Ondersteunings­programma Netcongestie bedrijfsleven

Het energiesysteem in Nederland verandert. We gebruiken steeds meer duurzame en hernieuwbare energie, zoals zon- en windenergie. Deze verandering is nodig om in 2050 klimaatneutraal te zijn, maar heeft grote gevolgen: ons stroomnet raakt overbelast (netcongestie).
Een overbelast stroomnet betekent dat er meer vraag is naar netcapaciteit dan dat er beschikbaar is. Hierdoor raakt het elektriciteitsnet overbelast en kan er geen stroom op en neer worden geleverd. Het risico op storingen neemt toe, het terugleveren van energie staat onder druk, de groei en innovatie van bedrijven stokt, en verduurzaming wordt nog ingewikkelder.
Meer dan 10.000 bedrijven staan op de wachtlijst voor een aansluiting of extra uitbreiding van hun stroomaansluiting en dit aantal groeit. Ondanks forse investeringen om het net uit te breiden en te verzwaren blijft netcongestie de komende tien jaar een groot probleem omdat de vraag naar elektriciteit blijft stijgen.

VNO-NCW en MKB-Nederland zijn eind 2023 met een door het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat gesubsidieerd ondersteuningsprogramma gestart dat ondernemers betrekt en ondersteunt bij dit probleem.

Wat doet het ondersteuningsprogramma Netcongestie bedrijfsleven?

Het programma gaat in op de behoeftes van ondernemers: het bieden van duidelijke en praktische informatie, hen betrekken bij oplossingen en ondersteunen in de knelpunten waar ze tegenaan lopen.

Het programma kent daarom de volgende hoofdtaken:

1. Inbrengen en benutten ondernemersperspectief

De kracht van het ondernemerschap is nodig om het vraagstuk netcongestie aan te pakken. Samen met ondernemers oplossingen bedenken en niet vóór hen denken.
Luisteren naar ondernemers en hun perspectief inbrengen is daarom een belangrijke taak.
Tijdens bijeenkomsten van brancheverenigingen, in de regio’s van VNO-NCW en op andere plekken waar ondernemers zich druk collectief maken over de energietransitie. Daarnaast initieert het programma kwantitatief en kwalitatief onderzoek onder ondernemers, zoals focusgroepen en klant-arena’s.
De opgehaalde knelpunten, behoeftes en oplossingen voor het terugdringen van netcongestie maken we kenbaar bij overheden en netbeheerders, waardoor spelregels, wet- en regelgeving kunnen worden aangepast of versneld, en relevante (financiële) middelen worden verstrekt.

2. Communicatie naar en ondersteuning van bedrijven

Het is noodzakelijk dat zoveel mogelijk ondernemers spoedig aan de slag gaan met energiemanagement, om te kunnen blijven ondernemen. Slechts de helft van alle bedrijven weet hoe ze dat kunnen doen (zie MKB-panel onderzoek Netcongestie, zomer 2024).
Het programma, in zijn unieke rol als trusted advisor, biedt praktische en begrijpelijke informatie. Tijdens bijeenkomsten, via een eigen website, de kanalen van de regio’s, branche- en koepelverenigingen en andere relevante partijen communiceren we:

• Wat netcongestie is en wat het realistische langetermijnperspectief is
• Verwijzingen naar de meest concrete handelingsperspectieven die ondernemers zelf in hun eigen bedrijf en samen met andere ondernemers kunnen toepassen
• Herkenbare en inspirerende ondernemersverhalen
• Een duidelijke FAQ, etc.

Het programma maakt ondernemers bewust en zet aan tot handelen.

3. Meewerken aan sectorale aanpak

De grootste vraagstukken rondom netcongestie concentreren zich in een bepaald aantal branches:

• Industrie die werkt met hoge dan wel lage temperaturen; waar op grote schaal energie wordt gebruikt om te verwarmen, smelten, bakken of koelen.
• Dienstverleners die diensten leveren die veel elektriciteit vragen zoals transport, datacenters, wellness, evenementen, etc.

Ook het flex-potentieel is bij de ene branche substantieel groter dan bij de andere branche.
Flex-potentieel betekent: ruimte in de bedrijfsprocessen om te variëren in het gebruik van het stroomnet (zowel in tijd – pieken vermijden – als hoeveelheid), met als doel het net te ontlasten of te ondersteunen als dat nodig is,
Het programma verkent met deze branches een strategisch partnerschap, met als doel intensieve samenwerking op een drietal thema’s:

1. Sectorgerelateerde knelpunten: verkennen welke knelpunten er zijn, met als doel die bij netbeheerders en overheden in te brengen.
2. Communicatie: inzet branchevereniging als communicatiekanaal naar de achterban om aangesloten bedrijven bewust te maken en te activeren.
3. Ontsluiten flex: het verkennen van het flex-potentieel in deze branche en de bereidheid tot het sluiten van een sectorspecifieke aanpak.

Indien de branche hiertoe bereid is, sluit het ministerie van Klimaat en Groene Groei het strategische partnerschap.

4. Laden van de kennisfunctie

Elke ondernemer wordt ook een energiemanager.
Dat vraagt wat van hun kennis en toegang tot concrete middelen (zoals technologie en subsidies). Ondernemers zoeken het liefst bewezen oplossingen ‘dichtbij’; in de regio, bij andere ondernemers of bij een vertrouwde bron die er is voor hun belangen. Ze willen graag hun unieke vraagstuk voorleggen en hier over sparren.

Het programma wil deze kennisfunctie ontwikkelen, met een regionale insteek omdat netcongestie (probleem en aanpak) per regio sterk kan verschillen. In nauwe samenwerking met de regio’s van VNO-NCW brengen we ondernemers met elkaar in verbinding. Ondernemers die al ervaring en kennis hebben doordat ze al initiatieven hebben ondernomen en/of afgerond kunnen dit delen met andere ondernemers. Dit betreft dan ervaring met oplossingen, kennis over het verkrijgen van subsidies, ervaring met adviseurs en leveranciers.

Standpunten VNO-NCW en MKB-Nederland
Lees hier welke standpunten wij innemen over netcongestie

Meer weten?
Kijk op www.ondernemen.nl/netcongestie of neem contact op met programmamanager Servaas Van der Ven.