4 MRT, 2025 • Achtergrond

Is jouw bedrijf al crisisproof? 10 tips om je voor te bereiden

Minimaliseer de paniek, maak nu al werk van ellende die op je af kan komen. Wie weet gooi je je hele bedrijfsstrategie wel om, om risico te spreiden. Plus 9 andere tips.

#1 Maak een noodplan

Of een bedrijfscontinuïteitsplan, dat klinkt wat minder dreigend. Heb je nog niet zo’n plan, begin daar dan snel mee, want een crisis (bijvoorbeeld brand of stroomstoring) komt vaak onverwacht en voorbereiden kost tijd.
Breng dus de risico’s binnen je bedrijf in kaart. Dat kan met behulp van de verplichte risico-inventarisatie en -evaluatie en door de kwetsbaarheden te bepalen, zoals de energievoorziening en de aanvoer van grondstoffen. Zorg voor zo veel mogelijk back-ups om snel de draad weer op te pakken.

#2 Formeer een Crisisteam

Zet een alvast een crisismanagementteam op. Dan hoef je dat niet te doen als de crisis net is uitgebroken. In zo’n team moeten de verschillende onderdelen van het bedrijf zijn vertegenwoordigd. De leden van het team moeten niet bang zijn om aan te pakken en besluiten te nemen, maar ook weer niet zo dat ze dat in hun eentje doen. Een crisis is geen one(wo)manshow.

#3 Oefen een crisis

Een noodplan is mooi, maar het moet bekend zijn bij de medewerkers. En het moet werken. Dat betekent: oefenen. Dat gaat verder dan de reguliere ontruimingsoefening. Want omgaan met stress, tijdsdruk en complexe situaties doen medewerkers niet elke dag. Situaties en scenario’s kun je oefenen met behulp van
serious gaming. Dan wordt een crisis gesimuleerd (bijvoorbeeld een hack die het computersysteem lamlegt) en gaat een groep medewerkers in teamverband de crisis te lijf. Ook virtual reality (dan ervaar je een digitale omgeving door een speciale bril) wordt gebruikt om een crisis te ‘ondergaan’. Zo kan een crisisoefening nog leuk worden!

#4 Beveilig je ict

Een oorlog verwachten ondernemers niet zo snel, blijkt uit de enquête die VNO-NCW hield. Maar een digitale aanval wel. Zorg dus dat je ict goed beveiligd is. Laat een specialist een nulmeting van je systeem doen en pak vervolgens de zwakke plekken aan.
Meet ook de bewustwording van de medewerkers, want daar gaat het vaak mis. Voor je het weet klikt iemand op een phishingmail. En denk vast na over de vraag: losgeld betalen of niet? Dan hoef je die discussie niet te voeren als het systeem platligt en is gegijzeld. Op www.digitaltrustcenter.nl van het ministerie van Economische Zaken is per bedrijfsgrootte (zzp’er, mkb, grootbedrijf) aangegeven wat ondernemers moeten doen om cybersecure te zijn. Zoals: inloggen in meerdere stappen.

#5 werk thuis

Als je bedrijf tijdelijk niet toegankelijk is, is zo veel mogelijk thuiswerken weer het devies. Zorg dus dat je ict dat mogelijk kan maken. Je systeem moet ook veilig zijn, want hackers loeren overal. Borduur voort op de ervaringen uit de coronaperiode.

#6 Zorg voor een buffer

Een crisis kost geld. Check of je goed verzekerd bent. En zorg dat je een financiële buffer hebt. Misschien zelfs contant geld (of toch maar niet). Zorg voor andere inkomsten door niet te afhankelijk te zijn van één markt of product. Wat voor de Nederlandse economie geldt, geldt ook voor jou. Neem geen gok, maar spreid je kansen.

#7 Communiceer

Een crisis kun je niet in stilte afhandelen. Communiceer dus. Met medewerkers, zodat die weten wat er aan de hand is en hoe zij moeten handelen. Met zakelijke partners, zodat die weten dat je tijdelijk niet ‘normaal’ kunt leveren. En met de buitenwereld, die wil weten wat er aan de hand is bij je bedrijf. Daar open over zijn is beter dan proberen de crisis binnenskamers te houden.

#8 Keep calm and carry on

Bij een crisis moet je niet als een bang konijn in de koplampen blijven kijken tot de auto je vermorzelt. Actie dus. Maar niet als een kip zonder kop. Want dan krijg je paniekvoetbal. Kom dus in actie, maar blijf kalm. Het helpt natuurlijk om in zo’n situatie terug te vallen op alles wat je al hebt voorbereid, zie de voorgaande tips.

#9 Wees flexibel

Een goede voorbereiding is het halve werk. Maar niet het hele, want een crisis houdt zich niet aan wat jij in je noodplan hebt bedacht. Pas je tactiek aan als het nodig is. Die flexibiliteit moet in je bedrijf zijn ingebouwd, én in je
crisismanagementteam.

#10 Kijk naar de toekomst

Aan elke crisis komt een eind, en dan moet je er ook weer staan als bedrijf. Snijden in de kosten kan helpen om de crisis door te komen. Maar na de crisis moet business as usual nog wel mogelijk zijn. Medewerkers die je ontsloeg tijdens de crisis, zijn mogelijk moeilijk te vervangen als de markt aantrekt. De krapte op de arbeidsmarkt is dan immers ook weer terug.