer verder kunnen.’