Lerarentekort in het technisch vmbo? Zo lossen we dat op. Deel 1

De komende jaren loopt het lerarentekort op. Steeds minder kandidaten voor de lerarenopleiding en een sterk vergrijsd lerarencorps. Wie staat er straks dan voor de klas? Tom Biegstraaten! Hij werkte in de scheepsbouw en is nu docent. Maar die overstap werd hem niet gemakkelijk gemaakt. Dit is zijn verhaal.

‘Uit het bedrijfsleven, voor de klas? Het is haast onmogelijk’, zegt Tom Biegstraaten, docent BWI aan het Teylingen College KTS in Voorhout én bouwkundige. ‘Vijfentwintig jaar heb ik gewerkt in de scheepsbouw. Honderden leerlingen heb ik daar opgeleid – mijn vak doorgeven is mijn passie. Dat leverde me in 2011 zelfs de titel beste praktijkopleider van noordwest Nederland op. Het onderwijs trok aan me. En dus besloot ik de overstap te maken. Maar ja, zonder bevoegdheid kom je niet voor de klas. Je mag assistent-docent worden, maar daar kan ik geen boterham van eten hoor.’

Forum publiceert de komende twee weken een kleine serie portretten van vmbo-docenten met een praktijk achtergrond. Vandaag deel 1, Tom Biegstraaten. Binnenkort Rutger van der Graaf (docent én lasser) en Jean Jacques Menanteau (docent en meesterkok). Seintje krijgen als deel 2 en 3 verschijnen? Abonneer je dan op Forum Alert.

‘En dus begon ik met frisse moed aan de opleiding aan de Hogeschool Rotterdam. Een volledige opleiding hè, want een verkorte opleiding bestaat niet. Ik kreeg geen enkele vrijstelling. Dat ik al jaren in de techniek werkte en leerlingen opleidde, dat telde blijkbaar niet mee. Met 40 man begon ik aan de opleiding, maar er zijn er maar drie met mij geslaagd. Een aantal anderen geeft les op de beste scholen van Nederland, zoals het Hout- en Meubileringscollege en het Summa College. Maar heeft nog altijd zijn papiertje niet. Ik vind het echt belachelijk.’

‘in nederland word je bestraft als je met je handen wilt werken’

‘Ook wij zoeken weer nieuwe docenten. Maar goede vaklui voor de klas krijgen? Ben je besodemieterd, zeggen ze dan. Dan moet ik die opleiding gaan doen. Dan moet ik vakken gaan volgen die niks met mijn werk te maken hebben. In Nederland word je bestraft als je met je handen wilt werken.’
‘Hoe het dan wel zou moeten? Laat enthousiaste docenten uit het bedrijfsleven een 1-jarige opleiding van een dagdeel volgen, waar hun kennis wordt aangevuld. Anders zitten we straks helemaal zonder.’

De tekst van het artikel gaat ga de foto verder:

Hoe zit het nou met omscholen tot leraar?Voor het vmbo is praktijkervaring van levensbelang. Je zou dus zeggen docenten met passie voor het vak én met ervaring uit de praktijk, daar knijpt het vmbo de handen voor dicht. En dat is ook zo. Maar helaas wordt het vaklui die een overstap willen maken van het bedrijfsleven naar het onderwijs – of beide willen combineren – lastig gemaakt. De zogenoemde hybride docent mag naast zijn of haar werk in het bedrijfsleven (maar) maximaal 4 uur onderwijs geven en moet begeleid worden door een docent met onderwijsbevoegdheid. Wie meer uren wil lesgeven, moet zijn bevoegdheid halen. In praktijk is dat voor veel mensen lastig. Een lerarenopleiding duurt 4 jaar en kan niet verkort worden gevolgd. Voor zijinstromers met veel ervaring in het bedrijfsleven die in de vmbo-profielen bouwen, wonen en interieur, produceren, installeren en energie, mobiliteit en transport of horeca, bakkerij en recreatie willen lesgeven, kan een uitzondering gemaakt worden. Van docenten voor die profielen wordt zowel hbo- denk- en leerniveau als een mbo 3 of 4 diploma gevraagd. Over dat laatste diploma beschikken veel vakbekwame ambachtslieden niet. Of ze hebben een diploma dat niet in Nederland wordt erkend. 

Lerarentekort technisch vmbo loopt verder opHet vinden van vakbekwame docenten is, naast onvoldoende geld voor investeringen en het dalende aantal leerlingen, één van de grootste uitdagingen van het technisch vmbo. Het aantal inschrijvingen voor de lerarenopleiding loopt al jaren terug. Daar komt bij dat het onderwijs sterk vergrijsd is, ook in het vmbo. Het beroepsonderwijs is nu vooral aangewezen op het bedrijfsleven, maar dat biedt nauwelijks soelaas. De lerarenopleiding eist dat studenten minimaal een mbo 4-opleiding hebben.