Help, de A1 slibt dicht. De grootste knelpunten op deze belangrijke snelweg tussen Amsterdam en de Duitse grens, schreeuwen om een oplossing. De overheid heeft er geen geld voor en beperkt zich tot het onderhoud van wegen. Tot frustratie van ondernemers. ‘De bereikbaarheid van Midden- en Oost-Nederland is in gevaar.’
‘We willen woningen bouwen. We willen dicht bij ons huis werken. Dus als meer mensen komen wonen en werken in deze regio, dan móet er iets aan de infrastructuur gebeuren. Voor ons bedrijf is de A1 ook een flessenhals waar we dagelijks in terechtkomen. We kunnen niet pretenderen nog steeds toe te kunnen met wegen die twintig, dertig jaar geleden zijn aangelegd.’
Het is duidelijk voor Jan Schut, directeur van logistiek dienstverlener Jonker & Schut uit Barneveld: ‘De aanpak van de A1 had eigenlijk gisteren al moeten gebeuren en niet overmorgen.' Dat is niet zomaar 'zijn mening': veel ondernemers maken zich zorgen over de huidige staat van de snelweg die het oosten van Amsterdam verbindt met de grens van Duitsland langs Amersfoort, Apeldoorn en Hengelo.
Brandbrief aan minister HarbersDe Regio Foodvalley, acht gemeenten en ondernemers- en transportorganisaties TLN, evofenedex en de ANWB hebben over de A1 een brandbrief gestuurd naar minister Harbers van Infrastructuur en Waterstaat. Daarin vragen zij hem om snel met oplossingen te komen. Zeker het knooppunt Hoevelaken, net ten oosten van Amersfoort, en de aansluiting op de A30 ‘kunnen niet meer wachten’. Harbers heeft inmiddels aangekondigd dat veertien projecten voor nieuwe wegen niet doorgaan. De A1-A30 en Hoevelaken staan ook op die lijst. De opstellers van de brandbrief vinden dat de minister snel actie moet ondernemen. Ze vinden het onbegrijpelijk dat de overheid heeft besloten alleen het nodige onderhoud te plegen. En dat terwijl het knooppunt A1-A30 al jarenlang in de landelijke file top-10 staat. Ook komen er veel ongelukken voor. Volgens de ondernemersorganisaties bedroeg de schade door files in 2019 al 10 miljoen euro per jaar en de kosten blijven maar stijgen. De Logistieke Alliantie presenteerde deze maand nog een rapport waaruit bleek dat de totale economische schade door stilstand op weg, water en spoor in 2022 zo’n 1,7 miljard euro bedroeg. Een recordbedrag.
Meteen in de file
Het bedrijf van Schut telt tweehonderd medewerkers en ligt op industrieterrein Harselaar, pal aan de A1. ‘Als wij niet ’s ochtends voor half 6 weg zijn en we gaan richting het westen, dan staan we meteen in de file’, legt Schut uit. Hij probéért er wel alles aan te doen om de drukte te omzeilen. ‘Waar het wettelijk mogelijk is, gaan we eerder weg, maar vanwege de rijtijdenwet moet je goed opletten hoe en wanneer je je rij-uren inzet. We spreiden het volume, als dat kan, over meerdere dagen. Zo zijn de dinsdagen en donderdagen vaak wat drukker, daar houden we rekening mee.’
Hij merkt op dat de knooppunten verouderd zijn en geen ‘logische’ verkeersdoorstroming leveren. ‘Hoevelaken kent nog een klaverblad, terwijl het overal tegenwoordig toch allemaal van die mooie fly-overs zijn, waardoor alles beter doorstroomt.’ Hoeveel kost dat fileleed Schut persoonlijk? Hij kan er geen exact bedrag op plakken, maar dat het om veel extra tijd gaat, is volgens hem makkelijk te zien: ‘Als van de honderd vrachtwagens er tien stuks vijf minuten in de file staan, dan heb je het al over vijftig minuten. Gerekend over 220 werkdagen, sta je dan jaarlijks 185 uur stil.’
De Barneveldse ondernemer is allesbehalve de enige transporteur die met lede ogen de A1 dicht ziet groeien. In Deventer weet Jules Menheere, directeur van De Vos transportgroep er ook alles van. ‘Dit soort knelpunten zijn fnuikend voor bedrijven als het onze. Als onze vijfhonderd vrachtwagens iedere dag minstens een halfuur in de file staan, dan zijn dat geen grappen meer. Het zijn gigantische kosten en dat gaat niet met de marges van nu.’
Meer dan alleen asfalt
Meer asfalt zou zeker helpen, denkt Menheere: ‘Door bredere rijstroken wordt het voor transporteurs veiliger. En spitsstroken zijn goed, want die kun je gebruiken als het drukker is.’ Maar hij en Schut zijn het er ook over eens dat het wel wat minder mag met de personenauto’s. ‘Daar zijn er meer van op de weg dan vrachtwagens’, zegt Schut. ‘Bedenk iets slims met rekeningrijden bijvoorbeeld dat je tussen 7 en 9 uur ’s morgens meer moet betalen. Dan wordt het interessanter voor mensen om later van huis te gaan en dat helpt tegen files in de spits.’ Menheere vult aan: ‘Denk eens na of je niet op een ander tijdstip in de auto kunt stappen. Als wij klanten hebben die om 10.00 uur goederen in Amersfoort willen hebben, dan moeten wij er toch echt om 10.00 uur zijn. Wíj kunnen niet thuiswerken.’
Menheere zag in coronatijd veel minder mensen op de weg. ‘We reden toen 12 procent efficiënter dan nu. Thuiswerken is duurzaam, helpt tegen het fileprobleem en mensen zijn minder chagrijnig.’ Menheere lacht, maar is tegelijkertijd serieus: ‘Het is al moeilijk om aan chauffeurs te komen en dan staan ze nog eens elke dag in de file. Op een gegeven moment zegt iemand dan ook: ik ga iets anders doen, waar ik me minder erger.’
Schut merkt gelukkig wel dat de regio niet op z’n handen gaat zitten wachten totdat er iets aan de A1 gebeurt. ‘Er wordt ook gekeken naar vervoer over rails bijvoorbeeld. Daar is al een studie naar geweest en de lokale politiek ziet het ook zitten. Zo’n railterminal staat er niet zomaar, maar je ontlast uiteindelijk wel de weg ermee.’ Er is niet één oplossing, wil Schut maar zeggen. ‘Ga slim om met rekeningrijden, denk aan rails en moderniseer het wegennet. Allemaal delen van de oplossing.’
Op de hoogte blijven van onze beste artikelen? Schrijf je dan gratis in voor onze nieuwsbrief.
