De troonrede van Marjan van Loon: ‘Samen de opwarming stoppen’

In plaats van dat Willem-Alexander voorleest wat Rutte III volgend jaar van plan is vroegen we enkele ondernemers bij wijze van alternatieve troonrede om een visionaire blik op de toekomst van Nederland.  Shell Nederland-directeur Marjan van Loon richt zich – logisch – op de energietransitie. Dat vraagstuk vliegen we nog te stroef aan, vindt zij.

Leden van de Staten-Generaal,

Voor veel mensen is de energietransitie een groot vraagstuk. Heel groot. Op veel beslissingen in het dagelijks leven heeft dit thema invloed. Wat voor auto schaf je aan als je oude het binnenkort begeeft? Wat als je cv-ketel deze winter vervangen moet worden? Isoleren, zonnepanelen aanschaffen: goedkoop is het niet. En hoeveel levert het op? Is het behalve een groene ook een financieel aantrekkelijke investering?

Verschillende belangen, zelfde doel

Wat daarbij niet helpt, zijn de tegengestelde geluiden die je hoort in het maatschappelijk debat. De partijen die – samen met de burger – het energiesysteem van de toekomst vorm kunnen geven, lijken het maar niet met elkaar eens te kunnen worden. Zij hebben verschillende belangen, ideeën en posities. Terwijl het doel veelal hetzelfde is: uiteindelijk willen we allemaal de opwarming van de aarde stoppen en daarvoor toe naar een CO₂-neutraal energiesysteem.

Doe alsof je Willem-Alexander bent en kom met je eigen troonrede, was de opdracht. Groen ondernemer Yousef Yousef pakte de uitdaging aan en dit is wat hij zou zeggen.

Afstemming tussen klant en aanbod

De burger moet verleid worden met keuzes die aantrekkelijk zijn. Want uiteindelijk is het de klant die betaalt en dus bepaalt. Het afgelopen jaar is aan de ‘klimaattafels’ meer inzicht verkregen in wat nodig en mogelijk is voor die klant op het gebied van vervoer, huis of kantoor, industrie en landbouw. Nu moeten we zorgen dat de afstemming tussen klant en aanbod ook klopt. Dat er op tijd betaalbare, groene energie beschikbaar is. Zonder die afstemming wordt de transitie een chaotisch, duur en traag proces. 

Het interview gaat na de foto verder

Uitwerking nog te stroef

We vliegen dit als samenleving nog te stroef aan. Neem de ontwikkeling van wind op zee. Nu wordt alles opgeknipt en mogen partijen per locatie bieden. Zo gaan er jaren overheen voordat die groene energie aan land komt, laat staan bij de klant. Of een fabriek die wil overgaan van aardgas op groene stroom, maar te horen krijgt dat de elektriciteitskabel die hier voor nodig is er pas over negen jaar kan liggen. Of zonnepanelen die met subsidie zijn neergelegd, maar moeten worden uitgeschakeld omdat er te weinig lokale vraag is, en onvoldoende netcapaciteit van het net om de groene stroom naar andere klanten te vervoeren.

Niet opdelen maar samenwerken

Het bouwen van nieuwe energiesystemen – van aanbod tot klant – vraagt om samenwerking. Om co-creatie in plaats van opdelen in stukjes en onderhandelen om je risico te beperken. In het Klimaatakkoord wordt erop gehint om dit op regioniveau aan te pakken. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Het vraagt om ander leiderschap, om anders denken. Waar willen we naartoe, wat is hiervoor nodig en hoe pakken we dat samen aan?

Nederland nog steeds gidsland

Energieconcerns kunnen én willen een belangrijke rol spelen in de versnelling van de energietransitie. Nederland is daarbij een ideaal gidsland. We hebben hier immers de kennis, de infrastructuur en de financiële middelen. En de Noordzee leent zich uitstekend voor grote windparken, met een goede windkracht en een niet te diepe zee. Eigenlijk is Nederland perfect gepositioneerd om de energietransitie vorm te geven. Dus is het nu echt tijd voor een open blik naar buiten, een constructieve dialoog en samenwerking die er voor zorgt dat we de klant kunnen overtuigen.

Op de hoogte blijven van onze leukste artikelen? Schrijf je dan gratis in voor onze nieuwsbrief.