De vaatjes van deze zoutproducent stonden op bijna elke eettafel

Als blijkt dat Ko Vis kleurenblind is en dus niet in de verffabriek van zijn familie kan werken, zoekt hij een andere interesse en wordt succesvol zoutproducent. In de serie vernieuwers: Koninklijke Nederlandse Zoutindustrie.

Als je snel kijkt, kun je denken dat de mannen in witte outfit sneeuw staan te scheppen. Maar van deze sneeuw kun je geen sneeuwballen maken. En als je eraan wil likken kom je bedrogen uit, want de bergen bestaan namelijk uit zout. Uit de aarde wordt pekelwater opgepompt, dat vervolgens gedroogd en gefilterd wordt. Dan stroomt het in een straal via het dak de zoutschuur in. Dat zie je rechtsboven op de foto. De mannen van de zoutziederij in Boekelo scheppen het zout in een machine van waaruit zakken worden gevuld, gewogen en dichtgenaaid. Klaar voor transport.

VernieuwersWie terugblikt op de geschiedenis van Nederland, begrijpt meteen waarom we al jaren bovenaan de lijst van meest innovatieve economieën staan. Ook ondernemers droegen daaraan hun steentje bij met creatieve en gewaagde ideeën, die soms onmogelijk leken en dan toch een succes werden. Mede dankzij hen ziet Nederland er nu heel anders uit. In de serie Vernieuwers: Zoutproducent KNZ.

Kleurenblind

Jacob Vis, ook wel Ko genoemd, is zoon van een verffabrikant uit Zaandijk. Het ligt in de lijn der verwachting dat ook hij in het bedrijf komt te werken, ware het niet dat hij kleurenblind is. Geen handige combinatie. Maar Vis zit niet bij de pakken neer en begint in 1886 een zoutziederij. Dat levert vast een goede boterham op, want zout is een belangrijk bestanddeel van verf. Het wordt ook steeds vaker als conserveringsmiddel in voeding en bij de fabricage van margarine gebruikt.

Een droom komt uit

Samen met zijn broer, die chemicus is, verbetert Vis het vacuümprocedé in de fabriek zodat er door lage druk snellere verdamping optreedt. Ze slepen hiermee in het eerste jaar al twee mooie prijzen in de wacht. De droom van Vis is om Nederland onafhankelijk te maken van de import van buitenlands – vooral goedkoop Duits – zout. Als tijdens de Eerste Wereldoorlog de handel met de oosterburen stilvalt en zout schaars wordt, gaat deze droom in vervulling. In 1918 is Vis medeoprichter van de Koninklijke Nederlandse Zoutindustrie. Met een startkapitaal van 3 miljoen gulden kan hij het ‘witte goud’ gaan winnen in onder meer Boekelo, de grootste zoutfabriek van Nederland. Kent u de vaatjes Boekelo’s tafelzout nog?

Vernieuwer

Vis is niet alleen vernieuwend in het zieden van zout. Ook voor zijn personeel springt hij op de bres en regelt verlofdagen, uitkeringen, vakantiegeld, winstdelingsregeling en een goedkope hypotheek. In 1957, vele samenwerkingen en fusies verder, valt het doek voor de fabriek in Boekelo. Sinds 1994 is de KNZ onderdeel van AkzoNobel.

Op de hoogte blijven van onze beste artikelen? Schrijf je dan gratis in voor onze nieuwsbrief.