Spannende stemming in EP over nucleaire energie en gas als groene investeringen

Eind vorig jaar heeft de Europese Commissie het voorstel voor de zogenoemde complementary delegated act gepubliceerd waarin gas en nucleaire energie het groene label kregen onder de EU-Taxonomie. De groene taxonomie is een definitiestelsel voor duurzame beleggingen en moet inzichtelijk maken voor beleggers of investeringen daadwerkelijk ‘groen’ zijn om zo greenwashing te voorkomen. Het voorstel gaat gepaard met veel verschillende belangen, waardoor er veel aandacht voor is geweest in de media en de politiek. Omdat het een uitvoeringshandeling van eerdere wetgeving betreft, kunnen het Europees Parlement en de Raad goedkeuren of verwerpen, maar niet amenderen.

 

Recentelijk, op dinsdag 14 juni, hebben de Europese parlementaire commissies voor economie (ECON) en milieu (ENVI) tot onze zorg vóór een motie gestemd  dat gas en nucleaire energie géén groen label moeten krijgen. Voordat het voorstel definitief van de baan is moet de motie nog plenair worden aangenomen door het Europees Parlement . Wij hopen dat dit niet gebeurt, om de volgende redenen.

 

VNO-NCW en MKB-Nederland  ondersteunen de groene transitie ten volle en zien graag dat er vaart in komt. Daarbij is de taxonomie een belangrijk instrument om de transitie aan te jagen en te voorkomen dat investeringen die niet bijdragen aan klimaat en milieu het label groen krijgen. Onderweg naar een groene en duurzame samenleving moet er echter wel rekening worden gehouden met de haalbaarheid, betaalbaarheid en leveringszekerheid van energie. Volledig overgaan op groene energievormen kost tijd en investeringen en is op korte termijn helaas niet mogelijk. Met dat gegeven in het achterhoofd is het van belang om alternatieve energiebronnen, zoals gas en nucleaire energie, niet bij voorbaat uit te sluiten.

 

Daarbovenop komt nog de oorlog in Oekraïne die veel problemen heeft veroorzaakt op het gebied van (met name fossiele) energievoorziening. Uiteraard geeft deze nieuwe geopolitieke situatie wel aanleiding om de transitie sneller te implementeren, maar zelfs met een snellere transitie zal er voorlopig behoefte zijn aan gas. Van de 500 miljard m³ gas dat de Europese Unie jaarlijks verbruikt, wordt 170 miljard m³ uit Rusland verkregen. De afhankelijkheid van Russisch gas kan binnen ongeveer tien jaar worden afgebouwd, door te besparen op gasverbruik, het betrekken van gas bij andere leveranciers en het vervangen van gas door waterstof. Daarentegen heeft de Europese Unie tegen die tijd nog steeds behoefte aan circa 300 miljard m³ gas. Om de afhankelijkheid van Rusland af te bouwen en de leveringszekerheid te waarborgen, blijven investeringen in gas, zoals LNG-terminals, dus nodig.

 

Gas en nucleaire energie blijven naar overtuiging van VNO-NCW en MKB-Nederland een belangrijke rol spelen gedurende de transitie en kunnen de uitstoot verminderen en de transitie bewerkstelligen, terwijl de leveringszekerheid en de betaalbaarheid gegarandeerd blijft. Op deze manier hoeven huishoudens en bedrijven niet losgekoppeld te worden van energievoorzieningen. Dat betekent geenszins dat de opname van gas en nucleair in de delegated act een “free lunch” zou zijn; de door de Commissie voorgestelde criteria zijn veeleisend  en betekenen dat veel bestaande centrales niet binnen de taxonomie zullen vallen en aanzienlijk moeten verduurzamen. Deze strenge criteria zorgen ervoor dat de transitie haalbaar blijft, zonder dat de groene transitie en de doelstellingen ervan worden ondermijnd.