6 DEC, 2016 • Overlevers
De ETNA: was dat niet een…
Vulkaan? Het is óók de ijzersmederij die in 1856 klein begon. En een hit werd met kachels en fornuizen. Of kolenhandelaar Cornelis Klep dat had verwacht toen hij de eerste 30.000 erin investeerde… In de serie overlevers het verhaal van ETNA.
‘Mannen, blijf zo staan.’ Dat zal de twee werknemers van ijzergieterij de ETNA vast zijn gezegd. Ze lijken zo precies op het logo van de fabriek. Twee gietmannetjes die een ketel kokend ijzer dragen, klaar om te verwerken tot een mooi product, misschien wel een gaskomfoor of een kolenkachel. Een gevaarlijk klusje. Op de achtergrond trekt een collega zich terug. Hij mag de compositie niet verpesten. Achter de mannen stroomt kokend ijzer in een bak, wat zal het daar warm zijn…
In 1856 investeert kolenhandelaar en kachelverhuurder Cornelis Klep 30.000 gulden in een eenvoudige ijzergieterij genaamd C. Klep-De Bruyn. Hij maakt vooral onderdelen voor kachels en landbouwmachines. Er werkt twintig man personeel, maar tijdens het gieten wordt er extra mankracht ingezet om het vliegwiel aan te drijven van de ventilator van de gietoven. Geen overbodige luxe in die hitte. Als Cornelis overlijdt neemt zijn weduwe de zaken waar tot zoon Frans oud genoeg is. Frans wijzigt de bedrijfsnaam in de ETNA, naar de beruchte vulkaan. Heel origineel is de naam niet, meerdere ijzergieterijen heten zo, maar in 1912 wordt de naam als handelsmerk vastgelegd en heeft de rest het nakijken.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog aast de bezetter op de ijzergieterij, maar de familie Klep weigert mee te werken. Als de Duitsers in 1941 een manager in het bedrijf aanstellen slaat het personeel aan het saboteren. Er valt niet meer te werken en de Duitsers geven het op. Er wordt door de ETNA geen zwaar gietwerk voor de oorlogsmachine gemaakt.
Herinnert u het zich nog? ‘Koop Nederlandse kwaliteit’
https://youtube.com/watch?v=eHgFf-gN6NQ%3Fstart%3D29%26end%3D60
Als de gaskachel uit beeld verdwijnt gaat de ETNA zich toeleggen op koelkasten en elektrische fornuizen. Daarom sluit in 1976 de gieterij in Breda. Van het laatste ijzer wordt een plaquette gegoten. Hierop staat een emmer met het laatste druppeltje ijzer. De productie wordt overgebracht naar Ulft.
Handig: de wekelijkse Forum-alert
Meld je aan voor de nieuwsbrief en ontvang de gratis updates.