12 APR, 2023 • Interview
Herna Verhagen (PostNL): ‘We willen echt een goede werkgever zijn’
PostNL wil een inclusieve en goede werkgever zijn, ook voor de pakketbezorgers. Juist over die groep doen veel (negatieve) verhalen de ronde. Ceo Herna Verhagen wil graag háár verhaal doen. ‘We willen het goede voorbeeld geven.’
Het lijkt er wel eens op alsof PostNL alleen maar pakketten bezorgt, als je de kranten erop naslaat. Nu zijn dat weliswaar 1,1 miljoen pakketten per dag, maar daarnaast worden er ook 7,4 miljoen brieven bezorgd. Er werken dan ook aanmerkelijk meer post- dan pakketbezorgers bij PostNL. Het bedrijf heeft 16.500 postbezorgers in dienst en tweeduizend pakketbezorgers. Daarnaast werken nog eens duizenden pakketbezorgers voor PostNL die in dienst zijn bij ‘partnerbedrijven’. Vorig jaar maakte PostNL bekend dat het meer pakketbezorgers zelf in dienst gaat nemen. De verwachting op de langere termijn is zesduizend pakketbezorgers in dienst bij PostNL.
Mevrouw Verhagen, markeert dit besluit een verandering van denken over flex en vast bij PostNL?
‘Nee, eigenlijk niet. Want wij zijn van oudsher al een bedrijf dat inzet op vast. Wij hebben in totaal vijftigduizend mensen bij en voor ons werken. Van hen is 90 procent in vaste dienst, en de resterende 10 procent bestaat uit uitzendkrachten en het personeel van partnerbedrijven.’
Waarom heeft u besloten om meer pakketbezorgers in dienst te nemen?
‘De belangrijkste reden is dat we controle willen houden op ons logistieke netwerk dat mee is gegroeid met de groei van de pakketmarkt. Om dat netwerk goed te kunnen regelen, beperken we ons nu tot de grotere partnerbedrijven. Nu zijn dat er meer dan vierhonderd, met werknemers variërend van twee tot twintig. De verhouding eigen pakketbezorgers en bezorgers bij partnerbedrijven is nu 30 respectievelijk 70 procent. We willen naar de helft eigen bezorgers.’
‘Een andere reden is de verduurzaming van ons bedrijf. Ik durf te stellen dat we de duurzaamste pakketbezorger zijn. We hebben nu dertienhonderd elektrische voertuigen rijden en willen dat aantal uitbreiden zodra er meer op de markt komen. Daarnaast helpen we onze partners verduurzamen. Ze krijgen van ons tweeduizend euro bij de aanschaf van een elektrisch busje. Voor de grotere partners is dat makkelijker te doen.’
Waarom kiest u niet helemaal voor pakketbezorgers in vaste dienst?
‘Omdat we met tevredenheid samenwerken met een vaste groep bezorgpartners die vaak al jarenlang pakketten voor ons bezorgen. We willen niet alleen een goede werkgever zijn, maar ook een goede opdrachtgever. Dus zetten we de samenwerking voort en stimuleren we bezorgpartners om verder te groeien.’
‘We willen onze medewerkers een goede en veilige werkomgeving bieden’
Er is veel te doen over de slechte arbeidsomstandigheden van pakketbezorgers. Kritische verhalen in de media over lange dagen maken en plassen in een lege fles. Hebben die iets te maken met uw besluit?
‘Nee, want die verhalen ken ik niet als praktijk bij PostNL De aanleiding voor het besluit is dat wij onze medewerkers een goede en veilige werkomgeving willen bieden. Daar besteden we veel aandacht aan, ook bij onze partners. Dat betekent dat je je aan de wet- en regelgeving houdt en mensen de mogelijkheid biedt om een fatsoenlijke boterham te verdienen. Daar controleren we de partners ook streng op.’
PostNL gebruikt hiervoor het PayChecked-systeem, een vorm van certificering die controleert of de cao voor het beroepsgoederenvervoer wordt toegepast en er een ordentelijke administratie is. Partners mogen hun ‘klus’ van PostNL één keer uitbesteden aan een ander bezorgbedrijf. Zo wordt voorkomen dat het werk steeds verder wordt uitbesteed (opgeknipt), met als gevolg dat de uiteindelijke bezorger bijna niks meer verdient aan de klus.
PostNL controleert ook of de eigen medewerkers zich aan de voorschriften houden. Zoals de controle bij de poort op de identiteit van medewerkers. ‘Als een chauffeur zijn identiteitsbewijs niet bij zich heeft en toch wordt doorgelaten omdat mensen hem kennen, dan is dat niet de bedoeling. Die moet dan toch zijn identiteitsbewijs gaan halen.’
Het gaat nooit mis?
‘Ik kan met vijftigduizend mensen niet uitsluiten dat het nooit fout gaat bij ons of bij een partnerbedrijf. In dat laatste geval krijgt dat bedrijf een waarschuwing, en als dat niet helpt nemen we er afscheid van. Die nuance ontbreekt nog wel eens in de verhalen in de media.’
Frustreert u dat?
‘Het is niet leuk, maar tegelijkertijd vind ik het wel logisch dat er naar ons wordt gekeken. Wij zijn immers marktleider met een aandeel van circa 60 procent. Als je kwaliteit wilt leveren, hoort daar een bepaald sociaal kader bij voor je medewerkers. Daarnaast willen we het goede voorbeeld geven omdat we een maatschappelijke functie hebben: het bezorgen van post en pakketten. In coronatijd is nog eens gebleken hoe belangrijk dat is. Negatieve publiciteit biedt mij overigens wel de mogelijkheid om óns verhaal te vertellen. En als de praktijk toch anders is, laat het me dan weten, dan kunnen we actie ondernemen. Want een slechte werkgever is absoluut niet wat wij willen zijn.’
‘Dieptepunt’ in dit geval was de zaak bij PostNL België vorig jaar. Daar verdween het management enkele weken achter de tralies vanwege vermoedens van illegale (kinder)arbeid bij de pakketbezorging bij partners van het bedrijf.
Hoe heeft u die zaak in België beleefd?
‘Ik stond ermee op en ging ermee naar bed. Als zoiets – het opsluiten van mensen – gebeurt, heeft dat een enorme impact op de organisatie en de medewerkers zelf. En het zijn wel mijn mensen die achter de tralies gaan. Natuurlijk hebben we na de beschuldigingen ook zelf in België onderzoek gedaan naar de pakketbezorging. We hebben daar geen misstanden gevonden. Dus ik wacht de juridische procedure verder af.’
In de tussentijd richt ze zich liever op meer positieve zaken als het inclusiever maken van PostNL. Van oudsher werken er al ongeveer evenveel mannen (iets meer) als vrouwen bij het bedrijf. ‘Dus dat is niet echt mijn verdienste. Veelzeggender vind ik het percentage vrouwen op senior managementfuncties. Dat ligt nu op 35 procent en dat was 15 procent toen ik begon. Maar inclusiviteit is meer, het gaat ook om medewerkers met een andere etnische achtergrond en medewerkers met verschillende seksuele oriëntaties. Al zijn die groepen moeilijker in kaart te brengen. We hebben daarnaast al meer dan achttienhonderd mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt aan werk geholpen. Statushouders en vluchtelingen kunnen bij ons een bestaan in Nederland opbouwen.’
U rijdt zelf ook wel eens mee in de bestelbus of op de vrachtwagen.
‘Ja, ik heb zelfs mijn vrachtwagenrijbewijs gehaald. Je ervaart dan hoe besluiten in de praktijk uitwerken. Als management kunnen we er bijvoorbeeld voor kiezen om een bepaalde bezorgroute op te knippen omdat het aantal pakketten te groot wordt, en daarmee de werkbelasting voor de bezorger. Maar bezorgers geven tijdens zo’n rit aan dat ze gehecht raken aan hun ‘wijk’. Daar moeten we dus ook rekening mee houden.’
Op de hoogte blijven van onze beste artikelen? Schrijf je dan gratis in voor onze nieuwsbrief.Wie is Herna Verhagen?Herna Verhagen (56) studeerde Nederlands recht en later personeelswetenschappen, internationaal management en economie. Ze begon in 1993 als sales en operations manager bij Mailprofs, een samenwerkingsverband van PTT en Vedior. Van 1996 tot 1999 was zij daar directeur. Daarna stapte ze over naar TPG Post, voorloper van TNT Post en PostNL. In 2007 werd zij benoemd tot managing director group human resources. In 2011 trad zij toe tot de raad van bestuur van PostNL, en een jaar later werd zij bestuursvoorzitter. Een van haar eerste daden was de lopende, ingrijpende reorganisatie on hold te zetten.
Handig: de wekelijkse Forum-alert
Meld je aan voor de nieuwsbrief en ontvang de gratis updates.