‘Exploderende gasprijs is voor tuinders niet door te berekenen’

Al maanden klagen de glastuinbouwers dat de energieprijzen hen nekken. Doorberekenen kan amper, zegt Adri Bom-Lemstra, voorzitter van brancheorganisatie Glastuinbouw Nederland. Waarom doet de Nederlandse overheid dan niet wat ze in buurlanden wel doen?

 

Wat is er aan de hand in de glastuinbouw?

‘Wat is er aan de hand in de wereld, vraag ik me af. Wij zien sinds half september dat, in de aanloop naar de oorlog in Oekraïne, de energieprijzen gingen stijgen. En sinds de oorlog is uitgebroken, is die stijging enorm, zoals we allemaal weten. Nu ben ik helemaal niet tegen marktwerking, maar de overheid is zo ver van de markt af gaan staan, dat zij weinig heeft gedaan aan het aanleggen van strategische voorraden om prijspieken te stabiliseren.’

 

Een prijsstijging moet je toch kunnen doorberekenen?

‘In veel sectoren kan dat, maar voor telers is dat heel moeilijk. Zij zitten vaak vast aan contracten met supermarkten en andere retailers. Het lijkt mij ook dat consumenten niet blij zijn als ze tien keer zoveel moeten betalen voor hun groente en fruit. Want over dat soort prijsstijgingen hebben we het. De overheid zou daarom nu de gasprijzen voor de glastuinbouw moeten compenseren.’

 

‘Wij zijn na Schiphol en de Rotterdamse haven wel de derde economische pijler van Nederland’

 

Er is toch ook zoiets als ondernemersrisico?

‘Deze situatie is toch wel erg uitzonderlijk. Tuinders hebben wel meerjarige energiecontracten, maar meestal niet voor het volle verbruik. Het overige kopen ze tegen dagkoers. En contracten lopen een keer af. Nu tuinders moeten interen, wordt het weinig aantrekkelijk om te investeren. Dat heeft ook gevolgen voor de verduurzaming. Wij zijn daar al heel ver mee en het laaghangende fruit is wel geplukt op dat vlak. Nieuwe stappen gaan veel geld kosten, die kun je alleen nemen als je reserves hebt. Alles grijpt in elkaar.’

 

U bent ook een ervaren CDA-politica, waarom krijgt u zo weinig gehoor?

‘Ik denk dat het bij de Rijksoverheid schort aan kennis over onze sector. Er was even sprake van dat wij als een van de eerste sectoren afgesloten zouden worden van het gasnet als de nood aan de man komt. Wij hebben het ministerie van EZK er toen op moeten wijzen dat restwarmte van de glastuinbouw voor 11 procent van de Nederlandse stroom zorgt. Dat wisten ze dus niet.’

 

Bent u niet bang voor Europese staatssteunboetes?

‘Daar is geen sprake van. De EU heeft juist gezegd dat energieprijzen in dit geval gecompenseerd mogen worden. In Frankrijk betaalt de overheid 30 procent van de gasprijs aan bedrijven. Duitsland en België verlagen de accijnzen. Alleen de Nederlandse overheid zegt ons dat compenseren niet mag. Wij zijn sinds september, oktober vorig jaar al met het Rijk in gesprek daarover, maar ik heb het idee dat ze daar het brede belang van de sector niet inzien. Wij zijn na Schiphol en de Rotterdamse haven wel de derde economische pijler van Nederland.’

 

Op de hoogte blijven van onze beste artikelen? Schrijf je dan gratis in voor onze nieuwsbrief.