Hollandia Matzes is succesvol met een eeuwenoud recept

Het is misschien wel een van de minst bewerkte producten ooit: matzes. Meel, een beetje water en het resultaat daarvan dan een minuutje in de oven. In Enschede staat de enige matzesfabriek van Nederland. In de serie vernieuwers: Hollandia Matzes

Het is laden en lossen bij de paasbrodenfabriek van Hollandia in de binnenstad van Enschede. Want hoewel Pasen er bij ons alweer even opzit, zou het op de foto weleens vlak voor deze christelijke feestdag kunnen zijn. Er zitten nog geen blaadjes aan de bomen, maar de medewerkers van de fabriek hebben de onderarmen al ontbloot.

Met twee zakken tegelijk wordt het meel voor de paasbroden die hier worden gemaakt, ook wel matzes genoemd, naar binnen gehesen. Dit is meteen ook het enige ingrediënt dat wordt gebruikt voor het maken van de platte crackers. Oh ja, en nog een beetje water. Wie goed kijkt ziet dat het meel afkomstig is van de bekende Koopmansfabriek uit Leeuwarden.

Een verdieping lager verlaten, onder de goedkeurende blik van de productieleider, de dozen met matzes via een glijbaan de fabriek. Op naar misschien wel een vrolijk gedekte paastafel. In binnen- en buitenland, want bij Hollandia produceren ze niet alleen voor de Nederlandse markt.

Rabbinaal toezicht

In 1870 opent Herman Woudstra twee koosjere bakkerijen en een cateringbedrijf voor Joodse bruiloften en partijen. In 1933 komt er een derde bakkerij bij waar hij matzes gaat produceren. Dat doet hij samen met de uit Duitsland gevluchte Joodse bakker Marcus, die zijn zakenpartner wordt. Ze noemen de bakkerij Paaschbroodfabriek Hollandia, het is de enige matzesfabriek in Nederland. De matzes herinneren de Joden aan de uittocht uit Egypte meer dan drieduizend jaar geleden. Daarom staat de fabriek voor Pasen vijf weken onder toezicht van het opperrabbinaat, dat controleert of het productieproces volgens de Joodse rites verloopt. De matzes maken ze met een zware, gietijzeren deegpers die Marcus tijdens zijn vlucht voor de nazi’s heeft meegenomen. En geloof het of niet, maar die pers wordt nog steeds gebruikt.

VernieuwersWie een blik in de geschiedenis van Nederland werpt, begrijpt meteen waarom we al jaren bovenaan de lijst van meest innovatieve economieën staan. Ook ondernemers droegen daaraan hun steentje bij met creatieve en gewaagde ideeën, die soms onmogelijk leken en dan toch een succes werden. Mede dankzij hen ziet Nederland er nu heel anders uit. Kijk onderaan deze pagina voor andere afleveringen uit de serie. 

Niet op de bon

Door de opkomst van het nationaalsocialisme en de Jodenvervolging in Duitsland, vluchten steeds meer Joden naar Nederland. Hierdoor neemt de vraag naar matzes alleen maar toe. Maar in 1942 vallen de machines stil. De familie Woudstra overleeft de oorlog en de productie start weer na de bevrijding. En omdat de matzes, in tegenstelling tot brood en beschuit, niet op de bon zijn worden ze door bijna iedereen gegeten.

Erg vernieuwend is het bedrijf niet, maar dat maakt het misschien juist zo succesvol. Of toch… De ouderwetse grijze kartonnen verpakkingen zijn vervangen door unieke, zeskantige oranje doosjes, met aan beide kanten een rozetsluiting. Speciaal voor Hollandia Matzes ontworpen. Ze zijn lekker stevig, zodat de matzes met hun bijzondere geschiedenis goed beschermd zijn tegen het breken.

Op de hoogte blijven van onze beste artikelen? Schrijf je dan gratis in voor onze nieuwsbrief.