Silvio Erkens (VVD): ‘Duw bedrijven niet de grens over’

VVD-Kamerlid Silvio Erkens waakt voor de ‘waanzin van ideologisch energiebeleid’. Hij wil een realistisch beleid voor bedrijven en burgers, van een overheid die niet in plannen denkt maar naar de praktijk kijkt. ‘Bedrijven hebben zekerheid nodig voordat ze gaan investeren.’

Den Haag heeft een eigen realiteit, zegt VVD-Kamerlid Silvio Erkens. ‘Daar worden plannen gemaakt, maar de praktijk blijkt toch vaak anders te werken. Dat vind ik wel frustrerend.’ Hij noemt als voorbeeld binnen zijn portefeuille energie en klimaat het recente rapport van het Interdepartementaal Beleidsonderzoek (IBO) Klimaat. ‘Daarin worden vierhonderd maatregelen genoemd waarvan een deel weinig verschil maakt voor het klimaat, maar burgers en bedrijven ondertussen wel bang maakt. De industrie krijgt bijvoorbeeld te horen dat zij sneller moet verduurzamen, maar daarvoor heb je wel ruimte nodig op het stroomnet, en die is er niet altijd. Je moet in je plannen altijd rekening houden met de uitvoering.’ Volgens Erkens begrijpt de overheid niet altijd hoe het in het bedrijfsleven werkt. ‘Bedrijven hebben een sluitende businesscase nodig, en willen zekerheid dat de overheid de spelregels niet steeds verandert. Want het gaat om grote investeringen voor een langere periode.’

Wie is Silvio Erkens?Na een studie politicologie in Nijmegen en een master international relations in Londen begon Silvio Erkens (32) in 2013 als adviseur bij de Boston Consulting Group. In 2017 deed hij een MBA in New York. Vanaf 2018 was hij actief voor de VVD Limburg. In 2021 kwam hij in de Tweede Kamer. 

Hoe krijg je meer ruimte op het stroomnet?

‘Door te investeren in uitbreiding. Tot dusver werd dat alleen gedaan als zeker was dat er voldoende gebruikers waren. Aan die voorzichtigheid is de politiek ook zelf debet: bij de gedachte aan geldverspilling staat iedereen meteen op zijn achterste poten. Overigens denk ik dat de netcongestie een probleem blijft totdat de energietransitie klaar is. Want het elektrisch maken van de energievoorziening en de groei van wind- en zonne-energie leggen nu eenmaal een grote druk op het net. We willen alles tegelijk, maar misschien moet je kiezen tussen regio’s. Of bepaalde sectoren, zoals de industrie, voorrang geven op het net. Kiezen is spannend, maar als je niet kiest loopt alles vast.’

‘Kiezen is spannend, maar als je niet kiest loopt alles vast’

Wat heeft u met ondernemerschap?

‘Ik heb hiervoor bij adviesbureau Boston Consulting Group gewerkt en kreeg daar inzicht in de investeringsbeslissingen van grote bedrijven. En mijn vrouw heeft een patisserie. Daar zie ik bijvoorbeeld dat het verduurzamen van je bedrijf heel complex wordt gemaakt. Voor een subsidie voor isolatie moet je zó veel invullen dat je uiteindelijk besluit om het dan maar zelf te doen. Veel regelgeving is gericht op grote bedrijven. Die hebben daar een afdeling voor, terwijl een mkb’er dat allemaal zelf moet afhandelen.’
De ouders van de Limburger werkten bij het Centraal Bureau voor de Statistiek in Heerlen. Dat was daar gekomen voor de werkgelegenheid, ter compensatie van de sluiting van de kolenmijnen in de jaren zeventig. Erkens kent het sentiment in Limburg: doen we er wel toe in Den Haag? ‘Neem Chemelot, het industrieel complex bij Geleen. Dat is de kurk waarop de regionale economie drijft. Nu ligt Chemelot niet aan zee zoals andere industriële complexen. Dat heeft consequenties voor de aansluiting op wind op zee, of op waterstof die via de havens wordt aangevoerd. Maar als je zou zeggen dat Chemelot om die reden moet verdwijnen, redeneer je vanuit modellen, niet vanuit de regio.’
Na een studie politicologie koos Erkens in eerste instantie voor het bedrijfsleven. ‘Ik wilde ook iets van de rest van de wereld zien, niet alleen die van het openbaar bestuur waarin ik uiteindelijk terecht wilde komen.’

Waarom werd het de VVD?

‘Omdat je daar nog alle groepen van de samenleving in terugvindt. En omdat je wordt afgerekend op je inzet, wat je zelf doet. Dan krijg je kansen, ongeacht waar je wieg staat. Maar niet vanuit een slachtoffercomplex. Dat is voor mij een liberale partij.’
Het heeft even geduurd voordat de VVD het klimaat ‘ontdekte’ als serieus probleem. Erkens: ‘Je had in Nederland twee uitersten: het kamp dat met alles – vliegen, industrie – wilde stoppen om het klimaat te redden, en het kamp dat het klimaat niet belangrijk vond. Ik richt me vooral op de middengroep: mensen die het klimaatprobleem serieus nemen, en zich ook zorgen maken over wat de aanpak van dat probleem voor hen gaat betekenen. Ik wil geen symboolbeleid dat burgers een bepaalde levensstijl opdringt en bedrijven de grens over duwt met strenge regels.’

‘Geen symboolbeleid dat burgers een levensstijl opdringt’

Wat wilt u voor bedrijven betekenen?

‘De procedures verkorten voor alle trajecten die met de energietransitie hebben te maken. En ik wil zorgen voor betaalbare energie. Daarvoor heb ik een initiatiefwet ingediend voor de Nederlandse energievoorziening. Dat betekent: minder inzetten op import van energie, zelf groene waterstof maken, energiereserves aanleggen en risico’s spreiden, dus niet alles op één energiebron zetten. Verder wil ik geen kwantitatieve doelen waarmee we elkaar vastpinnen, maar elke vijf jaar de energiestrategie bepalen en aanpassen aan de omstandigheden. Want je ziet het nu in Duitsland: daar gaan de bruinkoolmijnen weer open omdat de kerncentrales dicht moeten. Dat is de waanzin van ideologisch energiebeleid.’

Geeft zichzelf: geen cijfer

‘Dat is echt aan anderen. Ik doe mijn best, maar het kan altijd beter.’

Mkb of grootbedrijf?

‘Allebei, mag dat? Het mkb is wendbaar, gaat aan de slag bij problemen. Tegelijkertijd is het grootbedrijf nodig als vliegwiel voor kleine bedrijven.’

Markt of overheid?

‘Moeilijke keus. Markt, met een overheid die helder de richting aangeeft. Maar voor uitvoering, investeringskracht en creativiteit heb je de markt nodig.’

Over deze serieWat hebben Kamerleden en europarlementariërs met het bedrijfsleven? Beschikken ze zelf over een ondernemersgeest, of zijn ze opgegroeid in een ondernemersgezin? In de serie Langs de meetlat laat Forum Kamerleden en europarlementariërs van alle partijen aan het woord over hun band met en inzet voor het bedrijfsleven. Ook geven ze zichzelf een cijfer. Eerdere afleveringen lezen? Kijk dan hier.

Op de hoogte blijven van onze beste artikelen? Schrijf je dan gratis in voor onze nieuwsbrief.