Beste Arie Slob, zorgt u dat kinderen leren programmeren?

Wanneer wordt programmeren voor kinderen nou verplicht op school? Want kinderen wil je toch voorbereiden op de toekomst, zegt Wolter Smit, ceo van softwarebedrijf TOPdesk uit Delft. Hij schreef Arie Slob, de nieuwe minister voor Basis- en Voortgezet Onderwijs, deze brief.

Beste minister Slob,

Mijn naam is Wolter Smit, ceo en oprichter van softwarebedrijf TOPdesk uit Delft, vader van een zoon en een dochter. Ik vind dat programmeren voor kinderen verplicht moet worden in het onderwijs.

Zelf was ik als kind een enorme nerd. Al op mijn dertiende zat ik het liefst met mijn neus in de programmeerboeken. Mijn vader haalde een Commodore64 in huis, de voorloper van de Nintendo, waarop je ook zélf kon programmeren. Ik was er niet van weg te slaan. Na mijn studie technische natuurkunde werd ik ondernemer. Zelf maak ik geen software meer, maar ik heb er nog elke dag profijt van dat ik wel weet hoe het moet. Dat heeft zeker bijgedragen aan mijn succes als ondernemer.

Leren programmeren ≠ programmeur worden

Even voor de duidelijkheid hoor: ik vind niet datieder kind programmeur, technicus of ondernemer moet worden. Niet iedere basisschoolleerling of puber zit graag met zijn neus in de programmeerboeken. Maar weten wat programmeren inhoudt, daar heeft de hele maatschappij baat bij. Nog te vaak merk ik dat managers onderschatten hoe lang het duurt en hoe complex het is om software te bedenken en te bouwen. Daardoor worden er nogal eens keuzes gemaakt die desastreus uitpakken. Ze maken basale fouten, omdat ze de complexiteit niet snappen. Ook aan de kant van de overheid zijn er de afgelopen jaren nogal wat zaken fout gegaan als het gaat om het uitvoeren van grote ict-projecten.

‘Laat kinderen lekker klooien met programmeren, maar leer het ze in elk geval’

Bied programmeren voor kinderen aan

Terug naar het onderwijs. Ook als ouder heb je de verantwoordelijkheid om je kinderen warm te maken voor techniek. Mijn vrouw en ik hebben expres een basisschool uitgekozen die niet vies is van techniek. Makkelijk was dat trouwens niet, want veel basisscholen doen er niks mee. Docenten zijn over het algemeen niet de meest technische mensen, veel ouders vinden het nog lastig en eng. Tja, nogal wiedes dat kinderen dan geen technische opleiding kiezen. Het hoeft niet lastig te zijn: laat kinderen klooien met Lego Mindstorms, met Bomberbot of Scratch. Of schaf een klooikoffer aan. Maar vul in elk geval het gat dat er nu is en bied programmeren voor kinderen gewoon aan.

Arbeidsmarkt vraagt programmeurs

Wellicht dat u denkt dat ik preek voor eigen parochie. Dat is maar half waar. Tot nu toe lukt het ons bij TOPdesk nog goed om programmeurs te vinden. Ik zeg altijd: kunstenaars kennen andere kunstenaars. Als het als ondernemer lukt om jouw bedrijf bekend te laten staan als plek waar programmeurs tot hun recht komen en worden gewaardeerd, dan vind je ze wel. Maar ik heb in het verleden ook meegemaakt dat de markt op hol kan slaan. Toen de eerste internetbubbel barstte, kreeg ik geen sollicitanten meer aan tafel voor ontwikkelposities. Toen hebben we kantoren in Duitsland en Hongarije geopend.

Leer belangrijke vaardigheden daarom aan

De Primair-Onderwijs Raad wees het idee om programmeren voor kinderen verplicht op te nemen in het onderwijs af. De focus zou juist veel breder moeten zijn, zei de raad. Daar ben ik het mee eens: digitale geletterdheid, leren hoe je je eigen privacy online kunt bewaken, dat is allemaal belangrijk. Maar de redenering die de raad hanteerde, volg ik niet. Namelijk: door te vragen om programmeren, zou het bedrijfsleven het onderwijs dicteren. Een stom argument als je het mij vraagt. Je wilt toch juist dat school aansluit op de maatschappij? Daar hoort de arbeidsmarkt ook bij.

Beste minister: make it happen.

Met vriendelijke groet,

Wolter Smit

P.S. Meer lezen?1) Slechts 10 procent van de basisscholen heeft een techniekprofiel. Deze school in Amsterdam-IJburg is er één van. De helft (!) van de kinderen in groep 8 ziet zichzelf in een bèta-beroep. Zo kreeg de school dat voor elkaar.
2) Vergeet zeilen, vergeet ponykamp: anno 2017 stuur je je kind op programmeerkamp. In een week leren de kleintjes de logica achter het programmeren en de oudere kinderen maken hun eigen website. Forum liep een dagje mee.
3) In Estland is leren programmeren op school dus heel normaal. Hannes Raimets is basisschoolleraar in Lagedi, een kleine 200 kilometer vanaf hoofdstad Tallinn. ‘Programmeren geeft je een bepaalde mindset, een manier om logisch te denken, waar je alleen maar van kan profiteren.’

Bonustip: Als u dan toch bezig bent, vergeet dan zeker de ouderen niet. Of nou ja, ouderen: eigenlijk is het voor de hele beroepsbevolking belangrijk om goed bij de tijd te blijven. Niet alleen kinderen moeten voorbereid worden op een veranderende arbeidsmarkt, ook werkenden moeten kunnen investeren in hun eigen loopbaan. Daar valt nog zoveel winst te betalen. Wat dacht u van een beter onderwijsaanbod voor volwassenen (zoals laagdrempelige toegang tot vakken op het mbo en hbo), het opzetten van een persoonlijk ontwikkelingsbudget voor iedere werkende, en elke vijf jaar een loopbaanadvies? Onze mentaliteit moet veranderen.