In Utrecht draaien de provinciale verkiezingen om... beter OV

De provincie Utrecht is de draaischijf van ons land. Fijn als daar het verkeer een beetje kan opschieten. Maar in de kleinste provincie van Nederland staat het verkeer nog vaak vast. En verrassend genoeg zit ook voor ondernemers de oplossing niet per se in meer asfalt. Plus 3 tips waarmee Utrecht na de provinciale verkiezingen meteen mee aan de slag kan.

 

‘Blijkbaar is de file geen probleem in de provincie Utrecht’, zegt Freek Bos, directeur van reizigersvereniging Rover, ironisch. ‘Tenminste niet voor de mensen die er in zitten, want zij maken de afweging dat de kosten van de file opwegen tegen de baten.’ Bos is er erg voor dat de overheid mensen stimuleert uit de auto te gaan. ‘Het is gezonder voor de mens, beter voor het milieu en het verbetert ook nog eens de doorstroming op de wegen. De goede volgorde van denken over toegankelijkheid is eerst lopen, daarna fietsen, dan openbaar vervoer en tot slot auto.’

 

Zo kan de provincie Utrecht het verkeer aanpakken

Rover zit, samen met de fietsersbond en een stuk of 20 bedrijfslevenorganisaties zoals TLN en BOVAG, in de Mobiliteitsalliantie. Die wil de mobiliteit in Nederland slimmer, flexibeler, groener en veiliger maken.

 

#Tip 1
Volg de reizigersstroom
Bos heeft één heel belangrijk advies aan de provincie Utrecht: volg de reizigersstroom. Zijn bedrijventerreinen goed te bereiken met het ov bijvoorbeeld. En ga geen P+R aan de rand van Utrecht neerzetten, als mensen eerst in file moeten staan om er überhaupt te komen. Dat laatste stukje is dan weinig winst. Misschien is het verkeerstechnisch handiger om die tien kilometer voor de bebouwde kom aan te leggen, voordat de files beginnen. Bos: ‘Ik zei dat ook al eens tegen Schiphol: leg geen P+R aan vlak voor Schiphol maar bij Purmerend. Daar komen mensen nog wel makkelijk en kunnen ze daarna rustig met de snelbus over de drukke snelweg.’

Twee bottlenecks in de Provincie UtrechtEr is de afgelopen jaren best veel gedaan in de provincie Utrecht, zegt ook Henk Vedder, transportondernemer en bestuurslid bij VNO-NCW regio Utrecht. Toch zijn er nog een paar bottlenecks die de doorstroming verhinderen. De overgang van Utrecht naar Almere is bijvoorbeeld slecht. ‘En als je ’s morgens of in de namiddag op de Ring Noord zit, ben je zeker van file.’ Dat deel van de ring is namelijk geen snelweg, maar een provinciale weg met gelijkvloerse kruisingen. De plannen om dat traject op te waarderen, kunnen wat Vedder betreft niet snel genoeg gaan.

#Tip 2

Kijk de kunst af: Eindhoven en de ASML-bus

En de Provincie Utrecht hoeft echt niet alles zelf te bedenken, zegt Bos. Er gebeurt al zoveel en ‘buitenstaanders’, zoals bedrijven, kunnen en willen echt wel meewerken. Voorbeeldje van Bos: ASML. ‘De directie van ASML vertelde dat zijn werknemers in een echte ASML-file zaten van Eindhoven naar het bedrijf in Veldhoven. Er ging wel een streekbus, maar die maakte veel te veel tussenstops waardoor de reistijd te lang was. En ze zaten ook nog eens stampvol in de spits. ASML heeft toen zelf het busbedrijf en de overheid benaderd en de portemonnee getrokken. Nu rijdt er in de spits 6 keer per uur een ASML-bus van Eindhoven naar Veldhoven. Bijkomend voordeel is dat het personeel en patiënten van het Maxima-ziekenhuis, dat ook in die ASML-file zat, veel minder reistijd hebben. Het effect gaat dus verder dan één bedrijf.’

‘Uiteindelijk realiseren mensen zich niet wat de auto écht kost’, denkt Bos. ‘Ze denken dat het openbaar vervoer in verhouding duurder is, maar rekenen ze wel echt alles mee. Afschrijving, verzekering en benzine doen de meesten wel. Reparaties en wegenbelasting ook. Maar tellen ze ook het lidmaatschap van de ANWB mee? En parkeergeld? Als je mensen uit de auto wilt hebben, zul je die dingen goed moeten voorrekenen.’

 

# Tip 3 

‘Kopieer’ de Groningse aanpak

En ook hier geldt weer: je hoeft het wiel niet zelf uit te vinden. Tip van Bos aan het provinciebestuur van Utrecht: ga eens kijken in en om de stad Groningen. Door wegwerkzaamheden – dat dan weer wel – is een hele campagne opgezet om een enorme verkeerscongestie te voorkomen. Bos las onlangs in de krant wat het allemaal oplevert: 7 procent mínder file, het aantal auto’s op de P+R terreinen rond de stad is met 9 procent toegenomen en busbedrijf Qbuzz meldt een groei van het aantal vervoerde reizigers van 13 procent. Sowieso wordt goede coördinatie over provincie- en gemeentegrenzen belangrijker. ‘Mensen worden steeds mobieler’, zegt Bos. ‘Vervoersstromen lopen lang niet altijd synchroon met bestuurlijke grenzen.’

Er is ook niet zo veel keus, verklaart Bos het brede pleidooi voor OV in de provincie Utrecht (zie ook kaders). ‘Steden, ook Utrecht, verdichten. Er moet steeds meer op dezelfde oppervlakte. Dan moet je efficiënt omgaan met die ruimte. Soms misschien ruimte voor de auto weghalen om andere vormen te kunnen stimuleren.’

Vervoer goed regelen? Dit is het 9-puntenplan van ondernemers én reizigers voor de Provincie Utrecht

 

•  Opwaarderen knooppunten A12 (P+R Westraven) en A28 (P+R De Uithof) tot multimodale stedelijke knooppunten
•  Brede toepassing van Smart Mobility en ketenmobiliteit
•  Een goede multimodale bereikbaarheid Utrecht Science Park, inclusief de fiets (vanuit Zeist en over/onder de A12 bij Bunnik) en verbindingen naar Amsterdam en Schiphol over spoor en weg.
•  Daadwerkelijk uitvoeren van het Realisatieplan Fiets.
•  Onderzoeken op de aanpak knelpunten A12, A28 en verkennen maatregelen verbindingen Vinkeveen/Hilversum en Breukelen en van de N201, N224, N226/N227.
•  Gebiedsgericht denken centraal stellen, ook in de bestuurlijke overleggen rond infrastructuur. Minder nadruk op de investeringen, maar op de gebiedsopgave en de wijze waarop deze wordt aangepakt in samenwerking tussen provincie, Rijk en gemeenten.
•  Een goed functionerend Daily Urban System met overstappunten Park+Ride, Park+Bike en mobiliteitshubs, inclusief de organisatie van deelconcepten om the first/last mile comfortabel af te leggen
•  Experimenten organiseren rond nieuwe mobiliteitsvormen vanuit het perspectief van de reiziger (van deur tot deur en met verschillende vervoersmiddelen).
•  Smart Mobility (slimme verkeerslichten, talking traffic) kan vergaand bijdragen aan betere doorstroming van het verkeer. Samenwerking met mede-wegbeheerders is nodig (Rijkswaterstaat, gemeenten)