'Ja, we gaan weer activistischer worden', zegt Greenpeace-directeur Andy Palmen. Het bedrijfsleven en de overheid doen volgens hem te weinig om de opwarming van de aarde tegen te gaan. 'Mooie praatjes vullen geen gaatjes. Voor kleine stapjes is het te laat.'
Vooraf werd geroepen, ook door Greenpeace, dat de klimaattop in Glasgow cruciaal zou worden, zo’n beetje de laatste kans om ervoor te zorgen dat de opwarming van de aarde geen onomkeerbare gevolgen heeft. Maar de voortekenen zijn ongunstig: Biden lijkt in te binden met zijn klimaatambities, Xi en Poetin komen niet zelf naar de top.
Meneer Palmen, heeft u uw verwachtingen van Glasgow al bijgesteld?
'Het wordt heel moeilijk, maar mijn motto is: optimism is a duty, naar filosoof Karl Popper. Mijn optimisme is gestoeld op twee gedachten. Eén: we zullen toch niet zo stom zijn als mensheid om dit te laten gebeuren? Twee: er is een klimaatbeweging op gang gekomen van onder meer burgers, bedrijven, boeren, leraren, artsen. Zij zien dat het klimaat ons grootste probleem is.'
En de politiek dus niet, als je naar de animo voor Glasgow kijkt?
'Ik zie dat als een duel in een western, waarbij de deelnemers niet toe willen geven en wachten totdat de ander beweegt. Terwijl elders in de maatschappij doordringt dat duurzaamheid de komende 10 jaar het belangrijkste thema is. We moeten op tijd de bocht nemen. De partijen die de macht en het geld hebben proberen dat proces nog af te remmen. Zij klampen zich krampachtig vast aan de oude wereld. Bedrijven moeten ook die draai naar duurzaamheid maken, want anders gaan ze kapot. Je ziet nu dat de fossiele industrie aangeeft dat zij meer gas nodig heeft, terwijl toch duidelijk is dat we van het gas af gaan.'
Wie is Andy Palmen?Na de heao was Andy Palmen (48) onder meer als freelancer werkzaam. In 2002 ging hij bij Milieudefensie werken. Na een periode als zelfstandig adviseur ging hij in 2007 naar Simavi, een ontwikkelingsorganisatie die zich op de positie van meisjes en vrouwen richt. Sinds 2015 werkt hij bij Greenpeace, vanaf dit jaar als directeur naast Anna Schoemakers.
Wat moet de top in Glasgow opleveren?
'Nou, simpel: dat we als wereld onder de 1,5 graden opwarming uitkomen. Daarom zou Nederland naar Glasgow moeten gaan met 65 procent uitstootvermindering in 2030 als inzet, in plaats van de huidige 49 procent. Verder dat we niet meer op zoek gaan naar fossiele energie; die houden we in de grond. En dat we de ontwikkelingslanden in hún energietransitie steunen met een fonds van 100 miljard euro.'
En als de politiek niet levert dan moet het bedrijfsleven het doen?
'Ja, maar dat zie ik niet. Ik hoor mooie verhalen over een nieuwe, duurzame koers, maar als ik dan de brief van het bedrijfsleven aan de formateurs erbij pak, lees ik: Schiphol uitbreiden, Lelystad Airport open, geen nationale top op Europese regelgeving. Kortom: het ouderwetse verhaal.'
'Het bedrijfsleven zet wel kleine stapjes, zoals KLM dat 500 liter synthetische kerosine bijmengt, maar het is code rood voor de mensheid. Er zijn zevenmijlslaarzen nodig om te voorkomen dat de natuur omvalt, in Nederland en in de Amazone.'
Dus wilt u bedrijven via rechtszaken tot meer duurzaamheid dwingen. Volgens Rabobank-topman Wiebe Draijer kan dat bedrijven juist schuchter maken.
'Het is een last resort voor ons. We hebben het met rapporten, onderhandelingen, petities en alternatieven geprobeerd, maar dat heeft onvoldoende opgeleverd. Dan moet het maar zo. Ik hoop dat ceo's denken: 'Shit, wat betekent zo'n uitspraak tegen Shell voor mij? Ik wil niet door de rechter worden gedwongen.' Uiteindelijk zijn het toch bedrijfsbeslissingen waar de rechter niet aan te pas zou moeten komen.'
Daarom dus.
'Ja, omdat het met onderhandelingen niet lukt. Waar hebben die gewerkt? We hebben meegedaan aan het eerste Energieakkoord. De uitrol van windenergie op zee is goed gegaan. Maar we zijn uit het convenant over biomassa gestapt, omdat we 8 jaar werden gepiepeld door de kolenboeren. We blíjven niet vragen of de samenleving alsjeblieft wil verduurzamen...'