Verwachten wethouders de jackpot?

‘Hoe ik denk over de mogelijkheid om zelf belasting te heffen? Niet erg positief. Ik zie dit als een bezuinigingsmaatregel van het Rijk. Dat is niet iets om vrolijk van te worden.’

‘Het idee er achter kan ik wel volgen. Het klinkt logisch om ondernemers en burgers meer te willen betrekken bij waar men voor betaalt. Er wordt te weinig over de nadelen van de voorgestelde herziening gesproken. De mogelijkheid om belasting te kunnen heffen, zal per regio sterk verschillen. Daardoor worden sterkere gemeenten sterker en boeren de zwakkere gemeenten achteruit. In plattelandsgemeenten zijn er veel minder belastingbetalers dan in stedelijke gebieden, terwijl er veel meer geld moet worden uitgegeven om wegen en riolering op orde te houden. Gemeentelijke belastingen zoals de ozb zullen omhoog moeten om het bedrag bij elkaar te krijgen. Ondernemers gaan dit gegarandeerd voelen. Tekorten kunnen nu nog worden vereffend vanuit gemeentefonds. Vraag is of dat straks ook nog kan. Wij zijn al geen rijke gemeente en dit zal dat zeker niet beter maken.’

‘Het klinkt wellicht oneerbiedig, maar de gemeente is nu niet meer dan een verlengstuk van het Rijk. Dat is slecht voor de democratische legitimatie. Zo voelen burgers en ondernemers zich niet betrokken bij wat er in hun gemeente gebeurt. Zeker niet als er moet worden bezuinigd. Ruimere mogelijkheden om zelf belastingen te heffen, maakt ons minder gevoelig voor kortingen vanuit het Rijk.’

‘Ik denk bijvoorbeeld aan het differentiëren van de ozb-tarieven voor ondernemers om projecten te realiseren waarvan zij profijt hebben. In Goes komt straks een nieuwe afslag op de A58. Nu wordt die gedeeltelijk door het Rijk gefinancierd en gedeeltelijk door alle inwoners. Maar met verschillende ozb-tarieven kunnen ondernemers die op het bedrijventerrein vlakbij de afslag zitten daar dan via de ozb aan bijdragen. Zo krijgen ze ook te zien dat de belasting niet voor niets wordt betaald. Maar verder willen we de lasten natuurlijk zo laag mogelijk houden.’

‘De overgang naar de nieuwe situatie moet zorgvuldig gebeuren. Een van de ideeën is nu om de reclamebelasting af te schaffen. Maar we hebben met de ondernemers in de binnenstad van Goes afgesproken dat zij meebetalen aan de herinrichting daarvan. Een project van vijftien jaar. Zomaar die belasting afschaffen zorgt voor een enorm gat in onze begroting.’

‘In de plannen die er nu liggen, wordt er vooral over burgers gesproken. Dat is de groep waarop wij ons nu gaan richten – het is immers de inkomstenbelasting die wordt verlaagd. Tegenover een verlaging van die belasting komt wat mij betreft dan een verhoging van de gemeentelijke belastingen. Die operatie moet budgetneutraal plaatsvinden. Stel dat het Rijk besluit ook wat te gaan doen met de belastingen voor ondernemers, bijvoorbeeld met de vennootschapsbelasting, dan zal dat door de gemeente Apeldoorn op dezelfde manier worden gedaan als bij de loonbelasting: budgetneutraal. Ondernemers hoeven in Apeldoorn dus niet te vrezen voor extra lasten.’

‘Als gemeente doen we veel voor onze burgers en ondernemers. Maar aan het aandeel van de gemeentelijke belastingen in de gemeentelijke begroting zie je dat niet af. Als we echt een verschil willen maken tussen het beleid van gemeenten, zal de gemeente meer verantwoordelijk moeten zijn voor de heffing van belastingen. Zodat burgers en bedrijven het gemeentebestuur ook echt op zijn daden kunnen beoordelen. De ingezetenenbelasting vind ik een prima instrument voor het binnenhalen van het extra belastinggeld. Veel beter dan de ozb. Als je als gemeente weet hoeveel minder geld je uit het Gemeentefonds krijgt, is de rekensom hoeveel je de burger moet kunnen doorbelasten aan ingezetenenbelasting snel gemaakt.’

In het kader van de belastinghervorming stelt staatssecretaris Wiebes drie pakketten aan maatregelen voor. Pakket één, een lastenverlichting op arbeid, is daarbij de hoofdmoot. Pakket twee – een verhoging van de btw – en pakket drie – een uitbreiding van het lokale belastinggebied – kunnen daar nog bovenop komen. De kans daarop is overigens flink kleiner geworden nu deze week de onderhandelingen met de ‘constructieve’ oppositie zijn geklapt. Als gemeenten zelf belasting mogen heffen, kan de bijdrage vanuit het Rijk uit het Gemeentefonds omlaag. Zo kunnen de lasten op arbeid extra worden verminderd, beargumenteert staatssecretaris Wiebes. Goed voor de gemeentelijke democratie, vindt hij. Gemeenten moeten dan zo tussen de 2 en 4 miljard euro zelf bij elkaar sprokkelen. Er wordt vooral gedacht aan de invoering van de ozb voor huurders van woningen en aan ingezetenbelasting. Ook de commissie Rinnooy Kan zette onlangs de voordelen van een groter lokaal belastinggebied micronorm.