De buitenlandse post: Duitsland

Ambassades zijn de steun en toeverlaat van Nederlandse ondernemers in het buitenland. In deze serie portretteren we er enkele. Dit keer is het woord aan Anneloes Viveen, interim-hoofd van de economische afdeling van de Nederlandse ambassade in Duitsland.

 

Hoe zit de Nederlandse vertegenwoordiging in Duitsland elkaar?

‘Het postennetwerk bestaat uit de ambassade in Berlijn, consulaten-generaal in Düsseldorf en München en NBSO’s in Stuttgart, Frankfurt en Hamburg. Bij de economische afdeling op de ambassade werken zo’n tien mensen, die samen met onze collega’s in het postennet en bij de specifieke landbouw-, innovatie- en infrastructuur & waterstaatafdelingen een waaier aan regionale en thematische kennis hebben. Duitsland is nog altijd de belangrijkste handelspartner van Nederland. Een grote markt en heel dichtbij. Dit is wederzijds: voor Duitsland staat Nederland in de top drie.’

 

Waar ligt de focus de komende tijd?

‘Duitsland richt zich nu met name op energie en klimaat, duurzame mobiliteit (zowel infrastructuur als voertuigen), smart industry, e-health, waterstof en duurzaam bouwen. Dit zijn allemaal sectoren waar Nederlandse bedrijven sterk in zijn. De thema’s hebben we verdeeld over de verschillende regio’s in het postennetwerk. Zo legt Stuttgart zich onder meer toe op e-health en München op duurzame mobiliteit en bouwen.

In 2021 hebben Nederlandse en Duitse bedrijven, kennisinstellingen en overheden een innovatie- en technologiepact ondertekend. Pijlers daarvan zijn smart industry, gezondheid, mobiliteit en energie. Vier keer per jaar vindt er een gestructureerde dialoog plaats. Doel hiervan is het hooginnovatieve mkb in Duitsland en Nederland beter aan elkaar te verbinden.’

 

Welke actuele kwesties spelen er?

‘Door de oorlog in Oekraïne is het belangrijker dan ooit voor Duitsland – en het Westen – om de energiebronnen te diversifiëren en de energietransitie versneld uit te voeren. Begin maart hebben we samen met Duitse en Deense partners een hybride bijeenkomst georganiseerd over ‘De Noordzee als powerhouse’. Daarbij waren vertegenwoordigers aanwezig van de overheid en het bedrijfsleven. We bespraken onder meer hoe Nederland, Duitsland en Denemarken nog beter grensoverschrijdend kunnen samenwerken rond grootschalige offshore windenergie. Bedrijven vertelden bijvoorbeeld tegen welke obstakels zij in de praktijk aanlopen en welk beleid hen daarbij kan helpen.

Ook de coronapandemie blijft een belangrijk thema. Hierdoor heeft Duitsland op digitaal terrein een stap naar voren gezet. Denk aan contactloos betalen, e-health en de home office. Daarop kunnen Nederlandse bedrijven inspringen.’

 

Wat doen jullie voor Nederlandse bedrijven die de sprong willen wagen?

‘Wij beantwoorden handelsvragen, organiseren handelsmissies en ondersteunen hen bij marktonderzoek en matchmaking. Extra ondersteuning bieden we Nederlandse startups en scale-ups die de Duitse markt willen benaderen; speciaal voor hen is er hier in Berlijn een adviseur. We richten ons ook op vrouwelijke ondernemers. Uit onderzoek blijkt dat die advies en steun op maat kunnen gebruiken. Dat doen we gericht met specifieke evenementen en workshops.’

 

Uw adviezen voor deze bedrijven?

‘Onderschat het niet. Duitsland lijkt op Nederland, maar er zijn wel degelijk verschillen. Om te beginnen zijn de omgangsvormen formeler. Het duurt langer om een vertrouwensrelatie op te bouwen, dus neem die tijd. Beurzen zijn hier overigens nog steeds heel groot en een goede manier om contacten te leggen. Ook hiërarchie is belangrijk; Duitsers zitten graag met gelijken aan tafel. Zorg dus dat je eigen ceo aanwezig is als een Duits bedrijf de ceo afvaardigt.

Duitsland is een federale staat. Er is niet alleen landelijke wetgeving, maar de zestien deelstaten hebben ook ieder hun eigen wetgeving. Dat vraagt een goede juridische voorbereiding en contacten op beide niveaus. Daarnaast is het goed te beseffen dat kwaliteit voor de Duitsers boven prijs gaat; zij hechten veel waarde aan keurmerken. Tot slot: leer de taal of neem iemand mee die goed Duits spreekt. Zorg ook dat bijvoorbeeld foldermateriaal in foutloos Duitsland is opgesteld. Natuurlijk spreekt men hier ook Engels, maar de ingang is écht anders als Duits de voertaal is.’