PvdA versus VVD: Recht op onbereikbaarheid (of niet)?

Werkgever en werknemer moeten afspraken maken over de (on)bereikbaarheid buiten kantooruren. Dat voorstel heeft PvdA’er Gijs van Dijk ingediend. VVD’er Judith Tielen erkent het probleem, maar ziet een wet niet als de oplossing.

Gijs van Dijk (PvdA)

‘Sluipenderwijs altijd ‘aan’ staan’

‘Sociale media zorgen er in combinatie met thuiswerken voor dat mensen altijd ‘aan’ staan. Het is een proces dat sluipenderwijs gaat. Ze zijn via hun smartphone continu verbonden met hun werk. Werkgever en werknemer moeten daar afspraken over maken. Ik kies daarbij voor een typisch Nederlandse invulling: met de inhoud van de afspraken bemoei ik me niet, als er maar afspraken worden gemaakt. Het is dus niet de Franse aanpak: een verbod op mailen buiten werktijd, en meteen een boete als dat wel gebeurt.’

‘Een voorbeeld van zo’n afspraak is wat de Rabobank doet: medewerkers moeten ook een privételefoon hebben, waardoor ze niet altijd gebruik hoeven te maken van hun werktelefoon. Zo komen ze minder in de verleiding om meteen hun werkmail te checken. Mensen moeten leren omgaan met de verworvenheden van sociale media. Ook managers overigens. Als het afdelingshoofd op zondag medewerkers gaat bellen of mailen, dan moet hij zich ervan bewust zijn dat die medewerkers daarin meegaan.’

‘Burn-outs kosten werkgevers ook veel geld’

‘Volgens mijn voorstel toetst de Arbeidsinspectie of er afspraken zijn gemaakt. Zij gaat die afspraken niet inhoudelijk nalopen. De verplichting wordt ook een instrument voor de ondernemingsraad en bezorgde werknemers. Die hebben dan iets om op terug te vallen als er klachten over de werkdruk zijn. Ik wil werkgevers niet gek maken met regelgeving, daarom kies ik voor een lichte maatregel. Constateert de Arbeidsinspectie dat er geen afspraken zijn gemaakt, dan volgt eerst een waarschuwing en in het uiterste geval een boete.’

‘Ik hoop dat het voorstel in september door de Tweede Kamer kan worden behandeld. Corona is straks misschien achter de rug, maar sociale media en thuiswerken blijven bestaan. Kijk naar het groeiend aantal burn-outs. Nóg een argument voor werkgevers: burn-outs kosten veel geld omdat werknemers doorgaans lang uit de running zijn.’

Judith Tielen (VVD)

‘Wet kan averechts werken’

‘Het is een breder maatschappelijk probleem: de psychosociale belasting van mensen. Mensen denken dat ze altijd voor iedereen bereikbaar moeten zijn, of het nu de baas of de collega’s zijn. Of, in het geval van docenten, de ouders van kinderen uit de klas. Ik herken het zelf ook. Als ik niet binnen een uur op een appje reageer, kan ik denken: ojee, ik ben te laat. Terwijl je ook gewoon kunt afspreken dat je de volgende dag reageert.’

‘Juist omdat het verder gaat dan de werksituatie zie ik een wettelijke verplichting niet als de oplossing. Die kan zelfs averechts werken: stel dat de afspraak wordt dat je altijd bereikbaar moet zijn. Deze wet komt in mijn ogen toch neer op vinkjes zetten en denken dat je het zo wel hebt geregeld. Het leidt ook tot extra werk om die afspraken vast te leggen en te controleren, al wil ik daar in dit geval niet dramatisch over doen. Maar ik zou het geld en de energie liever steken in een bredere bewustwordingscampagne. In die zin is het voorstel van Gijs van Dijk wel goed: we hebben het er nu over. Werkgevers moeten zich bewust worden van de signalen die zij geven aan hun werknemers. Werknemers op hun beurt moeten mondiger worden en nee durven zeggen. Ze kunnen apps en hun werkmail uitzetten op bepaalde tijden.’

‘Mensen moeten afspraak met zichzelf maken’

‘Mensen moeten eigenlijk een afspraak maken met zichzelf, zelf bepalen tot hoever ze gaan. Daarom is het ook lastig om afspraken te maken die voor een heel bedrijf gelden. Mensen zijn verschillend. De één vindt het lekker om door te werken en dan de deur van het bedrijf achter zich dicht te slaan, de ander neemt liever wat langer pauze en doet dan thuis ook nog wat.’

Op de hoogte blijven van onze beste artikelen?Schrijf je dan gratis in voor onze nieuwsbrief.

De PvdA heeft al langer plannen om het recht op onbereikbaarheid wettelijk te regelen. Kijk maar: