Organon droeg bij aan de seksuele vrijheid van vrouwen

Kwam vroeger meneer pastoor nog langs om te vragen of er al gezinsuitbreiding op komst was, nu bepalen vrouwen zelf wat er met hun lichaam gebeurt. In de serie vernieuwers: medicijnfabrikant Organon.

Het lijkt wel een scene uit een van de eerste science fiction films. Oud, maar toch futuristisch. Het is 1952 en dit is een medewerker van medicijnfabriek Organon in Oss. Ze is volledig in het wit gekleed en heeft lange handschoenen aan. Wat ze precies aan het doen is? Geen idee. Maar zou zij er bij het vullen van de steriele glazen buisjes ooit bij stil hebben gestaan hoeveel haar werkgever heeft betekend voor vrouwen en hun zelfbeschikkingsrecht?

VernieuwersWie een blik in de geschiedenis van Nederland werpt, begrijpt meteen waarom we al jaren bovenaan de lijst van meest innovatieve economieën staan. Ook ondernemers droegen daaraan hun steentje bij met creatieve en gewaagde ideeën, die soms onmogelijk leken en dan toch een succes werden. En dankzij wie Nederland er nu heel anders uitziet. In de serie Vernieuwers: medicijnfabrikant Organon. 

Slachtafval

Het begint bij een slachterij. In 1923 richt Saal van Zwanenberg, telg van Zwanenberg’s Slachterijen en Fabrieken, dochtermaatschappij Organon op. De slimme zakenman verkoopt niet alleen vlees, maar ook producten gemaakt uit slachtafval, zoals margarine en zeep. Zijn interesse is onmiddellijk gewekt als hij hoort dat het hormoon insuline, gewonnen uit de alvleesklier van dieren, met succes wordt gebruikt voor de behandeling van suikerziekte. Uit het slachtafval van zijn eigen dieren, maar ook uit dat van runderen uit Argentinië, gaat hij op grote schaal insuline winnen. Daarmee zet het bedrijf zichzelf nationaal én internationaal op de kaart.

De eerste anticonceptiepil

In de jaren vijftig wordt er in de Verenigde Staten druk geëxperimenteerd met het ontwikkelen van de eerste anticonceptiepil. Oorspronkelijk wordt het vooral gebruikt bij menstruatiestoornissen, maar later komt het op de markt als voorbehoedsmiddel. Daar ziet Zwanenberg ook wel brood in. Hij gaat onmiddellijk met een groep wetenschappers aan de slag. In 1962 komen zij met hun eigen pil op de markt: Lyndiol. Genoemd naar het werkzame ingrediënt lynestrenol, een synthetisch hormoon.

Maar Organon heeft een uitdaging in het katholieke Brabant. Er is zoveel weerstand op de werkvloer tegen deze pil, dat ouders hun dochters thuishouden als hij verpakt moet worden. Wat doet de handige ondernemer? Hij besteedt het werk uit aan onder andere zusters in het klooster. Die hebben geen flauw benul wat ze aan het inpakken zijn, zo wordt gezegd. Zou dat echt zo zijn?

Gezondheid van vrouwen

In 1969 neemt Akzo Nobel Organon over. Een drama voor Oss en de werknemers. Ruim tweeduizend mensen raken hun baan kwijt. Maar het tij keert ten goede en sinds 2021 is Organon weer terug in Oss. En mooi: ze richten zich nu op grote schaal op de gezondheid van vrouwen, want daar valt ook nog wel een lans voor te breken.

Op de hoogte blijven van onze beste artikelen? Schrijf je dan gratis in voor onze nieuwsbrief.