Hoe de lockdown in Polen het verzet van ondernemers aanwakkerde

Musea en zwembaden bleven open, terwijl hij zijn bar in het hartje van Warschau moest sluiten. En op overheidssteun hoeft Michal Maciag niet te rekenen. Is het dan gek dat de Poolse horeca in opstand komt?

 

Achtereenvolgens was het bedrijf van Michal Maciag (45) bar, museum en bierzwembad. ‘Natuurlijk verander ik niet echt van branche’, zegt de Poolse ondernemer. ‘Het is een manier om de hypocrisie van de overheid bloot te leggen.’ Immers zwembaden en musea mogen ondanks de lockdown wél open zijn, zijn bar niet.

 

Op het oog is hij ontspannen, maar de ondernemer is wanhopig. Hij zag de omzet van zijn bar, PiwPaw in hartje Warschau, met meer dan 85 procent dalen en is uitgegroeid tot een symbool van de honderden protesterende ondernemers. In een reactie heeft de overheid de controles opgeschroefd. Bij Maciag stond op een avond tientallen politiemensen voor de deur die fusten en sterke drank in beslag namen.

 

In theorie is er noodsteun

In theorie komen horecabedrijven in aanmerking voor noodsteun. De praktijk is volgens Maciag anders. ‘Je mag bijvoorbeeld geen betalingsachterstanden hebben om ervoor in aanmerking te komen’, noemt hij. ‘Maar omdat overheidsdiensten altijd een enorm voorschot eisen, heeft vrijwel elk horecabedrijf schulden.’ Bovendien blijft de overheid haar deel opeisen. ‘In september betaalde ik tienduizenden zloties vooruit voor de alcoholvergunning. Toen we in oktober opeens weer dicht moesten, kreeg ik dat geld niet terug. Het ergste is: in januari moest ik ondanks de lockdown wéér betalen.’

 

de helft van de poolse horeca staat het water tot de lippen

 

Uit enquêtes blijkt dat bij meer dan de helft van de Poolse horecabedrijven het water aan de lippen staat. Daarnaast vallen veel bedrijven voor de steunprogramma’s tussen wal en schip, omdat de regels erg nauw luisteren. Zo kreeg Tomasz Wozniak die met zijn groothandel TOM-GAST keukenaccessoires verkoopt aan de horeca, niets uit de horecapotjes. Ondanks een omzetdaling van bijna 50 procent. ‘We zijn een handelsbedrijf, geen horeca’, zegt hij. ‘Ik kreeg wel enkele noodleningen, maar die kunnen elk moment worden teruggevorderd.’

 

Poolse horeca voelt zich gedwongen te openen

Acties als van Maciag zijn schering en inslag, ziet ook Wozniak. Ondernemers voelen zich ertoe gedwongen. ‘Sommige restaurants zijn opeens hotels, die kamers ‘verhuren’ voor de prijs van een maaltijd.’

‘Sinds de herfst voelen de meeste ondernemers zich gedwongen open te gaan’, stelt jurist Jakub Janeta van het advocatenkantoor JJW. Hij denkt dat ze een punt hebben, hoewel de acties juridisch natuurlijk geen betekenis hebben. ‘Een rechter heeft in een uitspraak al opgemerkt dat de regering de noodtoestand had kunnen uitroepen. Dat laat ze na.’ Dat zou bedrijven de mogelijkheid geven schadevergoeding te eisen. Maar een ruimhartiger en vooral flexibeler noodpakket lijkt er ook niet te komen.

 

‘binnenkort is het einde oefening’

 

Maciag is inmiddels bang voor een faillissement. ‘Het is binnenkort einde oefening.’ Hij loopt naar buiten en wijst naar een restaurant. ‘Zie je dat? Geen licht, dikke gordijnen. Dicht toch?’ Hij belt aan. Een serveerster doet open. ‘Hebt u een reservering?’ Maciag lacht. Maar het is wrang.

 

Op de hoogte blijven van onze beste artikelen? Schrijf je dan gratis in voor onze nieuwsbrief.