Dick Wijsman: 'Ondernemen is mijn motor, ik heb het nodig'

Hij droomt ervan Sifan Hassan als ambassadeur voor het schoenenmerk VELOUS te strikken. Maar Dick Wijsman begon als ondernemend schoffie in het Haagse Moerwijk. ‘De straat werd me te klein’. 

Dick Wijsman was nog maar 6 jaar toen hij met twee vriendjes het plan opvatte om van Den Haag naar Rotterdam te fietsen, zonder hun ouders. Hij had Moerwijk, dat toen nog een echte Haagse volksbuurt was, inmiddels wel gezien. De wereld daarbuiten, die trok aan hem. ‘We waren ondernemend, straatschoffies. En de straat werd te klein.’

Beren op de weg zag hij niet. ‘Als kinderen kenden we de weg niet en telefoons had je nog niet. Maar bordjes waren er wel en anders vroeg je het gewoon. Zo ben ik al mijn problemen gaan oplossen. Met het idee dat er eigenlijk geen probleem is, want we komen er toch wel.’

Zo herinnert hij zich de begintijd van Crocs, de plastic klompen die Wijsman in Europa introduceerde. Op het kantoor in Scheveningen klopte constant personeel bij hem aan met problemen. Zoals die keer dat een onbekende man in een UPS-shirt er met een gevulde vrachtwagentrailer vandoor kon gaan, of de nacht waarin dieven op hun gemak Crocs-accessoires konden stelen doordat er nog geen alarm was op die verdieping.

‘Ik heb mezelf nooit als de ideale manager gezien, maar de mensen hingen wel aan me. Ik denk dat dit kwam doordat ik iedereen de vrijheid gaf om fouten te maken. Ja, daardoor ontstonden er problemen, maar ik vertrouwde erop dat we die ook konden oplossen.’ De gemene deler: een groot gevoel van vertrouwen in een positieve uitkomst.

Dat Wijsman al zo jong alleen op pad mocht, zegt veel over de manier waarop zijn ouders hun jongste zoon vrijlieten. Maar de 6-jarige Dick verlangde naar nóg meer vrijheid. ‘Die eerste keer dat we naar Rotterdam fietsten, keek ik in de haven over het water uit en had ik een soort visioen. Ik had heel duidelijk het gevoel van: ik wil hier vandaan, ik wil weg. Een gevoel dat ik ‘vooruit’ wilde’, vertelt hij met zijn handen boven zijn ogen alsof hij naar de horizon tuurt.

‘Elke keer als ik uitzicht op zee had begonnen de radertjes te draaien’

Bij dat ene moment bleef het niet. Het water zou de rest van zijn jeugd een bijzondere uitwerking op Wijsman hebben. ‘Elke keer als ik uitzicht op zee had, begonnen bij mij de radertjes te draaien.’

Zijn moeder was volgens Wijsman een liefdevolle vrouw die alles voor haar kinderen deed. Zijn vader omschrijft hij als een geniale geest die nooit als zodanig heeft kunnen excelleren. Hij werkte als vertegenwoordiger van farmaceutische bedrijven, die medische apparatuur aan artsen verkocht. Soms had hij er handeltjes naast. ‘Hij was een ondernemer pur sang, maar kon het niet uitvoeren. Toen ik de zaak aan het opbouwen was, bleef hij maar vragen: kun je dat wel betalen? Hij had vroeger zelf nooit het lef gehad om echt groot te denken, wat ik wel gedaan heb.’

Hij herinnert zich de zogeheten flickerflame-lampjes; van die peertjes die op een kaars lijken. Zijn vader was de eerste die ze uit Japan deze kant op verscheepte. ‘Hij kocht er duizend en was ze zo kwijt. Dan hield het op. Hij had het veelvoudige kunnen verkopen, maar was altijd bang om te veel te verliezen. Doordat hij het wel probeerde, zag ik in hem toch een voorbeeld van wat je zou kunnen bereiken.’

Die ontembare ondernemersgeest zorgde er ook voor dat Wijsman in de schoolbanken meer naar buiten dan naar naar het bord keek. Hij bleef twee keer zitten en moest bij de derde keer naar een andere mavo, waar een vriendelijke leraar hem de klas uit stuurde met de opdracht om pas terug te komen als hij dat écht wilde. Toen viel het kwartje.

Wijsman geniet van de anekdotes die hij opdist uit zijn tienerjaren, zoals die over zijn handel in gitaren en toebehoren, die hij repareerde en doorverkocht. Terwijl zijn vrienden vakken vulden, maakte hij klappers van 1000 en zelfs eens 2.500 euro. De manier waarop hij zijn meao-diploma heeft gehaald is minstens zo ongebruikelijk. Voor een lustrumfeest dat hij mocht organiseren, kreeg hij 5.000 gulden te besteden. De rector stond versteld toen hij na afloop dezelfde envelop, gevuld met 5.000 gulden, weer terug gaf. Hij had ervoor gezorgd dat aan het evenement geld werd verdiend. Maar tijd om te leren voor zijn examen had hij niet gehad. Vier leraren beraamden daarop een complot; een student die een verdienmodel weet te maken van een schoolfeest, mág gewoon niet zakken, vonden ze. Hij slaagde glansrijk.

Dromend van een eigen bedrijf, begon hij zijn carrière op een advocatenkantoor als gerechtsdeurwaarder en later als directeur externe betrekkingen. Toen hij een manager kreeg met wie het niet klikte, kreeg hij het zetje dat hij nodig had om zijn droom te verwezenlijken. Samen met goede vriend Rob de Jong, die toen voor kledingmerk O’Neill werkte, besloten ze om sportkleding naar Nederland te importeren.

Hun eerste succes was Patagonia, dat ze midden jaren tachtig ontdekten in München, op de grootste Europese beurs in sportartikelen. Het Amerikaanse outdoorkledingmerk werd een succes, mede doordat de buitensportmarkt in die tijd hard begon te groeien. In de decennia daarna maakte hij achtereenvolgens Teva, UGG en Crocs groot in Europa. ‘Think big, start small, dat is mijn motto. Think big gaat over vooruitkijken, en start small gaat over niet te beroerd zijn om zelf dingen te doen. Niet denken van: ik huur iemand in die de stands gaat bouwen, maar gewoon zelf doen.’

Bij dat laatste hoort ook een passend uitgavenpatroon. ‘Mijn compagnon en ik waren in de begintijd van Patagonia de enigen die geen autotelefoon hadden, die niet in een Golf GTI reden. Wij hadden zoiets van: dat doen we als we het kunnen betalen.’

Als ceo Europa van Crocs, waar een paar zeer vermogende investeerders achter stonden, speelde geld geen rol meer. Hij kreeg zelfs een tijdje een privéjet in bruikleen om fabrieken, klanten en collega’s in alle windstreken te bezoeken. Als het moest, maakte hij een rondje om de wereld. Binnen anderhalf uur kon hij boarden, wanneer dat nodig was. ‘Dan stond daar een luxe tafel gedekt voor vier personen. Ik zei steeds: jongens, doe dat nou niet.’

Maar altijd stond hij weer op zaterdag langs de lijn op het voetbalveld, vertellen zijn kinderen. Dat vond hijzelf, maar ook zijn vrouw Gabriëlle belangrijk. Zij hield het gezin draaiende als hij weg was. Er waren momenten waarop daar discussie over was. ‘Als ik het erg druk had, vroeg ze me weleens: wil je dit nou wel? Wil je dit voor ons? Maar ze steunde me uiteindelijk altijd. Ik denk dat het wel een probleem was geworden als ze daar niet mee had kunnen leven. Want dit zat in mijn hoofd. Ik wilde dit’, zegt Wijsman, geëmotioneerd. Hij is Gabriëlle nog maar kort geleden verloren aan kanker.

Ongeremd genieten van het extravagante leven bij Crocs lukte Wijsman overigens niet zo goed. ‘Iedere vlucht met zo’n jet kost 10, 15 duizend euro. Dat vond ik eigenlijk wel zonde van het geld. Ik voelde me eerder bezwaard. Ik heb om die reden nog nooit businessclass gevlogen, ook al mocht het. Ik vind het gewoon niet nodig.’

‘Ik haal iedere dag acht broodjes van 2 euro bij een Jumbo bij mij om de hoek’

Hij geeft toe dat hij met zijn geringe lichaamslengte van 1,75 meter überhaupt weinig behoefte heeft aan een grotere vliegtuigstoel, maar het gaat hem ook om het principe. ‘Waarschijnlijk heeft dat toch met mijn jeugd in Moerwijk te maken. Doe maar gewoon, dan doe je gek genoeg. Ik haal iedere dag acht broodjes van 2 euro bij een Jumbo bij mij om de hoek. Er staat ook een koffiezetapparaat, daar drink ik mijn eerste koffie. Er zitten hier leuke tentjes in de Scheveningse haven, maar ik ga niet uitgebreid met m’n krantje zitten zeggen wat anderen voor me moeten doen.’

Zijn beslissing om geen Crocs-aandelen te kopen toen hij die optie kreeg, komt volgens hem voort uit dezelfde soort gematigdheid. Had hij dat wel gedaan, dan was hij nu multimiljonair. Hier toont zich toch een parallel met zijn vader, die het niet aandurfde om meer dan duizend flickerflame-lampjes in te kopen. ‘Ik denk dat ik bang was om te verliezen wat ik had opgebouwd. In mijn jeugd in Moerwijk had ik nog niets. Toen ik een bedrijf had opgebouwd, wilde ik dat behouden en bewaken.’

Spijt heeft hij trouwens niet. ‘Achteraf is het heel makkelijk om te zeggen welke dingen ik had kunnen doen om meer geld te verdienen. Maar daar ben ik nooit op uit geweest. Het ging voor mij om het bouwen van een merk.’

En dat is nog steeds zo. Sinds kort probeert hij Nederland samen met zijn jongste zoon Steyn aan het ‘herstelschoeisel’ van het Amerikaanse merk VELOUS te krijgen. De slippers beloven veel comfort en steun en zelfs een sneller herstel na een intensieve work-out. Het merk ligt nu in twintig winkels. Onder meer door elk weekend evenementen te bezoeken, hopen vader en zoon dat dit er eind van het jaar dertig zijn.

Ze dromen ervan om op een dag Sifan Hassan als ambassadeur te strikken. ‘We zitten nu nog volledig onder de radar. Maar op het moment dat zij ermee gezien wordt, dan zul je zien dat het kantelt.’

De meeste mensen van 65 doen liever iets anders dan een nieuw zakelijk avontuur beginnen, maar Wijsman kan niets leukers bedenken. ‘Iedereen zei toen ik hiermee begon: ‘Joh, Dick, waarom? Je hebt een huis in Spanje, ga lekker daar zitten.’ Maar dit is wat ik wil. Natuurlijk merk ik dat ik ouder word. Ik ben eerder moe dan vroeger. Maar het ondernemen geeft juist energie. Het is mijn motor. Ik heb het nodig.’

Wie is Dick WijsmanDick Wijsman is in 1959 geboren in Den Haag. Hij groeide op in Moerwijk met twee oudere zussen en één broer. Na de mavo behaalde hij zijn meao-diploma in 1972 aan het Tinbergen College in Den Haag. Hij volgde de opleiding tot gerechtsdeurwaarder, maar deed geen examen. Na aanstellingen bij een advocatenkantoor maakte hij werk van zijn droom om eigen baas te worden. In 1986 ontdekte hij met compagnon Rob de Jong het Amerikaanse outdoormerk Patagonia. Wijsman werd importeur voor Benelux en was betrokken bij de oprichting van een Europese afdeling. Begin jaren negentig werd hij managing director Europe bij het Amerikaanse bedrijf Deckers Outdoor Brands. In die hoedanigheid maakte hij merken als Teva en later UGG groot. Een nog groter succes boekte hij als ceo Europa van Crocs. Zijn werknemer van het eerste uur, Ortwin Dellevoet, had hem in 2002 gewezen op het bestaan van de plastic klompen. Wijsman besloot aan te kloppen bij het hoofdkantoor in de VS. Met een paar oranje Crocs aan zijn voeten baarde hij op de terugweg zoveel opzien, dat hij zeker was van een potentieel succes. Op zijn hoogtepunt als ceo bij het bedrijf draaide hij een jaaromzet van 380 miljoen euro. Maar door de financiële crisis in 2007 daalde de omzet en vielen er veel ontslagen. In 2009 nam Wijsman ontslag. Naast werkzaamheden als consultant zette hij zich langdurig in voor liefdadigheidsorganisaties als Humana en Plan International. In 2022 ontdekte hij de herstelslippers van het merk VELOUS, die hij samen met zijn zoon Steyn introduceert in Nederland.