Zuidas strijdt voor 100.000 banen

Een jaar geleden spraken bedrijven op de Amsterdamse Zuidas af méér banen te creëren voor mensen met een arbeidsbeperking. Maar lukt dat ook? ‘De eerste twintig binnenhalen, dat was echt hard werken.’

Op deze snikhete zomerdag lopen mannen bij uitzondering rond in pak zónder jasje. Dames in zomerjurken stromen uit de gebouwen. Het is lunchtijd op de zakelijke Amsterdamse Zuidas. Iedereen wil de zon meepikken. Die spiegelt hoog in de ramen van de kantoortorens van ABN AMRO, AkzoNobel, Houthoff Buruma en het World Trade Center.

Hier komt de 99 van Amsterdam vandaan, de – sinds afgelopen juni – nieuwe naam van de Ambitie van Zuid. Het initiatief van De Normaalste Zaak, Ernst & Young en werkgeversvereniging AWVN wil mensen met een arbeidsbeperking aan het werk helpen. En bestaat nu een jaar. Zo’n twintig deelnemers zijn er, waaronder ABN AMRO, ING, DAS, Accenture, ISS, de gemeente Amsterdam en Stibbe. De teller moet over een jaar op minstens 99 staan. Samen willen ze de afspraken halen die in het Sociaal Akkoord zijn gemaakt: om honderdduizend banen voor arbeidsbeperkten in het leven te roepen vóór 2026.
Hier op de Zuidas ontmoeten de trekkers van de 99 van Amsterdam elkaar ook voor een werklunch in de Nieuwe Poort. De deelnemers zoenen elkaar bij binnenkomst, schudden handen. Ze raken druk in gesprek over budgetten, mensen die ze hebben gesproken. Nienke Schütte, projectmanager bij De Normaalste Zaak roept ondertussen: ‘Jongens, zelf even broodjes bestellen. En die ook meteen afrekenen, graag.’ Normaal gesproken bellen ze elkaar wekelijks voor een update. Schütte: ‘Maar het werd tijd om elkaar te zien.’
Inmiddels zitten de tien deelnemers achter hun broodje. Het overleg begint. Wat ging er het afgelopen jaar goed, en wat niet? Hoe kunnen de doelstellingen van het project – onder meer dit jaar samen 326 banen realiseren – worden gehaald?

Tegenwind
Inspirerend, het afgelopen jaar, trapt Rob Ellermeijer, partner bij Ernst & Young, de meeting af. ‘Veel positieve reacties gekregen. Bedrijven zeiden: ‘Mooi project, we willen meedoen.’ Maar de praktijk blijkt weerbarstig.’ Want waar plaats je mensen met een arbeidsbeperking binnen je bedrijf? Welke afdeling houdt zich ermee bezig? De organisatie moet hoe dan ook veranderen. ‘Hoe dat gaat, en hoe lang dat duurt, hangt samen met de bedrijfscultuur en het verdienmodel van de organisatie’, aldus Ellermeijer.
Soms komt het enthousiasme uit de ‘verkeerde’ hoek. ‘Managers vinden ons project leuk. Maar de managers erboven, díe moeten we meekrijgen’, aldus Steven Hubeek van De Normaalste Zaak. ‘Die hebben het mandaat om te beslissen en om zaken voor elkaar te krijgen.’ Het is sowieso lastig om te achterhalen welke mensen je nou precies moet spreken binnen een bedrijf.

En die koudwatervrees van werkgevers om mensen met een arbeidsbeperking aan te nemen, die is hardnekkig. De Meets and Greets die de 99 van Amsterdam organiseert, zijn dan ook broodnodig. ‘Werkgevers zien er meteen wat iemand met een arbeidshandicap wèl kan. Er zijn altijd mensen die via de Meet and Greet een baan vinden’, vertelt Obbe Willebrands, projectleider Banenafspraak bij de gemeente Amsterdam.
Dat is meteen een andere hobbel die de trekkers van het initiatief nemen: werkzoekenden vinden. Dat is ongelooflijk lastig. Natuurlijk kun je aankloppen bij een van de 35 de werkgeversservicepunten, een samenwerking van onder meer UWV en gemeenten. Maar die hebben ook niet altijd de juiste mensen in de kaartenbak. En het is ook niet meteen duidelijk wat iemand kan. Een half jaar geleden sloten verschillende werkgevers van de 99 van Amsterdam zich dan ook aan bij de website Onbeperkt aan de slag, waar vraag en aanbod elkaar ontmoeten. Dat loopt goed. Hubeek (De Normaalste Zaak): ‘Het invullen van de Participatiewet vraagt veel van werkgevers. Terwijl de tegenwind vooral te vinden is aan de aanbodkant.’

Niet vrijblijvend
Nu zijn ze toch weer verzand in het bespreken van obstakels, terwijl er het afgelopen jaar juist ook hoogtepunten waren. Iedereen kijkt tevreden terug op het werkbezoek afgelopen maand van staatssecretaris Jetta Klijnsma van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Precies een jaar na oprichting kwam ze de resultaten van het netwerk in ontvangst nemen. De teller staat op 218 gerealiseerde banen tot nu toe. Eind 2015 moeten dat er 326 zijn, in 2026 maar liefst 1.470. Hoe worden die ambities waargemaakt?
‘De 99 van Amsterdam is inmiddels een merk geworden. Mensen willen erbij komen en weten ons te vinden. De eerste twintig binnenhalen, dat was echt hard werken’, zegt Bert van Boggelen van De Normaalste Zaak. ‘Nu gaat het beter, maar we zijn er natuurlijk nog niet.’
Het initiatief moet meer op het netvlies komen van bedrijven, vindt de een. Meer campagnes organiseren, oppert daarom iemand. Mijlpalen creëren, een Summerschool, een ontmoeting à la Klijnsma. Meer actief de boer op. Geen e-mails sturen, maar langs bedrijven gaan. Verzanden in vrijblijvendheid moet vermeden worden – daar is iedereen het over eens.
Het werkgeversinitiatief ligt hoe dan ook op koers. Er worden gesprekken gevoerd met HEMA, Starbucks, Greenpeace, hotels. Het netwerk wil meer samenwerken met de werkgeversservicepunten, UWV en andere werkgeversorganisaties als ORAM. Allemaal om meer banen in het leven te roepen. ‘We moeten als een olievlek uitbreiden’, zegt Peter Don, programmamanager Onbekend Talent bij ING. In Haagse en Rotterdamse werkgeverskringen wordt gepraat over navolging van dit initiatief. De 99 van Amsterdam trekken samen met andere werkgevers in De Normaalste Zaak op richting politiek Den Haag. Sven Romkes, projectmedewerker Diversiteit en Inclusie bij ABN AMRO: ‘We worden zo een belangrijke dialoogpartner in Den Haag.’ Dat is belangrijk, want hoe meer bedrijven aanhaken bij ‘de 99’, hoe sterker hun stem.
Het uur is voorbijgevlogen. Mensen moeten naar volgende afspraken. Enkelen blijven napraten maar ook zij vertrekken snel naar buiten. De zon in. En naar alle bedrijven die mee moeten worden genomen in de 99 van Amsterdam.

Op 28 september 2015 vindt de officiële kick-off plaats van de 99 van Amsterdam in het ING-hoofdkantoor te Amsterdam.

Rob Ellermeijer, partner Ernst & Young: ‘Verbreed de doelgroep’Mijn dochter heeft als gevolg van een ernstig auto-ongeluk een beperking. Ik weet hoe gemotiveerd zij is om aan de slag te gaan. Ze heeft vele talenten en wil beoordeeld worden op wat zij wél kan, en niet op haar beperkingen. Werkgevers zouden meer open moeten staan voor de mogelijkheden van arbeidsbeperkten. Dat hoort bij verantwoord werkgeverschap. Daarbij gaat het niet om ‘het goed doen’, maar om het benutten van de talenten van mensen. Deze mensen dragen positief en concreet bij aan de bedrijfsresultaten.’
‘In Amsterdam-Zuid staan veel kennisintensieve kantoren. Hier werken de accountants, bankiers en advocaten. De doelgroep van de Participatiewet moet breder worden. De overheid focust teveel op banen aan de onderkant van de maatschappij. Terwijl veel hoogopgeleide arbeidsbeperkte werkzoekenden ook een afstand tot de arbeidsmarkt ervaren. Bij Ernst & Young worden kansen geboden, bijvoorbeeld aan mensen met een autistische beperking. Zij zijn goed inzetbaar bij bijvoorbeeld data-analyses. Deze groep hoort niet tot de doelgroep van de Participatiewet en dreigt daardoor tussen wal en schip te vallen.’
‘Ook onze leveranciers in schoonmaak- en cateringdiensten hebben veel arbeidsgehandicapten in dienst. We zouden graag zien dat het aantal arbeidsgehandicapten voor de doelgroepregistratie, overdraagbaar is naar de opdrachtgever. Daarover zijn we in gesprek met Den Haag.’

Robert Oosting, HR Manager bij ISS Facility Services: ‘Geen doorkomen aan regelgeving’‘Onze branche, de schoonmaak en de catering, biedt werk dat uitstekend kan worden gedaan door mensen die onder de Participatiewet vallen. Wij kunnen meer mensen een plek bieden dan bijvoorbeeld kennisintensieve bedrijven. Facilitaire dienstverleners moeten dan ook een grote rol nemen rondom dit thema.’
‘Zo willen wij het aantal arbeidsgehandicapten dat wij in dienst hebben, overdraagbaar maken naar de klant. Zo kunnen zij hen meetellen, mocht het quotum er toch komen. De klant betaalt ons dan voor de inzet van deze doelgroepmedewerkers. Zo snijdt het mes aan twee kanten.”Je moet als werkgever intrinsiek aan de slag willen met deze mensen. Een intern proces opzetten is nodig om werkplekken te realiseren. Als je dat alleen doet vanuit de gedachte ‘we moeten wel vanwege die wet’, dan gaat het niet lukken.’
‘Verder merk ik dat elke gemeente op haar eigen manier de regelingen rondom arbeidsgehandicapten invult. Dan gaat het om zaken als proefplaatsing, loonvergoeding, het bieden van job coaches. Ook is het niet altijd inzichtelijk hoe de loonwaarde wordt berekenend: vaststellen wat de medewerker wel of niet kan om zo te bepalen welk deel van het reguliere loon hij kan verdienen. Alle regelgevingen lijken soms op spaghettislierten. Geen doorkomen aan.’