Nekken kosten ring Groningen de verdubbeling van de N33?

Bedrijven in de Groningse Eemshaven wachten met smart op een betere verbinding. Er is geld voor gereserveerd, maar gooit een overeenkomst tussen de Provincie en het bouwconsortium nu roet in het eten? ‘Er staat voor 2,9 miljard euro aan projecten te wachten in het havengebied.’

‘De maximumsnelheid op deze weg is 80 kilometer per uur, maar je mag je blij zijn als je daar ook maar in de buurt komt. En inhalen is onmogelijk door de drukte.’ Cas König, ceo van Groningen Seaports wil maar zeggen: het is hoog tijd dat de N33 naar de Eemshaven wordt verbreed. Nu is dat ook het plan, maar er zit een mogelijke kink in de kabel. En die heeft te maken met de rondweg rond de stad Groningen. En vooral met een overeenkomst tussen de Provincie en het bouwconsortium – waarvan de exacte inhoud nog onbekend is – over de kostenoverschrijding van de grootschalige werkzaamheden aan de ringweg. Die zijn zo groot – het werk aan de ringweg was zelfs even stilgelegd – dat de Eemshavenondernemers zich afvragen of er nog wel geld overblijft voor de geplande verdubbeling van de N33.

Verdubbeling N33 vitaal belang

Voor König en de rest van het Groningse bedrijfsleven is de verbreding van de weg van vitaal belang. De afgelopen zes jaar is met ongeduld uitgezeten. ‘Er zijn hier grote kansen. Zowel economisch, voor de topsectoren Chemie en Energie, als voor de leefbaarheid van de regio en voor de verduurzamingsopgave omdat hier een waterstofcluster wordt gevormd. Bij Appingedam begint onze haven. Het liefst zien we dat de weg nog verder wordt verbreed, maar dat komt later wel. Ook een olifant eet je in kleine hapjes.’

Zuidelijke Ringweg GroningenDe zuidelijke ringweg in Groningen is de belangrijkste verkeersader van het Noorden. Het project Aanpak Ring Zuid verbetert de bereikbaarheid van stad en regio, de leefbaarheid en de veiligheid. In 2018 zijn de werkzaamheden begonnen en de planning was dat de werkzaamheden in 2024 klaar zijn. Een belangrijk onderdeel van de aanpak is het ongelijkvloers maken van een grote kruising en het deels verdiepen van het traject. Bovenop de verdiepte weg komen drie overkluizingen (‘deksels’) met daarop een nieuw park met bomen, lanen en recreatiegroen. 

2,9 miljard aan projecten in de pijplijn

Het gaat in het Groningse havengebied om grote bedragen, zegt König. ‘Er zit voor 2,9 miljard euro aan projecten in de pijplijn van bedrijven. 1,3 miljard in Delfzijl en 1,6 miljard in de Eemshaven. Wachten met de verbreding kan niet. Er is nu al groei met extra verkeer en steeds meer ongelukken op de N33.’

staat overschrijding op één project nu een ander project in de weg?

Ook het Eemskanaal iets verderop, vlak voor Appingedam, is een knelpunt in de N33, zegt König. Daar zit een klapbrug die steeds vaker en steeds langer open gaat door het groeiende scheepvaartverkeer. ‘Het kan zijn dat je als automobilist de brug twee keer open en dicht ziet gaan, voordat je er overheen kunt. Vandaar dat wij pleiten voor een aquaduct, zodat scheepvaart en wegverkeer elkaar ongehinderd kunnen kruisen.’

Artikel gaat verder na de foto

Kosten te hoog?

Het bedrijfsleven dat afhankelijk is van de N33, kijkt met grote zorgen naar de affaire rond de Ring Groningen en de effecten op hun aanvoerroute. Ooit werd afgesproken dat zowel de verbreding van de Ring als die van de N33 uit het zogenoemde compensatiefonds betaald zou moeten worden (zie kader verderop: Hoe zit het nou precies met het compensatiefonds?). Een fonds dat de Noordelijke provincies kregen toen in 2007 werd besloten de Zuiderzeelijn niet aan te leggen. De hamvraag is: zijn de extra kosten voor de Ringweg niet te groot om binnen dat compensatiefonds op te lossen? Het Groningse bedrijfsleven denkt van wel en vindt dat een andere mogelijkheid onderzocht moet worden. Het kan volgens hen niet zo zijn dat een niet te voorziene overschrijding op één project de hele pot leeg trekt. Dat de Provincie steun zoekt bij het Rijk lijkt König een logische stap.

Voor wie weten wil wat er gaat gebeuren met de Ring Zuid van Groningen, bekijk hier de slideshow over het project

Angst voor schrappen verbreding N33

Uiteindelijk is het de Provincie die besluit hoe de kosten van de Ring Groningen worden opgebracht. ‘Wij zijn bang dat Provinciale Staten tegen de Gedeputeerde gaat zeggen: Ga maar ergens een potje zoeken om het uit te halen’, zegt König. ‘De N33 is geen project van een miljard of meer, zoals de Ring Groningen dreigt te worden. Deze wegverbreding gaat over 100 miljoen. Als je tientallen miljoenen moet besparen is het makkelijker om in één keer een project te schrappen, dan om links en rechts met een kaasschaaf geld bij elkaar te sprokkelen. Wij liggen mooi op schema, de MER loopt. Als die verbreding nu niet doorgaat, duurt het weer jaren voor die opnieuw op de politieke agenda staat. Bedrijven die zich hier willen vestigen, zien bereikbaarheid wel als één van de belangrijke factoren.’

Op de hoogte blijven van onze beste artikelen? Schrijf je dan gratis in voor onze nieuwsbrief.

Hoe zit het nou precies met dat compensatiefonds?Om een beeld te krijgen waarom de ring Groningen en de weg naar de Eemshaven gelinkt zijn, moet even een duik in de geschiedenis genomen worden. In 2007 besloot het kabinet niet in te gaan op de wens van de Noordelijke provincies om eindelijk eens een spoorlijn aan te leggen van Lelystad naar Groningen. Wel werd een ‘compensatiefonds’ van 2,16 miljard euro ter beschikking gesteld waaruit Friesland, Groningen en Drenthe investeringen konden doen in bereikbaarheid en verbetering van de Noordelijke economie. Dat is het Regiospecifiek Pakket (RSP) Zuiderzeelijn.
Uit het Groningse deel van dit pakket wordt onder andere de Ring Groningen verbreed en ondergronds gelegd. En ook de verbreding van de N33 moet uit die pot komen. Met de Ring is al begonnen, de N33 wacht nog. De N33 begint als A28 tussen Zwolle en Assen. Van Assen tot de Eemshaven is het de N33. Die weg gaat langs de stad Groningen naar de Eemshaven. De zuidelijke helft van het traject is een jaar of zes geleden verdubbeld en nu staat de andere helft, vanaf de aansluiting met de A7 naar de haven, op het programma.
Tot zover niets aan de hand. Het probleem zit in één van de randvoorwaarden: elke overschrijding van een project moet binnen het fonds verrekend worden. En de Ring wordt veel duurder dan de begrootte 640 miljoen euro. Tientallen miljoenen? Honderd miljoen? Wie het weet mag het zeggen. Het provinciebestuur heeft met het bouwconsortium een overeenkomst gesloten wie welk deel betaalt. De inhoud van overeenkomst is nog niet bekend. Dat maakt ongerust. Want waar gaat de Provincie het geld vandaan halen? Trekt het daarvoor het compensatiefonds leeg. Dat zou wel erg zuur zijn voor het havengebied, dat al lang wacht op een verdere verbreding van de N33.