Van Lokale Kracht tot Geopolitieke Sterkte: De Rol van het MKB in Europa

De geopolitieke onrust van de afgelopen jaren is in een stroomversnelling gekomen door het aantreden van President Trump. Waar de afgelopen jaren Europa al werd geconfronteerd met diverse dreigingen blijkt onze belangrijkste bondgenoot niet zo betrouwbaar als we dachten. Een van de voornaamste onderwerpen op de agenda van de Europese Commissie is dan ook Europese weerbaarheid. Ondanks dat dit voortkomt uit politieke bewegingen op wereldschaal zal een deel van de oplossingen moeten worden gevonden op de kleinste schaal: het MKB.

Europese weerbaarheid bestaat uit veel verschillende dimensies. De meest voor de hand liggende betekenis is Europese weerbaarheid op het gebied van defensie. De consensus op dit moment is dat we te lang afhankelijk zijn geweest van de Verenigde Staten op het gebied van defensie. Niet alleen hebben we onder de bescherming gestaan van het Amerikaanse leger, maar de beperkte wapens die we hebben zijn dikwijls van Amerikaanse makelij. Om in staat te zijn om onze eigen boontjes te kunnen doppen zullen we onze eigen defensie industrie moeten optuigen. Veel materiaal voor defensie zal uiteindelijk geproduceerd moeten worden door diverse MKB-bedrijven en daarnaast speelt het MKB een essentiële rol in de keten van grotere bedrijven.

Naast militaire weerbaarheid is het MKB essentieel voor economische weerbaarheid. MKB-bedrijven zorgen voor diversificatie binnen de economie, waardoor landen minder afhankelijk zijn van een beperkt aantal grote ondernemingen. Ze bevorderen innovatie door nieuwe technologieën en duurzame bedrijfsmodellen te ontwikkelen. Dit draagt bij aan een concurrerende en flexibele weerbare economie. Zoals we tijdens corona-lockdowns hebben kunnen zien kunnen lokale ondernemers een belangrijke rol spelen in het opvangen van de gevolgen van een crisis. Daarnaast is het MKB essentieel voor lokale werkgelegenheid. Bij ruim de helft van de MKB-bedrijven woont meer dan driekwart binnen 15 kilometer van de vestiging. In de detailhandel is dat zelfs 71%. Naar grootteklasse zijn er sterke verschillen in de nabijheid van woonplaats van de werknemers en de lokale betekenis van de werkgelegenheid. Hoe kleiner de bedrijven hoe dichter de werknemers bij de vestiging van de onderneming wonen.

Een laatste belangrijke dimensie van weerbaarheid is sociale weerbaarheid. Het MKB zit in de haarvaten van de samenleving en is essentieel voor lokale gemeenschappen. Zo zien we dat 69% van de MKB-bedrijven zich actief inzet voor de lokale gemeenschap op thema’s zoals leefbaarheid, sociale cohesie en een gevoel van veiligheid. Daarnaast doet circa driekwart van de MKB-bedrijven aan sponsoring van maatschappelijke organisaties en activiteiten in de regio. Het MKB is dan ook onmisbaar voor de sociale structuur en draagt bij aan een stabiele samenleving.

Een weerbaar Europa is ondenkbaar zonder het MKB hierbij te betrekken. Ook in het geval van weerbaarheid zullen we dus moeten beginnen met denken op het kleinste niveau. Dit betreft bijvoorbeeld cyberveiligheid, maar ook de risico’s voor het geval dat infrastructuur, de elektriciteits- of schoon watervoorziening uitvalt. Daarnaast moeten we kijken naar factoren die onze algemene economische weerbaarheid versterken. Hierbij moeten we kijken naar beschikbaarheid van betaalbare duurzame energie, het aanpakken van regeldruk en het afmaken van de interne markt.