'Niet naar de wereldtentoonstelling in Dubai gaan zou dom zijn'

In de woestijn van Dubai laten Nederlandse bedrijven in 2020 zien wat wij allemaal kunnen – en kunnen leveren – op gebied van voedsel, water en energie. Want dan vindt de 5-jaarlijkse Wereldtentoonstelling plaats. Maar wacht… daar zouden we toch niet meer aan meedoen?!

Zo’n wereldtentoonstelling om de 5 jaar, waar landen zichzelf presenteren in een protserig paviljoen, dat is toch ouderwets? Zo leek de Nederlandse overheid er de afgelopen jaren over te denken. Maar zie daar: Nederland is erbij in Expo 2020 Dubai. Op de eerste Expo in de Golfregio mag Nederland niet ontbreken, is de nieuwe insteek. ‘Hier de boot missen zou dom zijn’, zegt André Driessen, directeur internationaal ondernemen bij het ministerie van Buitenlandse Zaken.

Zo promoot minister Kaag de Nederlandse deelnama

Dat was drie jaar geleden wel anders, in de aanloop naar de Expo in Milaan. Het toenmalige kabinet wilde alleen geld, tijd en moeite steken in de aanwezigheid van Nederland als het bedrijfsleven het initiatief zou nemen. Dat kwam wat laat op gang, en een en ander leidde ertoe dat inderhaast een soort Nederlands ‘tentenkamp’ werd opgetrokken op het Expo-terrein. ‘Milaan’ werd geen Nederlands succes.

Ondertussen was in Rotterdamse ondernemerskringen het idee ontstaan om de Expo van 2025 naar Nederland te halen. Het kabinet zag het echter niet zitten om te investeren in zo’n groots evenement en droeg Nederland niet voor als kandidaat. Maar ja, aanwezig zijn op andermans feestje is toch wat anders dan er zelf één organiseren, dus in Dubai zijn we er weer bij.

Wereldtentoonstelling in de woestijn

Zo’n wereldtentoonstelling staat tegenwoordig in het teken van duurzaamheid en samenwerking. En daar kan het Nederlandse bedrijfsleven mooi op inhaken. Zo is het Nederlandse paviljoen, waarvan het ontwerp dit weekend werd gepresenteerd, gericht op zelfvoorziening. De energie die nodig is wordt zelf opgewekt, en in het paviljoen wordt op de flanken van een soort piramide voedsel verbouwd dat op het menu van het restaurant staat. Met een ingenieuze installatie wordt, via een omgekeerd werkende schoorsteen, water uit de warme woestijnlucht onttrokken. Het gebouw zelf, ontworpen door 3 Nederlandse bedrijven en 1 Zwitsers bedrijf, wordt opgetrokken uit gehuurde damwanden, waarmee de link met water én hergebruik wordt gelegd.

Nieuwsgierig naar de Expo 2020 Dubai? Bekijk hier het masterplan:

In het paviljoen krijgen Nederlandse bedrijven de mogelijkheid om zich te presenteren tijdens de Expo, die van oktober 2020 tot april 2021 wordt gehouden. Deze Expo zal minder op de dagjestoerist zijn gericht; het wordt meer een mondiaal zakelijk event. ‘Nederland is goed in water, voedsel en energie, maar vooral in het verbinden van die drie’, zegt Driessen. Een van de bedrijven is in elk geval baggerconcern Van Oord, dat in Dubai wereldleider is op het gebied van grote waterprojecten. Denk aan het opspuiten van Palm Jumeirah en The World. Indirect is Van Oord ook betrokken bij de Expo van 2020 door de aanleg van een cruise terminal in de haven van Dubai.

‘We moeten er gewoon bij zijn op de Expo’, zegt Van Oord-woordvoerder Robert de Bruin, die in de stuurgroep van de Nederlandse deelneming zit en uit hoofde daarvan de animo onder het bedrijfsleven peilde. ‘Het Midden-Oosten is een relatiemarkt. Op de Expo kunnen Nederlandse bedrijven letterlijk en figuurlijk hun visitekaartje afgeven.’ Van Oord heeft zelf goede ervaringen in Dubai. De Bruin: ‘Ze doen wat ze beloven. En het gaat vaak om bouwprojecten van een elan en schaal die on-Nederlands zijn.’

‘Wij zijn goed in water, voedsel en energie én in het verbinden daarvan’

Er zijn nu al Nederlandse bedrijven direct betrokken bij de Expo. En dat zijn niet altijd bedrijven van het kaliber Van Oord. Zoals het Amsterdamse The Waste Transformers (10 werknemers). In een mobiele installatie kan op locatie van organisch afval biogas worden gemaakt. Dat wordt direct omgezet in stroom die weer kan worden gebruikt. Zo’n Waste Transformer kan tot 3600 kilo afval per dag ‘opwaarderen’. Handig dus voor een tijdelijk evenement als de Expo. ‘Het voordeel is dat je niet met afval het hele land door hoeft, je het niet inefficiënt hoeft te verbranden, en er minder stortplaatsen nodig zijn. Zo bespaar je op de kosten en CO2-uitstoot van het transport en van verbranding, en het levert ook nog eens groene stroom en natuurlijke meststoffen op’, zegt marketingmanager Coen Bakker. Dat laatste is met name in Dubai van belang. Stroom is daar nagenoeg gratis, maar aan meststoffen – het vaste residu van het vergistingsproces – is wel gebrek in de glastuinbouw ter plaatse.

‘De Expo is voor ons een prachtig platform om ons product te tonen aan de wereld’, zegt Bakker. ‘Bovendien heeft het plaatsen van zo’n installatie een positief gedragseffect op plaatsen waar veel mensen komen. Die worden zo geïnspireerd om minder afval weg te gooien.’

‘In Dubai doen ze wat ze beloven’

Ook Holland Water uit Driebergen (20 werknemers) heeft al meerdere opdrachten van de Expo binnen. Het bedrijf houdt leidingwater schoon met behulp van koper- en zilverionen en voorkomt zo het ontstaan van biofilm en de legionellabacterie. En op een Expo die het moet hebben van een miljoenenpubliek (er worden 20 tot 25 miljoen bezoekers verwacht), is veilig water van groot belang. ‘Toerisme is een van de belangrijkste inkomstenbronnen van Dubai. Het gaat hier om de reputatie van een land’, zegt Peter van der Linde, een van directeuren van Holland Water. Hij komt zelf zo’n 4 keer per jaar in de Golfregio. Holland Water is al bijna 3 jaar actief in de regio, en levert onder meer aan hotels en shopping malls. ‘De uitdaging van de Expo zit ‘m voor ons in de omvang van het terrein, de grote gebouwen en de buitentemperatuur die tussen de 30 en 45 graden ligt.’

In de aanloop naar 2020 zullen meer Nederlandse bedrijven aan de slag kunnen voor de opbouw van de Expo. De organisatie van de wereldtentoonstelling heeft ook ongeveer 90 miljoen euro beschikbaar gesteld voor bedrijven die creatieve oplossingen hebben voor een duurzame wereld. Projecten die subsidie krijgen, hoeven niet per se in Dubai te worden gerealiseerd. Zo heeft de Nederlandse Land Life Company geld gekregen om met een nieuwe techniek bomen te planten in een droog stuk van Zambia.

In een later stadium wordt het programma in het Nederlandse paviljoen ingevuld. ‘Het bedrijfsleven moet actief meedenken over de invulling. Het is niet de bedoeling dat wij wat bedenken en dat bedrijven aanhaken. Het gaat ook niet alleen om het evenement zelf, maar om een meerjarige handelsstrategie met de Expo als apotheose’, zegt André Driessen van Buitenlandse Zaken. Het kabinet heeft ruim 19 miljoen euro uitgetrokken voor de Nederlandse deelname.

‘Een Expo in Nederland? Dat wordt lastig’

Of het ooit nog tot een Nederlandse Expo komt, is een groot vraagteken. ‘Een puur Nederlandse Expo zou mooi zijn, maar lijkt mij lastig’, zegt Peter van der Linde van Holland Water. ‘Zoiets kun je wellicht beter in Benelux-verband doen, zoals het EK van 2000 in Nederland en België.’ Robert de Bruin van Van Oord, dat een van de initiators was van de eerdere poging, ziet het niet snel gebeuren. ‘Rotterdam 2025 had een boost kunnen zijn voor de ontwikkeling van de stad en de Nederlandse economie. Toen hadden we het enthousiasme van het bedrijfsleven voor zo’n onderneming, dat zou je weer op moeten bouwen. Maar zo’n teleurstelling poets je niet zomaar weg.’ Nou ja, dan maar vol enthousiasme naar Dubai in 2020. 

Bekijk ook dit filmpje over het Nederlandse paviljoen op Expo 2020 Dubai

Op de hoogte blijven van onze leukste artikelen? Schrijf je dan gratis in voor onze nieuwsbrief.

Kansen in de GolfregioDubai is een van de 7 emiraten van de Verenigde Arabische Emiraten. De VAE vormen samen met Barhein, Koeweit, Qatar, Oman en Saoedi-Arabië de Golfregio. Nederland exporteert voor 7,4 miljard euro naar dit gebied, en importeert voor 4,7 miljard. Met wederuitvoer komt de uitvoer op 11 miljard. De landen in de Golfregio zijn grootverbruikers van water en energie, en importeren veel voedsel. Nu de eigen grondstoffen olie en gas door de energietransitie op de achtergrond raken, ontstaan veel kansen op het gebied van duurzame energie.