‘Het allerbelangrijkste om de klimaatdoelen voor 2030 te halen is om volledig de focus te leggen op de uitvoering van bestaande plannen. Veel extra maatregelen zijn zinloos wanneer vergunningen niet veel sneller worden verleend en we de bouw van Wind op Zee en van nieuwe infrastructuur voor waterstof, CO2-opslag en elektriciteit niet drastisch versnellen.’ Dat zei Ingrid Thijssen, voorzitter van VNO-NCW, vanavond bij WNL Haagse Lobby (Radio 1) vooruitlopend op de nieuwe klimaatplannen waar het Kabinet deze week mee komt.
Volgens Thijssen moet de uitvoering van alle bestaande plannen en projecten in samenwerking met het bedrijfsleven aanzienlijk worden versneld.
‘Het is vrij eenvoudig; als bedrijven niet kúnnen verduurzamen, omdat ze niet op een waterstofnet of het elektriciteitsnet kunnen, halen we de klimaatdoelen niet. Dat is nu de werkelijkheid. Bij het bedenken van de oplossingen voor de problemen met de Toeslagen, Groningen en stikstof hebben we gezien dat te weinig oog voor de uitvoering bij beleidsmakers steeds leidt tot nieuwe teleurstellingen, omdat doelen niet gehaald en toezeggingen niet nagekomen worden. Dat moeten we als het gaat om de klimaatdoelen voorkomen. Het leidt ook alleen maar tot chagrijn in de samenleving. Nederland heeft er belang bij dat dingen weer gaan lukken,’ aldus Thijssen.
Sneller vergunningen verstrekken
Daarom moeten bijvoorbeeld vergunningen sneller worden verstrekt. Nu duurt de vergunningverlening in praktijk een jaar of acht, terwijl dit op papier soms wel in een jaar kan. De belangrijkste bottleneck in de vergunningverlening is bijvoorbeeld een groot tekort aan mensen bij de overheid en rechterlijke macht. Oplossingsrichtingen kunnen worden gevonden in het vereenvoudigen van vergunningen, verkorten van beroepsprocedures en door de schaarse mensen slimmer in te zetten. Het stikstofprobleem vergroot het vergunningen-probleem. Daarom is het cruciaal dat het stikstofslot eraf gaat in Nederland, onder meer door invoering van een drempelwaarde, maar ook door -zoals Europa dat voorstelt- bij de vergunningverlening voor duurzame energieprojecten te gaan werken met een ‘overriding public interest’.
Anders denken en doen!
Het realiseren van een grote versnelling bij Wind op Zee en voor de infrastructuur voor waterstof, CO2-opslag en elektriciteit vraagt volgens Thijssen ook om anders denken. Bijvoorbeeld over aanbestedingen van Wind op Zee. Op de traditionele manier kosten die veel tijd. Of denk aan de investeringsbeslissingen ten aanzien van infrastructuur waarbij de gebruikelijke route leidt tot kip-ei situaties die de voortgang verlammen. Hier is bereidheid om anders te denken nodig. Hetzelfde geldt voor de aanleg van de energie-infrastructuur. Dat is een gigantische en zwaar onderschatte uitvoeringsoperatie met veel spelers (zoals bedrijven, netbeheerders, gemeenten, provincies, omgevingsdiensten) en een schreeuwend tekort aan technici. Thijssen pleit voor fundamenteel anders nadenken over de organisatie daarvan om de versnelling die nodig is voor de klimaatdoelen te kunnen halen. Zij schetst een programmatische aanpak met heldere eindverantwoordelijkheid, mandaat en deelname van ‘doeners’ vanuit de partijen die een rol spelen.
Duidelijkheid over middelen Klimaatfonds
Om de klimaatdoelen te behalen is naast volledige focus op de uitvoering noodzakelijk dat de middelen uit het Klimaatfonds zodanig worden ingezet dat burgers en bedrijven weten waar ze aan toe zijn komende jaren. De VNO-NCW-voorzitter wijst er bijvoorbeeld op dat regelingen voor elektrische vrachtwagens en bestelbussen steeds overtekend worden, waardoor zij voor een grote groep die er wel op rekende, niet beschikbaar zijn.
Meer weten?
Meer weten hoe we de klimaatdoelen kunnen halen? Lees hier de brief aan de Tweede Kamer. Meer weten over wat er in de praktijk gebeurt in bijvoorbeeld de industrie of waar ze staan met het halen van de Klimaatdoelen? Kijk hier.
