‘Syriërs klagen niet’

Lekker goedkoop en ze werken hard. Ruim vierhonderdduizend Syrische vluchtelingen zijn nog steeds illegaal aan het werk in Turkije. Terwijl hen een legale status was beloofd door Erdogan en de EU.  ‘Zo werkt dat nu eenmaal hier.’

Erol Korkmaz* is eigenaar van een confectieatelier in Esenler, een grauwe buitenwijk van Istanbul. Sinds drie jaar bestaat zijn volledige werknemersbestand uit Syriërs: ‘Ze werken hard en klagen niet,’ zegt Korkmaz buiten zijn atelier, weggestopt tussen de woonhuizen. Binnen stikken en strijken 44 Syriërs twaalf uur per dag voor 800 lira (240 euro) grote en kleinere lappen stof aan elkaar. Over een contract beschikken ze geen van allen.

Volgens een rapport dat de Turkse Confederatie van Werkgeversorganisaties (TISK) eind vorig jaar publiceerde, werken er meer dan vierhonderdduizend Syriërs illegaal in Turkije. Ze werken onverzekerd en voor een salaris onder het Turkse minimumloon, dat per 1 januari 2016 omhoog ging van 1.000 naar 1.300 lira (390 euro). ‘Zo werkt het nu eenmaal in Turkije,’ zegt Korkmaz.

Cijfers van het Turkse Bureau voor de Statistiek (TÜIK) tonen dat de Turkse economie voor 35 procent uit illegale banen bestaat. In de textielsector, die emplooi biedt aan ruim 3 miljoen werknemers, is dat percentage naar schatting twee keer zo hoog. Veel werkgevers namen de afgelopen jaren net als Korkmaz Syriërs in dienst, omdat ze eenvoudiger genoegen nemen met een salaris onder het minimumloon.

Korkmaz verwacht niet dat de invoering van werkvergunningen voor Syriërs veel verandering voor zijn atelier zal opleveren: ‘Er wordt nu eigenlijk niet gecontroleerd. Ik denk dat Turkije dit alleen doet om de EU te plezieren.’ En wat nu als de controles opgevoerd zouden worden en Korkmaz mensen legaal in dienst moet nemen? ‘Ik zou waarschijnlijk alsnog voor Syriërs kiezen. We zijn inmiddels aan elkaar gewend,’ aldus Korkmaz.

Turkije beschouwt Syriërs, die sinds het uitbreken van de oorlog in groten getale onderdak vonden in met name de grote steden, niet als vluchtelingen maar als tijdelijke gasten. In 1967 nam het een protocol aan bij het Vluchtelingenverdrag van Genève, waardoor het alleen personen die door gebeurtenissen in Europa vluchten als vluchtelingen kan aanmerken. Het maakt de 2,5 miljoen Syriërs die in Turkije verblijven kwetsbaar.

‘Natuurlijk is het goed dat Syriërs hier legaal kunnen werken, omdat het hen minder kwetsbaar maakt,’ zegt migratie-onderzoeker Senay Özden over de in te voeren maatregel. Of het Syriërs tegen zal houden naar Europa te vertrekken waagt Özden te betwijfelen. ‘Deze mensen moeten een volledige vluchtelingenstatus krijgen om hen het idee te geven dat ze hier een toekomst kunnen opbouwen,’ aldus Özden.

*De naam is op verzoek van de betrokkene gefingeerd.