Statiegeld op blik? Dat was bij Verkade rond 1900 al heel gewoon

Als je vroeger je beschuitjes van Verkade op had kon je het blik waarin ze verkocht werden gewoon opnieuw laten vullen. Lekker vooruitstrevend. In de serie Vernieuwers: bakkerij Verkade.

Kijk, dit zijn nou eens niet de meisjes, maar de mannen van Verkade. Want die werken er natuurlijk ook. Deze collega’s in het wit staan op de beschuitafdeling. Uit de kar links halen ze bakplaten volgeladen met beschuitbollen. Die moeten namelijk eerst worden gebakken om er daarna beschuiten van te maken. Ze drukken de beschuitbollen uit de metalen vormen, de vormen gooien ze vervolgens in de kisten die op de grond staan. Het is natuurlijk wel de kunst om de zachte lekkernijen daar in één stuk uit te krijgen. Daarna worden ze horizontaal doormidden gesneden om vervolgens knapperig te worden afgebakken in de oven.

VernieuwersWie een blik in de geschiedenis van Nederland werpt, begrijpt meteen waarom we al jaren bovenaan de lijst van meest innovatieve economieën staan. Ook ondernemers droegen daaraan hun steentje bij met creatieve en gewaagde ideeën, die soms onmogelijk leken en dan toch een succes werden. En dankzij wie Nederland er nu heel anders uitziet. In de serie Vernieuwers: brood- en beschuitfabriek Verkade. 

Een bed in de fabriek?

Als Ericus Verkade op jonge leeftijd een erfenis ontvangt besteedt hij dit goed. Hij koopt een patentoliefabriek aan de Zaan en hoewel hij totaal geen ervaring heeft in het raffineren, lukt het hem toch een florerend bedrijf op te bouwen. Maar zijn hart ligt niet echt bij de patentolie. Daarom begint hij jaren later, samen met zijn zoons, in 1886 een brood- en beschuitfabriek.

Leuk, maar wat is daar nou zo vernieuwend aan? Nou bijvoorbeeld dat zoon en chemisch laborant Ericus jr. in de fabriek een laboratorium inricht. Daar experimenteert hij met de samenstelling en verhoudingen van de ingrediënten om zo de beste producten te maken. Hij is zo fanatiek dat hij zelfs zijn bed in het laboratorium zet.

Herbruikbaar blik

Daarnaast is Verkade de eerste bakker die op grote schaal fabrieksmatig beschuit bakt en ze ook in bussen verpakt. Tot dan toe wordt beschuit in Nederland altijd per stuk en onverpakt verkocht. Super handig dus, zo’n blik, dat scheelt weer gebroken beschuiten én ze blijven langer vers. Als de klant de bus leeg heeft kan ie terug naar de fabriek, er staat namelijk 25 cent statiegeld op. In de fabriek worden ze schoongemaakt door de eerste ‘meisjes van Verkade’ en vervolgens gaan er weer verse beschuiten in. Lekker duurzaam dus.

Jac. P. Thijsse

Ook op het gebied van reclame is Verkade innovatief. Rond 1900 besluit de familie om plaatjes in de verpakkingen van beschuit en koek te stoppen. Voor een klein bedrag kun je een verzamelalbum kopen om ze in te plakken. Een slimme zet, want het leidt tot een levendige ruilhandel onder kinderen. Het begint met sprookjesalbums, maar het meest succesvol is de serie met prachtige natuurplaten, vergezeld van teksten van bioloog Jac. P. Thijsse.

Zulke albums maakte Verkade niet meer. Het bedrijf is zelfs niet meer Nederlands, maar onderdeel van het Turkse Yildiz Holding. Het voordeel daarvan is wel dat ze zich nu de derde grootste koekjesmaker ter wereld mogen noemen.

Op de hoogte blijven van onze beste artikelen? Schrijf je dan gratis in voor onze nieuwsbrief.