Dilan Yeşilgöz (VVD): ‘Ondernemer is geen vies woord’

De VVD is een van de weinige partijen die waardering hebben voor ondernemers, zegt lijsttrekker Dilan Yeşilgöz. Dat wil ze voortzetten en uitbouwen. ‘De meeste ondernemers willen graag hun rol in de samenleving spelen.’

De VVD staat bekend als vriend van het bedrijfsleven. Maar als je naar de afgelopen dertien jaar kijkt, waarin de VVD vaste kracht was in de opeenvolgende kabinetten, was niet alles rozengeur en maneschijn voor ondernemers. Denk aan de stijgende werkgeverslasten en de verslechtering van het vestigingsklimaat. Herkennen ondernemers zich nog in de VVD? 

Nou mevrouw Yeşilgöz, zegt u het maar: is de VVD nog een ondernemerspartij?

‘Volmondig ja. Ik vind het belangrijk dat je ondernemers tegemoet komt om te kunnen ondernemen. Dus de lasten op arbeid verlagen. Ik denk ook dat de VVD een van de weinige partijen is die waardering heeft voor ondernemers. Als je in Den Haag het woord ‘ondernemer’ zegt, denken de meeste politici aan heel rijke ceo’s die niks om de wereld geven. Terwijl je het ook over al die kleine en middelgrote ondernemers hebt die keihard werken. Die juist heel betrokken zijn bij hun omgeving en voor banen, innovatie en vooruitgang zorgen. Dit piepkleine landje is wereldwijd groot geworden dankzij de innovatiekracht van ondernemers. Ik denk dat we als VVD veel hebben gedaan om te voorkomen dat ‘ondernemer’ een vies woord werd. En op sommige momenten hadden we het misschien nog beter kunnen doen.’

‘De stijging van werkgeverslasten houdt een keer op’

Waar hebt u steekjes laten vallen?

‘De afgelopen jaren hebben we veel geïnvesteerd in het verlagen van de lasten voor werkenden, voor gezinnen. Ondertussen zijn de lasten voor ondernemers stap voor stap gestegen. Ik denk dat we dat goed kunnen uitleggen: ergens moet je het geld vandaan halen. Maar op een gegeven moment houdt het op.’

Ondernemers zijn geen pinautomaat?

‘Daar begint het wel op te lijken. Het spreekt vanzelf dat je geld alleen maar kunt verdelen als je het eerst verdient. Die balans maakt ons land juist zo rijk. Dan het vestigingsklimaat. Blijven we interessant genoeg voor bedrijven om hier te blijven? Ik kan zorgen dat morgen de CO2-uitstoot in Nederland bijna weg is. Als je het bedrijfsleven het land uitgooit, heb je dat zo bereikt. Maar dat is natuurlijk onzin. Je moet zorgen dat die bedrijven hier hun uitstoot kunnen verminderen. Dat de banen hier blijven en ze hier innoveren. En met die innovaties wereldwijd koploper kunnen worden.’

Liever als podcast luisteren? Dat kan ook. Klik dan hier. 

Op klimaatgebied komt er een hoop op be­drijven af. Hoe gaan we dat allemaal doen?

‘Ik kijk daar met optimisme naar. Niet, zoals ik wel bij andere partijen hoor: als we dit niet doen, gaan we eraan. Ondernemers vragen om een langetermijndoel, zodat ze daar hun investeringen op kunnen afstemmen. Ik wil bedrijven helpen om te vergroenen. Dan moet je ze niet wegzetten als boemannen en overladen met meer doelen en kosten, zonder op te letten hoe dat in de praktijk uitwerkt. Dan eindig je in de energietransitie als land waaruit alle denkkracht en innovatie weg is, en andere landen daarmee hun geld verdienen, terwijl wij met geitenwollen sokken aan thuiszitten. Dat is niet de bedoeling.’

Maar wat wilt u dan concreet doen voor bedrijven?

‘Kleine ondernemers willen we helpen met een verduurzamingsfonds, voor bedrijven die hun productie en pand willen verduurzamen maar het geld daar niet voor hebben liggen. Voor grotere bedrijven is er het bestaande Europese ETS-stelsel voor vermindering van de CO2-uitstoot. En iedereen heeft het nu over de afschaffing van fossiele subsidies, maar als je inzoomt, zie je dat er ook subsidies bij zitten die juist bijdragen aan vermindering van de CO2-uitstoot. Dus je moet wel intelligent naar al die regelingen kijken.’

Op het laatste VVD-congres zei u dat een bedrijf dat de prijzen verhoogt maar niet de lonen, met u te maken krijgt. Dat klonk dreigend.

‘Je moet dat in de context zien. Dan gaat het bijvoorbeeld om een bedrijf dat in coronatijd enorme winsten maakte en daarmee niets doet voor de eigen werknemers en de omgeving. Of om een bedrijf dat goedkope arbeidskrachten uit het buitenland haalt en dan niet voor goede huisvesting zorgt. Aan de andere kant spreek ik ook iemand met een startup die uitkijkt naar het moment dat hij wel een miljoen belasting moet betalen. Die zegt tegen de politiek: ‘Houd toch eens op te doen alsof ik niks zou willen bijdragen.’ Top toch? De meeste ondernemers willen het graag, en hebben daar ademruimte van de overheid voor nodig. Ik denk dat we als VVD in het verleden te weinig dat onderscheid tussen ondernemers hebben benoemd. Dat ga ik anders doen.’

Lees hier wat de belangrijkste standpunten voor ondernemers zijn deze verkiezingen 

Alle partijen willen minder regeldruk, u ook. Maar in de praktijk zie je toch vaak de regeldruk weer toenemen. Hoe gaat u dat keren?

‘We hebben daarvoor al de mkb-toets, waarbij je specifiek per sector of bedrijf kunt kijken welke regels voor problemen zorgen. En ja, we zijn aan het doorslaan. Op het moment dat iets verkeerd gaat in de samenleving, is er de neiging om een 100 procent veiligheidsgarantie in te voeren, maar dat bestaat niet. Zo worden dingen alleen nog maar complexer gemaakt. Het kan met minder regels en met meer vertrouwen.’

Heeft de overheid wat dat betreft genoeg geleerd van de toeslagenaffaire?

‘Nee, ik denk het niet. We moeten meer vertrouwen op de mensen die in de uitvoering werken. Als die zeggen dat een bepaalde regeling niet werkt in de praktijk, moeten we niet naar de burgers gaan en zeggen dat zij het verkeerd begrijpen. Als iets niet werkt, moet je de durf hebben om het aan te passen. Dat je niet dogmatisch vasthoudt aan iets omdat je dat een keer vond.’

‘Compromissen prima, zolang ze maar tot een échte oplossing leiden’

Ondernemers maken zich zorgen over de bestuurbaarheid van Nederland. Deelt u die zorg?

‘Ja, die is terecht. Aan de ene kant ben ik trots op ons democratische stelsel. Deel uitmaken van een coalitie kan soms heel vermoeiend en frustrerend zijn, maar uiteindelijk word je zo wel gedwongen om alle invalshoeken van een probleem te zien. Aan de andere kant: het zijn wel echt heel veel partijen inmiddels. Ik wil best compromissen – dat kan niet anders in een coalitieland – maar die moeten altijd gaan over oplossingen die het verschil maken voor degenen om wie het gaat. En niet alleen voor de coalitiepartijen zodat ze samen door kunnen. Dat doe ik ook als minister van Justitie en Veiligheid: ik haal bij de politieman of -vrouw in de straat op of zij hun werk beter kunnen doen met wat ik voor ze probeer te regelen.’

Lees hier het transcript van de podcast Haagse Bluf met VVD-lijsttrekker Dilan Yeşilgöz.Het verkiezingsprogramma‘Ruimte geven. Grenzen stellen. Keuzes voor een optimistische toekomst.’ Dat is de volledige titel van het VVD-verkiezingsprogramma. De partij wil in elk geval ruimte geven aan ondernemers. De werkgeverslasten worden verlaagd, ‘zodat het meer loont om personeel in dienst te nemen’. Om te stimuleren dat mensen meer uren of voltijd gaan werken, wordt de belasting op werk verlaagd. Een en ander zou een plaats kunnen krijgen in een Ondernemersakkoord van overheid en bedrijfsleven. Daarin gaat het ook over het halen van de duurzaamheidsdoelen. Om die te halen, wordt het stroomnet versneld uitgebreid door inzet van de Crisis- en herstelwet. Als het aan de VVD ligt, krijgt de overheid meer regie op locaties voor wind- en zonne-energie. Kernenergie en CO2-opslag maken deel uit van de energiemix van de toekomst.
Onder ‘grenzen stellen’ valt het nieuwe arbeidsmigratiebeleid van de VVD. De eisen om als arbeidsmigrant naar Nederland te komen, worden aangescherpt. De toegevoegde waarde van arbeidsmigranten moet worden aangetoond. Bijvoorbeeld dat het gaat om werk in de techniek of ten behoeve van de energietransitie. Werkgevers worden ‘sterker verantwoordelijk’ gemaakt voor het welzijn van arbeidsmigranten. 
Net als veel (alle) andere partijen wil de VVD de regeldruk aanpakken. Daar komt een ‘meetbaar doel’ voor. De huidige mkb-toets wordt aangepast. Nu is het zo dat ondernemers zichzelf moeten melden om deel te nemen. De VVD wil dat ministeries zelf ondernemers benaderen voor deelname. Mengformules voor bedrijven, zoals een restaurant dat kookboeken verkoopt, worden toegestaan.
Misschien niet verwacht van de VVD, maar ook die partij wil het minimumloon verhogen. ‘In Nederland zou je met een voltijdsbaan rond moeten kunnen komen.’ De kinderopvang voor werkenden wordt ‘bijna’ gratis. Als een werkgever een werknemer die hij moet laten gaan helpt bij het vinden van een nieuwe baan, hoeft hij geen transitievergoeding te betalen.

Wie is Dilan Yeşilgöz?Op 8-jarige leeftijd kwam Dilan Yeşilgöz met haar familie als politiek vluchteling uit Turkije naar Nederland. Na een studie cultuur, organisatie en management aan de VU begon ze in 2004 bij het Bureau voor Onderzoek en Statistiek van de gemeente Amersfoort. Twee jaar later werd zij adviseur veiligheid en zorg bij het college van B&W in Amsterdam. In 2014 werd ze gemeenteraadslid in Amsterdam. Dat combineerde ze met een advies­bureau waarvan ze mede-eigenaar was. Sinds maart 2017 zit ze voor de VVD in de Tweede Kamer. 

Op de hoogte blijven van onze beste artikelen? Schrijf je dan gratis in voor onze nieuwsbrief.