Gezocht: ict-ridder voor het kabinet

‘Ik ben wel eens gevraagd om te beschrijven wat er zou gebeuren als het internet uitviel’, zegt internetdeskundige Krijn Schuurman. ‘Ik wist gewoon niet waar ik moest beginnen. Internet zit in je auto, je thermostaat, de spoorwegen, de logistiek, je telefoon.’ En het gaat alleen maar meer worden. Volgens een schatting van onderzoeksbureau Gartner zullen er in 2020 zo’n 26 miljard apparaten aan het Internet of Things hangen. De Nederlander Cees Links, wifi-bedenker en nu ceo van Greenpeak, denkt dat deze inschatting zelfs nog wel eens aan de lage kant zou kunnen zijn. Hij voorspelt dat elk huis minimaal honderd sensoren krijgt die vastleggen wat je doet of niet doet. ‘Daar zitten heel veel vraagstukken omheen die met elkaar samenhangen’, zegt Schuurman. ‘Privacy, innovatie, infrastructuur. Die aspecten zijn verdeeld over ministeries. Daardoor is niet duidelijk wie nu waarvoor verantwoordelijk is en of beleid elkaar tegenwerkt.’

‘Sinds een jaar of tien scannen een vriend en ik elk jaar de troonrede op het woord ‘internet’. Het staat er nooit in’, zegt Krijn Schuurman. ‘Dat is natuurlijk wel raar voor iets dat zo’n invloed heeft op ons leven. We denken na tien jaar maar dat dat komt doordat het zo gewoon is dat je er niet meer bij nadenkt. Aan de andere kant, wegen en asfalt worden wel vaak genoemd. Ministers doen ook vaak alsof het wel erg bedreigend en moeilijk is hoor, dat internet.’ De internetwereld bestaat uit allerlei dwarsdenkende types, die vaak niet lijken op ‘gewone’ ondernemers waar politici ervaring mee hebben. Ze hebben eigen regels, omgangsvormen, denk- en werkwijzen. En vooral: ze willen snelheid. Daar hoort iemand op te zitten waar de doelgroep voeling mee kan hebben, zegt Schuurman. Hij noemt iemand als Jan Kees de Jager die als minister prima lag bij ondernemers. ‘En je hoeft geen hele dagen in de auto te zitten om asfalt te waarderen’.

Als er wel een minister is voor verkeer op asfalt en rails, waarom dan niet voor verkeer op kabels? Nederland is juist door die kabels heel belangrijk. Niet voor niets komen er serverparks van Google en Facebook in Groningen, daar komt een grote trans-Atlantische kabel aan wal. De dichte bekabeling en het hoge internetgebruik van de Nederlanders maakt Nederland tot een goede proeftuin, maar dan moeten wet- en regelgeving die initiatieven niet beknotten.

‘Het moet geen aparte minister worden’, schrikt Krijn Schuurman. ‘Die gaat meteen een heleboel regels maken om zijn mensen aan het werk te houden. Internet moet een ridder krijgen die zijn zaak bevecht, het overzicht houdt over wetten en regels die te maken hebben met internet. Dat kan prima bij een bestaande minister worden ondergebracht, denk ik. Hij moet dan wel een zwaard hebben om het gevecht succesvol aan te gaan met zijn collega-ministers. Anders krijg je het effect van een minister zonder portefeuille waarvan je je na verloop van tijd afvraagt wat hij of zij ook al weer doet.’

Elke school heeft wel een internetverbinding, maar hoe het allemaal werkt, daar is weinig aandacht voor. En dat is raar, vindt Krijn Schuurman. ‘Je leert toch ook knutselen met klei en hout zonder dat van je wordt verwacht dat je aannemer wordt? Waarom niet programmeren? Ik leer mijn dochtertje van 9 zelf wel PowerPoint, maar wat als je daar als ouder niet zoveel kaas van gegeten hebt? Eigenlijk zou je dat in de klas meteen goed moeten leren. Het is heel schattig als je kind over de tv veegt om te kijken of het net zo werkt als een tablet. Maar eigenlijk is het triest dat niemand heeft uitgelegd wat het verschil is en waarom dat zo is.’ We zijn dus nog steeds goeddeels digibeet, zegt Schuurman. Door meer aandacht te besteden aan de werking van ict en internet, stimuleer je een hele boel creativiteit die nu pas veel later naar de oppervlakte kan komen. Er is ook best materiaal voor scholen. ‘Vaak wordt over zo’n oudere leerkracht die geen zin heeft in een digibord vergoelijkend gezegd: ‘Die gaat over drie jaar met pensioen, laat maar.’ Je kind zal daar maar in de klas zitten.’