10 NOV, 2022 • Vernieuwers

Koets of rouwauto? Bij uitvaartondernemer Kramer kon je kiezen

De dood, we ontkomen er helaas niet aan. Maar als het dan zo ver is, hoe mooi is het dan om als laatste rit per koets in een prachtige stoet door het dorp te rijden. In Arnhem was dat vroeger de normaalste zaak van de wereld. In de serie Vernieuwers: Begrafenisonderneming Kramer.

 

Het is geen heel vrolijk plaatje, deze lange begrafenisstoet. Maar de dood is nou eenmaal onlosmakelijk verbonden met het leven. Daar weten ze bij begrafenisonderneming Kramer alles van. Al sinds 1885 verzorgen ze de laatste gang van de overledene naar de begraafplaats. In dit geval is dat Moscowa in Arnhem. Het is een tocht van ruim 3 kilometer en wordt helemaal te voet afgelegd. De koets is een zijlader en waarschijnlijk gebruikt in de rouwstoet van koningin Emma in 1934. Met een hoek van 90 graden is de kist in de koets geplaatst en via een draaischijf in het verlengde van de wagen gedraaid. De persoon in de koets is niet van eenvoudige komaf. Dan had hij acht dragers gehad. Bij een eerste klas uitvaart lopen er maar liefst 24 mee. En als de overledene een kind betreft dragen de koetsiers witte handschoenen. Gelukkig is dat hier niet het geval.

VernieuwersWie een blik in de geschiedenis van Nederland werpt, begrijpt meteen waarom we al jaren bovenaan de lijst van meest innovatieve economieën staan. Ook ondernemers droegen daaraan hun steentje bij met creatieve en gewaagde ideeën, die soms onmogelijk leken en dan toch een succes werden. En dankzij wie Nederland er nu heel anders uitziet. In de serie Vernieuwers: Begrafenisonderneming Kramer. 

Bijbaantje

Eigenlijk begint het als een soort bijbaantje voor koster Joop Kramer. Hij organiseert de plechtigheden rond huwelijken en begrafenissen van zijn Hervormde Kerk. Dat hoort immers tot zijn taak als koster. Waarom dan niet de hele dienst voor je rekening nemen? En dus neemt hij de stap en begint hij vanuit een woonhuis zijn eigen uitvaartonderneming. Naast koetsen heeft Kramer ook de eerste rouwauto in Gelderland. Een echte bezienswaardigheid. Een onderstel met daarop een motor en een provisorische stoel, gekocht in Duitsland en tot rouwauto omgebouwd in Antwerpen. Met deze auto maakt hij vele ritten die soms dagen duren, vaak over slechte of niet-bestaande wegen. Om aan een gratis overnachting te komen vermaakt hij in hotels zijn publiek met grappen, goocheltrucjes of als trompettist.

Met respect wordt de rouwstoet van begrafenisonderneming Kramer gadegeslagen. De tocht van ruim 3 kilometer gaat naar begraafplaats Moscowa in Arnhem

Met respect wordt de rouwstoet van begrafenisonderneming Kramer gadegeslagen. De tocht van ruim 3 kilometer gaat naar begraafplaats Moscowa in Arnhem
Foto: Kramer

Opbaarruimte

Als Joop Kramer zijn laatste adem uitblaast, neemt zoon Willem de zaak over. Hij koopt een winkelpand en richt dat in als opbaarruimte voor de overledenen, een rouwcentrum. Daarmee is hij een van de eersten in Nederland. Tot die tijd ligt de overledene vaak thuis opgebaard. Maar daar blijft het niet bij. Hij voegt ook een kistenmakerij en steenhouwerij toe aan de diensten van het bedrijf en ook de koetsen krijgen een mooie plek. Wel zo fijn voor de nabestaanden, want tijdens een periode van rouw heb je toch geen zin in allemaal poespas.

 

Urnbootje

Het bedrijf Kramer bestaat nog steeds. Grote rouwstoeten met koetsen zie je niet meer zo vaak. Tegenwoordig wordt er op andere manieren afscheid genomen. Wat te denken van een urnbootje dat na vijftien minuten rustig onder water verdwijnt.

 

Op de hoogte blijven van onze beste artikelen? Schrijf je dan gratis in voor onze nieuwsbrief.

Handig: de wekelijkse Forum-alert

Meld je aan voor de nieuwsbrief en ontvang de gratis updates.

geschiedenisondernemersserie vernieuwersvernieuwers