Gelekte TTIP-documenten laten zien: Europa gooit niets te grabbel

Het was weer een knap staaltje framing: met veel bombarie publiceerde Greenpeace vorige week documenten over de TTIP-onderhandelingen als ware het de nieuwe Panama Papers. Doel: het Transatlantic Trade and Investment Partnership (TTIP), waarvan de dertiende maar zeker niet laatste  onderhandelingsronde onlangs werd afgesloten, bij voorbaat torpederen. Uit de documenten zou namelijk blijken dat Europa haar hoge beschermingsniveau in wet- en regelgeving te grabbel zou gooien.

Klein probleem: uit de documenten blijkt juist het tegendeel. De EU is de VS op voor de EU gevoelige en belangrijke onderwerpen juist níet tegemoet gekomen zo blijkt uit de uitgelekte stukken. Ook het verwijt dat er nog grote verschillen van inzicht tussen de EU en de VS over het handelsverdrag TTIP zijn, snijdt maar weinig hout. Immers, dat is nogal logisch in een fase waarin nog wordt onderhandeld over het verdrag. Het is dan ook onverstandig om overhaaste conclusies te verbinden aan de inzet van partijen voor de onderhandelingen. De uiteindelijke tekst van het verdrag zal hiervan afwijken. 

Toch is de ophef ook weer niet onbegrijpelijk. Dat er zorgen zijn over de gevolgen van zo’n verdrag is duidelijk. Het SER-advies dat de sociale partners hierover onlangs uitbrachten laat dit ook zien. De EU moet het hoge beschermingsniveau in wet- en regelgeving handhaven en zo nodig verder verhogen, stellen werkgevers en werknemers in het advies aan het kabinet. Daarnaast moet er ook voldoende beleidsruimte van overheden blijven om in de toekomst de beschermingsniveaus voor mens en milieu te kunnen borgen en verbeteren. 

In Europa, zo blijkt ook uit de uitgelekte stukken, wordt er hard voor gestreden om het hoge Europese beschermingsniveau in wet- en regelgeving op gebied van milieu, voedselveiligheid en arbeidsvoorwaarden tot norm te verheffen in het handelsverdrag. Daarmee wordt niet alleen bepaald waaraan Amerikaanse en Europese producten moeten voldoen, maar wordt ook een norm gezet voor de handel met bijvoorbeeld Aziatische landen. En wordt wereldwijd op deze terreinen vooruitgang geboekt.

Het verdrag kan tegenwicht bieden tegen de onzekerheden in de internationale politiek en economie. Dát is de belangrijkste betekenis ervan. Het slechten van handelsbarrières kan een krachtige impuls opleveren voor de economie, zo toont ook een recente studie van het CPB aan. Maar de strategische betekenis voor het Atlantisch-Europese werelddeel ten opzichte van het snel opkomende Azië is belangrijker dan een exact percentage groei. Het geeft de EU nu de kans om de Westerse standaarden op het gebied van kwaliteit, duurzaamheid en arbeid als leidend in de wereld neer te zetten.